Апалінарый Гіляравіч Гараўскі

Апалінарый Гіляравіч Гараўскі
Дата нараджэння	18 (30) студзеня 1833(1833-01-30)
Месца нараджэння	маёнт. Уборкі, Ігуменскі павет Мінская губерня (цяпер Пухавіцкі раён Мінскай вобласці Беларусі)
Дата смерці	28 сакавіка 1900(1900-03-28) (67 гадоў)
Месца смерці	маёнт. Кірылавічы, Санкт-Пецярбургская губерня
Месца пахавання	Выбаргскія рымска-каталіцкія могілкі[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Бацька	Гілярый Францавіч Гараўскі[d]
Род дзейнасці	мастак
Жанр	партрэт і жывапіс
Вучоба	Імператарская Акадэмія мастацтваў
Уплыў	Андрэас Ахенбах
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Вечар у Мінскай губерні». 1870-я. Паштовая марка РБ 2009 года

Апалінарый Гіляравіч (Гілярыевіч) Гараўскі (18 (30) студзеня 1833, маёнт. Уборкі Ігуменскага пав. — 28 сакавіка 1900, маёнт. Кірылавічы, С.-Пецярбургская губерня) — мастак з роду Гараўскіх. Брат Іпаліта Гараўскага і Гілярыя Гараўскага.

Біяграфія

Апалінар Гараўскі нарадзіўся ў дробнапамеснай шляхецкай сям'і. Бацькі ― Гіляр Францавія і Мар'яна Якаўлена Гараўскія. Род Гараўскіх меў герб «Кораб» (з XVII стагоддзя), вёў свой радавод ад шляхціца Гракало-Гараўскага (у XIX стагоддзі частка прозвішча Гракала вышла з ужывання). Гараўскія валодалі каля 200 га зямлі, якая дасталася бацьку мастака Гіляру Францавічу ад дзеда і бацькі. У сям'і было тры дачкі і сыны Іпаліт (1828 ― пасля 1864), Апалінар (1833―1900), Карл (1838 ― пасля 1869), Гектар (1843―1893), Гіляр (1847 ― пасля 1875). Карл і Гектар былі прафесійнымі вайскоўцамі, Іпаліт, Апалінар і Гіляр ― мастакамі.

Аралінар вучыўся ў Брэст-Літоўскім кадэцкім корпусе. Падчас вучобы, здольнасці А. Гараўскага заўважыў вядомым рускі архітэктар М. Бенуа і паспрыяў яго залічэнню ў Пецярбургскай акадэміі мастацтваў (1850—1854). Напісаны ў першыя гады вучобы (1852), падчас канікулаў у родавым маёнтку, пейзаж «Балота» зацікавіў акадэмічны савет і быў набыты ва ўласную калекцыю спадкаемцам расійскага стальца. А. Гараўскі атрымаў пенсію на ўдасканаленне майстэрства за мяжою, вучыўся ў Жэневе, Дзюсельдорфе, Рыме, Парыжы (1855—1860). У 1856 г. А. Гараўскі пазнаёміўся з П. Траццяковым — заснавальнікам Траццякоўскай галерэі. Наступнае палатно «Старая на маленні» (1857) было высока ацэнена І. Рэпіным і прынесла вядомасць А. Гараўскаму. За дыпломную работу — карціну «Від у Пскоўскай губерні» А. Гараўскі атрымаў вялікі залаты медаль і званне «класнага мастака».

У 1860—1880 г. жыў ва Уборках, зімою выязджаў у Пецярбург, дзе ў 1862—1886 г. выкладаў у школе малявання таварыства заахвочвання мастацтваў. Апошнія гады А. Гараўскі правёў у сваім маёнтку Кірылавічы, паблізу станцыі Белае (135 км ад Пецярбурга) колішняй Пецярбургска-Варшаўскай чыгункі.

Супрацоўнічаў П. Траццяковым. Браты Гараўскія часта наведваліся да яго і падоўгу гасцявалі. Вядома, што П. Траццякоў дапамагаў братам Гараўскім прадаваць карціны, з'яўляўся аб'ектыўным крытыкам і аказваў значны ўплыў на іх творчасць. Браты дапамагалі Траццякову ў фарміраванні мастацкай калекцыі.

Творы А. Гараўскага адметныя жыццёвай праўдай; лейтматывы: прыгажосць прыроды, народны побыт. Па меркаванні вядомага даследчыка жывапісу А. Н. Дробава, Апалінарый Гараўскі быў тыповым прадстаўніком пейзажыстаў 19-га стагоддзя, у творчасці якога знайшлі адлюстраванне дэмакратычныя настроі перадавой беларускай інтэлігенцыі. Цяпер вядомыя 34 творы мастака, якія знаходзяцца ў Іркуцкім краязнаўчым музеі, Пензенскай карціннай галерэі, Рускім музеі, Траццякоўскай галерэі, 18 карцін захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь.

Галерэя

• 
  Партрэт мастака Фёдара Антонавіча Бруні, 1871, Дзяржаўная Трэццякоўская галерэя
• 
  Вячэрні пейзаж, 1854, Стаўрапольскі краявы музей выяўленчых мастацтваў
• 
  Пейзаж з ракой і дарогай, 1853, Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь
• 
  Казьма Салдацёнкаў, 1857, Дзяржаўная Трэццякоўская галерэя
• 
  Каля кузні, 1862, Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь
• 
  Вечар у Мінскай губерніі, 1870-е, Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь

Літаратура

• Апалінар Гараўскі = Аполлинарий Горавский = Apalinar Garausky / склад. Н. М. Усава. ― Минск : Беларусь, 2014. ― ISBN 978-985-01-1111-1.
• Гараўскі Апалінарый Гілярыевіч // Памяць: Гіст.-дакум.хроніка Чэрвеньскага р-на. Мінск, 2000. — С. 99-100;
• Гараўскі Апалінар Гілярыевіч // Памяць: Бярэзін. р-н: гіст.-дак.хронікі гарадоў і р-наў Беларусі / Уклад. П. А. Прыбыткін; Рэдкал.: А. А. Ждановіч і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мінск, 2004. — С. 67.