Асвея

Гарадскі пасёлак Асвея Сцяг Герб Краіна Беларусь Вобласць Віцебская Раён Верхнядзвінскі Сельсавет Асвейскі Каардынаты 56°00′53″ пн. ш. 28°06′37″ у. д. Насельніцтва 1 211 чалавек (2017) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 2151 Паштовы індэкс 211450 Аўтамабільны код 2 Асвея на карце Беларусі ±

Асвея на Вікісховішчы

Асве́я — гарадскі пасёлак у Верхнядзвінскім раёнё Віцебскай вобласці, на паўднёвым беразе Асвейскага возера. Цэнтр Асвейскага сельсавета. За 40 км ад Верхнядзвінска, 37 км ад чыгуначнай станцыі Верхнядзвінск на лініі Полацк—Даўгаўпілс. Насельніцтва 1 211 чал. (2017).

Гісторыя

Асвея на малюнку Н. Орды

Паводле археалагічных звестак славянскае пасяленне на месцы Асвеі вядома не пазней за X стагоддзе. Вядомая ў ВКЛ з 1503 г. З 1695 г. — горад Полацкага ваяводства. Належала полацкаму ваяводзе С. Глябовічу, магнатам Кішкам, Сапегам. З 1772 г. — у складзе Расійскай імперыі. У 1897 г. — мястэчка, цэнтр воласці Дрысенскага павета. У 1924—1959 гг. з’яўлялася цэнтрам раёна, з 1938 г. — гарадскі пасёлак. З 1959 г. Асвея ўваходзіць у склад Верхнядзвінскага раёна. У 2007 годзе пасёлак атрымаў статус аграгарадка.

Насельніцтва

• 2016 — 1 206 чал.
• 2017 — 1 211 чал.

Эканоміка

Прадпрыемствы будаўнічых матэрыялаў, лёгкай, харчовай, паліўнай прамысловасці. Зона адпачынку рэспубліканскага значэння Асвея.

Выдатныя мясціны

• Асвейская сядзіба
• Свята-Георгіеўская царква, Асвея
• Касцёл Найсвяцейшай Тройцы (Асвея) (паб. у 1782 г., у 1937 г. зруйнаваны)

Гісторыка-культурныя каштоўнасці

Назва	Датаванне	Месцазнаходжанне	Катэгорыя
Былы манастырскі шпіталь (Шпіталь Сясцёр Міласэрнасці)	1759	-	2
Парк	2-ая пал. XIX стагоддзя	-	3
Брацкая магіла	1941-1944 гг.	у парку	3

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

• Яўген Станіслававіч Ясьвін, беларускі мастак

Гл. таксама

• Пасёлкі гарадскога тыпу Віцебскай вобласці
• Пасёлкі гарадскога тыпу Беларусі

Літаратура

• Дук, Д.У. Археалагічныя раскопкі ў Асвеі / Д.У. Дук // Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі. - 2016. - № 1. - С. 2–10.
• Освея // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9
• Освея // Белорусская ССР: Краткая энциклопедия. В 5-ти т. т. 1 / Ред. колл.: П. У. Бровка и др. — Мн.: Гл. ред. Белорус. Сов. Энциклопедии, 1979. — Т. 1. — 768 с. — 50 000 экз.(руск.) 

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Асвея

• Геаграфічныя звесткі па тэме Асвея на OpenStreetMap
• Асвея на сайце Верхнядзвінскага раённага выканаўчага камітэта (руск.)