Эдвард Вайвадзіш
| Эдвард Вайвадзіш | |
|---|---|
| Асабістыя звесткі | |
| Дата нараджэння | 23 студзеня 1897 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 26 сакавіка 2000 (103 гады) |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | паэт, настаўнік |
| Мова твораў | беларуская |
Эдвард Вайвадзіш (23 студзеня 1897 — 26 сакавіка 2000) — латвійскі педагог, паэт, пісаў на беларускай мове.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Нарадзіўся 23 студзеня (5 лютага па новым стылі) 1897 года ў вёсцы Вайвады Прыдруйскай воласці Дрысенскага павета Віцебскай губерні, зараз — Краслаўскага краю, Латвія.
З 1908 года вучыўся ў Прыдруйскай школе, а потым у Індрыцы, Друі, з восені 1912 года — у Дрысенскім чатырохкласным вучылішчы.
Да эвакуацыі ў Гарадок пад Віцебскам працаваў пісарам валаснога праўлення. Разам з бежанцамі трапіў у Петраград, дзе закончыў курсы паштова-тэлеграфных чыноўнікаў. Адначасова вучыўся на вячэрніх агульнаадукацыйных курсах Чарняева. Перажыў лютаўскія і кастрычніцкія падзеі. Каля Асвеі перайшоў фронт і вярнуўся на радзіму.
З 1920 года зноў працаваў пісарам — на гэты раз латвійскага валаснога праўлення. У 1921 годзе далучыўся да культурна-асветнай працы беларускага таварыства «Бацькаўшчына», многімі справамі якой апекаваўся Я. Райніс. З 1922 па 1959 год працаваў (з невялікімі перапынкамі) настаўнікам, кіраўніком беларускіх школ у Латгальскім краі. Скончыў агульнаасветныя чатырохгадовыя летнія настаўніцкія курсы пры Дзвінскай дзяржаўнай беларускай гімназіі. Валодаў некалькімі мовамі. Веданне нямецкай выратавала ад гібелі ў канцлагеры на востраве Руген, куды трапіў у 1942 годзе пасля арышту нямецкімі акупацыйнымі ўладамі ў сувязі з тым, што працаваў інспектарам беларускай павятовай школьнай рады.
Творчасць[правіць | правіць зыходнік]
У 1922 годзе адбылася першая публікацыя вершаў Эдварда Вайвадзіша, калі сам рэдактар газеты «Голас беларуса» Канстанцін Езавітаў папрасіў у аўтара яго творы. Супрацоўнічаў малады настаўнік і з часопісам «Беларуская школа ў Латвіі». А ў 1926 годзе стаў адным з аўтараў зборніка вершаў «Першы крок».
З 1990 года яго вершы з’яўляліся ў «Голасе Радзімы», «Настаўніцкай газеце», «Літаратуры і мастацтве», «Вожыку», «Звяздзе», «Нашым слове», у «Дні паэзіі», а таксама ў латвійскіх выданнях.
Нацыянальны навукова-асветны цэнтр імя Ф. Скарыны ў серыі «Творцы беларускага замежжа» выдаў у 1996 годзе зборнік Э. Вайвадзіша «Вершы, паэма, згадкі».
У 1935 годзе Эдвард Вайвадзіш як добраахвотны карэспандэнт Дзяржаўнага статыстычнага ўпраўлення па сельскай гаспадарцы быў узнагароджаны ордэнам за заслугі перад Латвійскай дзяржавай. У лютым 1997 года стаў сябрам Саюза беларускіх пісьменнікаў.