Чарнушкі

Чарнушкі
Чарнушка кафейная (Erebia ligea)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Шасціногія Клас:  Насякомыя Падклас:  Крылатыя насякомыя Інфраклас:  Навакрылыя насякомыя Надатрад:  Насякомыя з поўным метамарфозам Атрад:  Матылі Падатрад:  Glossata Надсямейства:  Papilionoidea Сямейства:  Німфаліды Падсямейства:  Аксамітніцы Трыба:  Satyrini Падтрыба:  Erebiina Род:  Чарнушкі
Міжнародная навуковая назва
Erebia Dalman, 1816
Выявы на Вікісховішчы ITIS   188562 NCBI   111897 EOL   11260

Чарну́шкі (Erebia) — род дзённых матылькоў з падсямейства аксамітніц.

Апісанне

Дробныя матылі — размах крылаў 35—50 мм. Крылы шырокія, аксаміцістыя, цёмна-карычневыя. Жылкі ад асновы пярэдняга крыла звычайна не ўздутыя або зрэдку ўздута толькі адна. Удоўж вонкавага краю крылаў размешчаны шэраг вочак — круглых чорных цлямаў з белай зрэнкай у цэнтры. Вочкі аблямаваны светлым рыжаватым полем рознай шырыні.

Распаўсюджанне

Матылькі роду сустракаюцца ў Альпах, на Каўказе, у гарах Сярэдняй Азіі і Алтая, а таксама ў паўночных тундрах. Гэта азначае, што яны з’яўляюцца ледавіковымі рэліктамі. Цёмная афарбоўка крылаў спрыяе лепшаму паглынанню сонечнага цяпла ва ўмовах халоднага клімату. Матылі лётаюць толькі пры сонечным надвор’і.

На Далёкім Усходзе з сумежнымі з ім тэрыторыямі (Якуція, Забайкалле, Манчжурыя) вядома 20 відаў. На Беларусі адзначаны чарнушка эфіопка (Erebia aethiops), чарнушка мядуза (Erebia medusa), чарнушка кафейная (Erebia ligea).

Даюць адно пакаленне за год.

Спіс відаў

• Erebia aethiopella Hoffmannsegg, 1806
• Erebia aethiops Esper, 1777 — Чарнушка эфіопка
• Erebia ajanensis Ménétriés, 1857
• Erebia alberganus Prunner, 1798
• Erebia alcmena Grum-Grshimailo, 1891
• Erebia anyuica Kurenzov, 1966
• Erebia arctica R. Poppius, 1906
• Erebia atramentaria O. Bang-Haas, 1927
• Erebia brimo Böber, 1809
• Erebia calcaria Lorkovic, 1949
• Erebia callias Edwards, 1871
• Erebia cassioides Reiner & Hohenwarth, 1792
• Erebia christi Rätzer, 1890
• Erebia claudina Borkhausen, 1789
• Erebia cyclopius Eversmann, 1844
• Erebia dabanensis Erschoff, 1871
• Erebia discoidalis Kirby, 1837
• Erebia disa Thunberg, 1791
• Erebia dromulus Staudinger, 1901
• Erebia edda Ménétriés, 1851
• Erebia embla Thunberg, 1791
• Erebia epiphron Knoch, 1783
• Erebia epipsodea Butler, 1868
• Erebia epistygne Hübner, 1819
• Erebia eriphyle Freyer, 1839
• Erebia erynnin Warren, 1932
• Erebia eugenia Churkin, 2000
• Erebia euryale Esper, 1805
• Erebia fasciata Butler, 1868
• Erebia flavofasciata Heyne, 1895
• Erebia fletcheri Elwes, 1899
• Erebia gorge Hübner, 1804
• Erebia gorgone Boisduval, 1832
• Erebia graucasica Jachontov, 1909
• Erebia haberhaueri Staudinger, 1881
• Erebia hewitsoni Lederer, 1864
• Erebia hispania Butler, 1868
• Erebia inuitica Wyatt, 1966
• Erebia iranica Grum-Grshimailo, 1895
• Erebia jeniseiensis Trybom, 1877
• Erebia kalmuka Alphéraky, 1881
• Erebia kefersteini Eversmann, 1851
• Erebia kindermanni Staudinger, 1881
• Erebia kosterini Gorbunov & Korshunov, 1995
• Erebia kozhantshikovi Sheljuzhko, 1925
• Erebia lafontainei Troubridge & Philip, 1983
• Erebia lefebvrei Boisduval, 1828
• Erebia ligea Linnaeus, 1758 — Чарнушка кафейная
• Erebia magdalena Strecker, 1880
• Erebia mancinus Doubleday, 1849
• Erebia manto Denis & Schiffermüller, 1775
• Erebia medusa Denis & Schiffermüller, 1775 — Чарнушка мядуза
• Erebia melampus Fuessli, 1775
• Erebia melancholica Herrich-Schäffer, 1846
• Erebia melas Herbst, 1796
• Erebia meolans Prunner, 1798
• Erebia meta Staudinger, 1886
• Erebia mnestra Hübner, 1804
• Erebia montana Prunner, 1798
• Erebia neoridas Boisduval, 1828
• Erebia neriene Böber, 1809
• Erebia niphonica Janson, 1877
• Erebia nivalis Lorkovic & de Lesse, 1954
• Erebia occulta Roos & Kimmich, 1983
• Erebia ocnus Eversmann, 1843
• Erebia oeme Hübner, 1804
• Erebia orientalis Elwes, 1900
• Erebia ottomana Herrich-Schäffer, 1847
• Erebia palarica Chapman, 1905
• Erebia pandrose Borkhausen, 1788
• Erebia pawlowskii Ménétriés, 1859
• Erebia pharte Hübner, 1804
• Erebia pluto de Prunner, 1798
• Erebia polaris Staudinger, 1871
• Erebia progne Grum-Grshimailo, 1890
• Erebia pronoe Esper, 1780
• Erebia radians Staudinger, 1886
• Erebia rhodopensis Nicholl, 1900
• Erebia rossii Curtis, 1835
• Erebia sachaensis Dubatolov, 1992
• Erebia scipio Boisduval, 1832
• Erebia serotina Descimon & de Lesse, 1953
• Erebia sibo Alphéraky, 1881
• Erebia sokolovi Lukhtanov, 1990
• Erebia sthennyo Graslin, 1850
• Erebia stirius Godart, 1824
• Erebia stubbendorfi Ménétriés, 1846
• Erebia styx Freyer, 1834
• Erebia sudetica Staudinger, 1861 — Чарнушка судэцкая
• Erebia theano Tauscher, 1806
• Erebia triaria Prunner, 1798
• Erebia turanica Erschoff, 1877
• Erebia tyndarus Esper, 1781
• Erebia vidleri Elwes, 1898
• Erebia wanga Bremer, 1864
• Erebia youngi Holland, 1900
• Erebia zapateri Oberthür, 1875

