Асновы

Асно́вы — клас хімічных злучэнняў, складаныя рэчывы, малекулы якіх складаюцца з іонаў металаў і гідроксагруп (-OH). Растваральныя асновы з'яўляюцца электралітамі. Гідраксіды шчолачных металаў (калію, натрыю, літыю) завуцца шчолачамі.

Асновы маюць горкі смак, змяняюць колер індыкатараў (напрыклад, пачырваненне лакмусавай сіняй паперы), уступаюць у рэакцыю з кіслотамі, утвараючы солі, а таксама спрыяюць пэўным хімічным рэакцыям, як асноўны каталіз.

Асновы можна разглядаць як хімічную супрацьлегласць кіслот, паколькі эфект пры ўзаемадзеянні кіслаты і вады ёсць павышэнне канцэнтрацыі іона гідраксонія (H₃O⁺), у той час калі ўзаемадзеянне з асновай памяншае гэту канцэнтрацыю. Асновы і кіслоты звычайна знаходзяцца ў вадкай форме, рэакцыя паміж імі называецца нейтралізацыяй. Водныя растворы асноваў рэагуюць з воднымі растворамі кіслот ствараючы пры гэтам воду і солі ў водных растворах, у якіх солі падзяляюцца на кампанентныя іоны.

Для таго каб рэчыва класіфікавалася як арэніюсавая аснова, янопавінна вырабляць іоны гідраксіду ў растворе. Арэніус лічыў, што асновы павінны ўтрымліваць гідраксід у сваёй формуле. Гэта робіць мадэль Арэніюса абмежаванай, бо яна не можа растлумачыць асноўныя ўласцівасці водных раствораў аміяку (NH₃) або яго арганічныя вытворныя (аміны). У больш агульнай кіслотна-шчолачнай тэорыі Брэнстэда—Лоўры, асновы ўяўляе сабой рэчыва, якое можа прымаць іоны вадароду (H⁺) — інакш вядомых як пратонаў. У мадэлі Льюіса, асновы ўяўляе сабой электронныя пары донараў.

Спасылкі

• А. П. Ельніцкі, А. I. Шарапа. Хімія. — Мн.: Народная асвета, 2008. — 278 с. — ISBN 78-985-12-2029-4.