Геральдычны шлем: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Новая старонка: '{{Значэнні|Шлем}} {{Элементы герба}} '''Шлем'''<ref name="ТС"/><ref name="БЭ"/>, '''прылбіца'''<ref name="БЭ">Герб. {...'
 
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{Значэнні|Шлем}}
{{Значэнні|Шлем}}
{{Элементы герба}}
{{Элементы герба}}
'''Шлем'''<ref name="ТС"/><ref name="БЭ"/>, '''прылбіца'''<ref name="БЭ">Герб. {{крыніцы/БЭ|5}}</ref><ref name="Цітоў"/>, або '''гелм'''<ref name="ТС">{{крыніцы/Таямнічы свет беларускіх гербаў|}}</ref> ({{lang-fr|le casque}}) — адзін з элементаў герба, змяшчаецца над шчытом.
'''Шлем'''<ref name="БЭ"/><ref name="ТС"/>, '''прылбіца'''<ref name="БЭ">Герб. {{крыніцы/БЭ|5}}</ref><ref name="Цітоў"/>, або '''гелм'''<ref name="ТС">{{крыніцы/Таямнічы свет беларускіх гербаў|}}</ref> ({{lang-fr|le casque}}) — адзін з элементаў [[герб]]а, упрыгажэнне [[гербавы шчыт|гербавага шчыта]]. Уяўляе сабой выяву часткі [[Засцерагальнае ўзбраенне|ўзбраення]], назначэнне якой — ахова [[галава|галавы]] і [[шыя|шыі]] [[рыцар]]а. На шлеме змяшчаецца [[бурэлет]], [[карона, геральдыка|карона]], [[клейнод]].


частка ўзбраення, назначэнне якой - ахова галавы і шыі рыцара, упрыгажэнне гербавага шчыта. На ім змяшчаецца вянок, карона, клейнод. Шлем, павернуты направа, сведчыць аб старажытнасці герба альбо рода яго ўладальніка<ref name="Цітоў">{{крыніцы/Цітоў. Геральдыка Беларусі|}}</ref>
Шлемы бываюць закрытыя і адкрытыя. На шчыце знаходзіцца пасярэдзіне<ref name="ТС"/>. Шлем, павернуты направа, сведчыць аб старажытнасці герба альбо рода яго ўладальніка<ref name="Цітоў">{{крыніцы/Цітоў. Геральдыка Беларусі|}}</ref>, з XV ст. шлемы сталі рабіць павернутымі да гледача<ref name="ТС"/>.


Калі на шчыце сустракаюцца два шлемы і болей (але абавязкова парамі), тады іх краты павінны быць павернуты адзін да аднаго. Калі іх тры — сярэдні шлем павернуты проста, а тыя, што па баках, павінны быць павернуты кратамі да яго<ref name="ТС"/>
Бываюць закрытыя і адкрытыя. Шлем знаходзіцца на тарчы пасярэдзіне. На старажытных гербах шлемы заўсёды маляваліся ў профіль, але з XV ст. іх сталі рабіць павернутымі да гледача<ref name="ТС"/>


Адрозніваюць шлемы:
Калі на шчыце сустракаюцца два шлемы і болей (але абавязкова парамі), тады іх краты павінны быць павернуты адзін да аднаго. Калі іх тры - сярэдні шлем павернуты проста, а тыя , што па баках, павінны быць павернуты кратамі да яго<ref name="ТС"/>
* шлем [[імператар]]а і [[кароль|каралёў]] — залаты адкрыты шлем без кратаў<ref name="ТС"/>;
* у [[прынц крыві|прынцаў крыві]], [[герцаг]]аў і [[Вялікі князь|вялікіх князёў]] — адкрыты срэбраны шлем<ref name="ТС"/>;
* У [[маркіз]]аў — закрыты срэбраны шлем<ref name="ТС"/>;
* У [[Граф, тытул|графаў]] — срэбраны шлем з дзевяццю крацінамі, павернуты на тры чвэрці<ref name="ТС"/>;
* У [[барон]]аў — срэбраны шлем з сямю крацінамі, павернуты на тры чвэрці;
* у старажытнай шляхты — срэбраны шлем з сямю крацінамі, павернуты ў профіль<ref name="ТС"/>;
* у [[набілітацыя|набілітаванай шляхты]] — срэбраны шлем з амаль апушчанымі кратамі, павернуты ў правы бок і профіль<ref name="ТС"/>;
* у незаконнанароджаных — срэбраны шлем з апушчанымі кратамі, павернуты проста<ref name="ТС"/>.

<gallery perrow=5>
Выява: Helm prince sang royal.png|Шлем прынца каралеўскай крыві
Выява: Helm duc.png |Шлем герцага
Выява: Hełm marquis.png |Шлем маркіза
Выява: Helm comte.png |Шлем графа
Выява: Helm_banneret.png|Шлем барона
Выява: Helm anobli.png|Шлем набілітаванага шляхціча
Выява: Helm batard.png|Шлем незаконнанароджанага
</gallery>


{{зноскі}}
{{зноскі}}

== Спасылкі ==
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:}}
{{Commons|Category:}}

{{пішу||}}
[[Катэгорыя:Элементы герба]]

Версія ад 15:46, 31 сакавіка 2016

Шлем[1][2], прылбіца[1][3], або гелм[2] (фр.: le casque) — адзін з элементаў герба, упрыгажэнне гербавага шчыта. Уяўляе сабой выяву часткі ўзбраення, назначэнне якой — ахова галавы і шыі рыцара. На шлеме змяшчаецца бурэлет, карона, клейнод.

Шлемы бываюць закрытыя і адкрытыя. На шчыце знаходзіцца пасярэдзіне[2]. Шлем, павернуты направа, сведчыць аб старажытнасці герба альбо рода яго ўладальніка[3], з XV ст. шлемы сталі рабіць павернутымі да гледача[2].

Калі на шчыце сустракаюцца два шлемы і болей (але абавязкова парамі), тады іх краты павінны быць павернуты адзін да аднаго. Калі іх тры — сярэдні шлем павернуты проста, а тыя, што па баках, павінны быць павернуты кратамі да яго[2]

Адрозніваюць шлемы:

  • шлем імператара і каралёў — залаты адкрыты шлем без кратаў[2];
  • у прынцаў крыві, герцагаў і вялікіх князёў — адкрыты срэбраны шлем[2];
  • У маркізаў — закрыты срэбраны шлем[2];
  • У графаў — срэбраны шлем з дзевяццю крацінамі, павернуты на тры чвэрці[2];
  • У баронаў — срэбраны шлем з сямю крацінамі, павернуты на тры чвэрці;
  • у старажытнай шляхты — срэбраны шлем з сямю крацінамі, павернуты ў профіль[2];
  • у набілітаванай шляхты — срэбраны шлем з амаль апушчанымі кратамі, павернуты ў правы бок і профіль[2];
  • у незаконнанароджаных — срэбраны шлем з апушчанымі кратамі, павернуты проста[2].

Зноскі

  1. а б Герб. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).
  2. а б в г д е ё ж з і к л Аляксей Шаланда. Таямнічы свет беларускіх гербаў: Шляхецкая геральдыка Вялікага княства Літоўскага. — Мінск: Янушкевіч. — 220 с., [12] л. іл. с. — ISBN 978-985-90346-1-9.
  3. а б Цітоў А. К. Геральдыка Беларусі. — Мн.: МФЦП, 2010.— 144 с.: іл. ISBN 978-985-454-500-4.

Спасылкі