Брэтань

Брэтань
Bretagne
Герб Сцяг
Краіна	Францыя
Уваходзіць у	зона абароны Захад[d]
Уключае	Дэпартаменты : Кот-д’Армор (22) Фіністэр (29) Іль і Вілен (35) Морбіян (56) 17 акругаў 204 кантона 1 268 камун
Адміністрацыйны цэнтр	Рэн
Дата ўтварэння	4 чэрвеня 1960
Прэзідэнт савета	Жан-Ів Лё Дрыян
Прэфект	Мішэль Кадо
Афіцыйныя мовы	Французская, брэтонская, гала
Насельніцтва (2007)	3 120 288 (6-е месца)
Шчыльнасць	115 чал./км² (10-е месца)
Плошча	27 208 км² (10-е месца)
Код ISO 3166-2	FR-BRE
Інтэрнэт-дамен	.bzh[d]
Афіцыйны сайт
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Геаграфія

Брэтань з'яўляецца часткай Арморыканскага масіву, што надае ёй прыродную цэласнасць. Масіў гэты мае, у асноўным, раўнінны характар, яго сярэдняя вышыня над узроўнем мора не перавышае 104 метры. Гэта найбольш старажытны рэгіён з усіх, якія складаюць зараз тэрыторыю Францыі: яго гісторыя пачалася яшчэ да палеазойскай эры.

Брэтань — паўвостраў, Атлантычны акіян абмывае 4/5 яе перыметра, а берагавая лінія складае 3 000 км вельмі разнастайных па рэльефу берагоў. Дзякуючы ўплыву акіяна, у Брэтані адносна мяккія зімы (27 марозных дзён у годзе ў Сен-Брые) і ўмераная спякота летам. Вясна пачынаецца вельмі рана, з пачатку сакавіка, аднак доўжыцца вельмі доўга, так як пацяпленне нарастае вельмі марудна. Гэта найбольш прыгожы час года, калі зацвітаюць дрок і ўцёснікі.

Ападкаў не вельмі багата (Роскаў: 760 мм), за выключэннем узвышшаў, дзе яны перавышаюць 1 000 мм. Яны выпадаюць, галоўным чынам, у сезон халадоў. Вятры, жорсткія на берагах, хутка мякчэе ва ўнутранай частцы паўвострава лясамі.

Брэтань — самая заходняя частка метрапольнай Францыі, на яе тэрыторыі знаходзяцца яе самыя заходнія пункты метраполіі — востраў Уэсан і мыс Пуэнт-дэ-Карсан (кантынентальная).

Прырода

Лясы спрадвеку пакрывалі Арморыку, але ў наш час, з-за сельскагаспадарчых і прамысловых патрэб, лясы парадзелі - аднак, па-ранейшаму, складаюць большую частку ландшафту Брэтані. Адзін з такіх лясоў (Браселіанд) увайшоў у легенды.

Сімволіка

Брэтонскі сцяг - «Gwenn ha du» (у даслоўна перакладзе з Брэтонскай - «белы і чорны») быў створаны ў 1923 годзе Морванам Маршалам. Чатыры белыя паласы прадстаўляюць брытскія рэгіёны і біскупства - Леон (фр.: Leon), Трэгор (фр.: Tregor), Карнуай (фр.: Cornouaill) і Ванскі рэгіён (фр.: Vannetais). Пяць чорных палос сімвалізуюць рэгіёны і епархіі, дзе гавораць на гала: Рэн (фр.: Rennes), Нант (фр.: Nantes), Дол (фр.: Dol), Малуін (фр.: Malouin) і Пент'еўр (фр.: Penthievre). Гарнастай быў узяты з герцагскага сцяга. Сукупнасць утварае эмблему, рэалізаваную з захаваннем геральдычных традыцый, а менавіта: сцяг ясны, бачны і пазнавальны здалёк, пэўны і які дае ўяўленне аб Брэтані.

Нацыянальны гімн:Bro gozh ma zadoù(Старажытная зямля маіх бацькоў).
Дэвіз:Лепш смерць, чым ганьба.
Эмблема: уцёснік.
Святы апякун: Святы Іў / Sant Erwann / St.Yves Helori. Свята - 19 мая.

Гісторыя

З 440 па 600 гг. ідуць некалькі хваляў перасялення брытаў з Брытанскіх астравоў. Падчас войнаў з франкамі брэтонцы адстойваюць сваю незалежнасць, і ў наступнае тысячагоддзе Брэтань ўваходзіць незалежным герцагства.

Сярэднявечча

На працягу Сярэднявечча Брэтань лавіравала паміж Францыяй і Англіяй. У 1532 годзе ў яна ўваходзіць у склад Францыі.

Новы і найноўшы час

У 1963 годзе створаны Фронт вызвалення Брэтані, які пачаў барацьбу за незалежнасць. У 1964 годзе створана палітычная партыя «Дэмакратычны Брэтонскі Саюз», якая выступае за аўтаномію Брэтані.

Славутасці

Адна з самых незвычайных славутасцяў Брэтань - гэта менгіры ў пасяленні Карнак, якіх налічваецца каля 3000. Іх з'яўленне адносяць да 6-3 тысячагоддзю да н. Э., І аб іх значэнні вядома вельмі мала.

Цікавыя факты

Брэтонцы лічацца лепшымі ў краіне маракам і рыбаловаў. Важны промысел Брэтані — развядзенне розных вустрыцаў і ядомых ракавінак ў штучных басейнах — «вустрачных парках».

Вядомыя асобы

• Іў Рашэ
• Жак Карцье
• Тудвал

Гл. таксама

• Каралеўства Брэтань