• 
  Erebia ligea
• 
  Erebia ligea ♀
• 
  Erebia euryale
• 
  Erebia euryale ♂
• 
  Erebia aethiops
• 
  Erebia aethiops ♂
• 
  Erebia aethiops ♀
• 
  Erebia medusa ♂
• 
  Erebia medusa
• 
  Erebia medusa ♀
• 
  Erebia meolans
• 
  Erebia meolans
• 
  Erebia alberganus
• 
  Erebia alberganus
• 
  Erebia oeme ♂
• 
  Erebia oeme ♀
• 
  Erebia oeme
  ніжні ♂
• 
  Erebia oeme
  ніжні ♀
• 
  Erebia pronoe
• 
  Erebia pronoe
  ніжні ♀
• 
  Erebia pluto
• 
  Erebia pluto
  ніжні
• 
  Erebia pandrose
• 
  Erebia pandrose
  ніжні
• 
  Erebia stirius
• 
  Erebia stirius
  ніжні
• 
  Erebia nivalis
• 
  Erebia nivalis
  ніжні
• 
  Erebia manto ♂
• 
  Erebia manto
  ніжні ♀
• 
  Erebia gorge
• 
  Erebia gorge f. triopes
• 
  Erebia gorge f. erynis
• 
  Erebia gorge
  ніжні
• 
  Erebia tyndarus
• 
  Erebia tyndarus
  ніжні
• 
  Erebia claudina
• 
  Erebia claudina
  ніжні
• 
  Erebia cassioides
• 
  Erebia cassioides
  ніжні ♀
• 
  Erebia pharte ♀
• 
  Erebia melampus
• 
  Erebia sudetica
• 
  Erebia mnestra
• 
  Erebia mnestra
  ніжні
• 
  Erebia christi
• 
  Erebia eryphile
• 
  Erebia zapateri
• 
  Erebia episodea
• 
  Erebia flavofasciata
• 
  Erebia gorgone
• 
  Erebia disa
• 
  Erebia embla
• 
  Erebia theano ♂
• 
  Erebia triarius ♂

Літаратура

• Галдзянкоў А. Чарнушкі // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.