Перайсці да зместу

Марыу дэ Са-Карнейру

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Марыу дэ Са-Карнейру
Mário de Sá-Carneiro
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння 19 мая 1890(1890-05-19)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 26 красавіка 1916(1916-04-26)[1][2][…] (25 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства Партугалія
Альма-матар
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці паэт, пісьменнік
Мова твораў партугальская мова
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Марыу дэ Са-Карнейру (парт.: Mário de Sá-Carneiro; 19 мая 1890, Лісабон — 26 красавіка 1916) — партугальскі паэт і празаік, адзін з заснавальнікаў новай, мадэрнісцкай, літаратуры ў Партугаліі, яскравы прадстаўнік пакалення «Арфея».

Нарадзіўся ў заможнай сям'і. Маці хлопчыка памерла, калі яму было 2 гады, і бацька аддаў сына на выхаванне дзядулю і бабулі ў маёнтак Вікторыя на ўскрайку Лісабона, дзе Марыю правёў большую частку свайго дзяцінства.

Першыя вершы пачынае пісаць у 12 гадоў, у 15 перакладае Віктора Гюго, у 16 — Гётэ і Шылера. Удзельнічае ў школьных літаратурных выданнях, піша п'есу «Сяброўства» разам са школьным сябрам, самазабойства якога правакуе ў Марыу першы глыбокі эмацыянальны крызіс.

У 1912 г. Марыу па просьбе бацькі паступае на юрыдычны факультэт Каімбрскага ўніверсітэта, дзе знаёміцца з будучым найлепшым сябрам і паплечнікам — паэтам Фернанду Песоа. Але, расчараваўшыся ў «горадзе студэнтаў», у тым жа годзе пераводзіцца ў Сарбонскі універсітэт і перад ад'ездам выдае свой першы зборнік апавяданняў «Пачатак», які крытычна ўспрымаецца ў літаратурных колах Партугаліі.

У Парыжы Карнейру канчаткова пакідае спробы заняцца вывучэннем юрыспрудэнцыі і з галавой кідаецца ў літаратурны і мастацкі вір апошніх дзён belle époque, захапляецца паэтыкай кубізму і футурызму, ідэяй яе ўвасаблення ў Партугаліі.

У 1913 г. па вяртанні ў Лісабон выдае зборнік вершаў «Рассейванне» (Dispersão) і кароткі раман «Прызнанне Лусіа» (A Confissão de Lúcio), разам з Песоа і іншымі аднадумцамі пачынае працу над часопісам авангарду «Арфей», два нумары якога выйшлі з друку ў 1915 годзе і адразу выклікалі скандал і абурэнне ў кансерватыўных інтэлектуальных колах Лісабона і сталіся рэвалюцыяй у партугальскай паэзіі. Выходзіць з друку зборнік кароткіх апавяданняў «Неба ў агні» (Céu em Fogo).

У тым жа годзе Марыу таемна вяртаецца ў Парыж, але, пазбаўлены фінансавай падтрымкі з боку бацькі, хутка даходзіць да паўгалоднага існавання. Стан яго псіхічнага здароўя пачынае рэзка пагаршацца, паэт перажывае глыбокую дэпрэсію. Вершы гэтага перыяду і лісты да Ф. Песоа поўныя змрочных выказванняў пра смерць і самазабойства. 26 красавіка 1916 г. у гатэлі «Ніца» у раёне Манмартр Карнейру заканчвае жыццё самагубствам, даслаўшы перад рашучым крокам свае неапублікаваныя вершы Фэрнанду Пэсоа, якія пабачаць свет у 1937 годзе пад назвай «Залатыя знакі» (Indícios de Oiro).

  • «Пачатак» (Princípio), зборнік апавяданняў,1912;
  • «Рассейванне» (Dispersão), вершы, 1914;
  • «Прызнанне Лусіа» (A Confissão de Lúcio), кароткі раман, 1914;
  • «Неба ў агні» (Céu em Fogo), кароткія апавяданні, 1915;
  • «Залатыя знакі» (Indícios de Oiro), 1937;
  • «Вершы» (Poesias), 1946;
  • «Вершы юнацтва» (Poemas juvenis), 1903/1908, 1986;
  • «Лісты да Фернанду Песоа» (Cartas a Fernando Pessoa), 1958/59.

Беларускія пераклады

[правіць | правіць зыходнік]

На беларускую мову апавяданне Са-Карнэйру «Уладар сноў» пераклала Наталля Козінцава.

  1. а б Mário de Sá-Carneiro // ISFDB — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. а б Mário Sá-Carneiro // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.