Перайсці да зместу

Разбурэнне армянскіх могілак у Джульфе

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Джульфа - горад у Нахічэванскай Аўтаномнай Рэспубліцы (Азербайджан) на мяжы з Іранам

Разбурэнне армянскіх могілак у Джульфе (арм.: Ջուղայի գերեզման, азерб.: Cuğa nekropolu) — знішчэнне могілак сярэдневяковых армянскіх хачкараў каля горада Джульфа на тэрыторыі Нахічэванскай Аўтаномнай Рэспублікі, аўтаномнага ўтварэння (эксклава) у складзе Азербайджана[1][2][3][4][5]. Паводле Міжнароднага савета па захаванні помнікаў і славутых месцаў (ІКАМОС), заходніх СМІ і армянскіх крыніц, знішчэнне гістарычных помнікаў было арганізавана ўладамі Азербайджана[3][6][7][8].

Першыя абвінавачванні ў адрас азербайджанскіх улад былі высунуты Арменіяй у 1998 годзе. Канчаткова могілкі былі знішчана ў канцы 2005 года. Надмагіллі-хачкары, якія знаходзіліся там, былі разбіты людзьмі ў ваеннай форме з дапамогай цяжкай будаўнічай тэхнікі, а абломкі помнікаў пагружаны ў грузавікі і скінуты ў раку Аракс. Сама тэрыторыя могілак была пераўтворана ў стрэльбішча[9][10]. У 2010 годзе паведамленні сведак пра разбурэнне могілак былі пацверджаны Амерыканскай асацыяцыяй садзейнічання развіццю навукі на аснове аналізу спадарожнікавых здымкаў рэгіёна[11].

Урад Азербайджана адмаўляе ўсе абвінавачванні і не дапушчае назіральнікаў на тэрыторыю могілак. Таксама ўлады Азербайджана сцвярджаюць, насуперак прынятым у гістарыяграфіі канцэпцыям, што ў Нахічэвані ніколі не жылі армяне і няма армянскіх помнікаў.

Да разбурэння армянскія могілкі ў Джульфе з'яўлялася найбуйнейшым у свеце захаванымі сярэдневяковымі могілкамі хачкараў[12]. Мастацтва стварэння хачкараў уключана ў спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны чалавецтва, які складаецца ЮНЕСКА[13].

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Рэзалюцыя Еўрапарламента ад 16 лютага 2006 г.
  2. ↑ IWPR staff in Nakhchivan, Baku and Yerevan (19 апреля 2006). "Azerbaijan: Famous Medieval Cemetery Vanishes". Institute for War and Peace Reporting. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  3. ↑ а б Castle, Stephen Azerbaijan 'flattened' sacred Armenian site(англ.) // The Independent : газета. — 2006. — № 16 апреля. — ISSN 0951-9467."According to the International Council on Monuments and Sites (Icomos), the Azerbaijan government removed 800 khachkars in 1998. Though the destruction was halted following protests from Unesco, it resumed four years later. By January 2003 "the 1,500-year-old cemetery had completely been flattened, « Icomos says.»
  4. ↑ Sarah Pickman Tragedy on the Araxes(англ.) // Archaeological Institute of America Archaeology : журнал. — 2006. — В. June 30. — ISSN 0003-8113.
  5. ↑ Flavia Amabile Le croci armene cancellate dalla storia. La denuncia: I soldati dell’Azerbaijan stanno distruggendo le steli degli Antichi cimiteri(італ.) // La Stampa : газета. — 2006. — № 23.01. — ISSN 1122-1763. Архівавана з першакрыніцы 29 снежня 2009.
  6. ↑ Weekend Australian. Medieval cemetery destroyed in border conflict. April 22, 2006 Saturday. «It was the first independent confirmation of what Armenia has long alleged — that Azeri authorities have razed the cemetery since the two ex-Soviet republics began a bloody border war in 1988.»
  7. ↑ The Times (London). April 21, 2006, Friday. «Historic graveyard is victim of war Архівавана 8 лютага 2007..» «Where once stood between 2,700 and 10,000 intricately carved headstones — khachkars -dating from the 9th to the 16th centuries, there was only a dry patch of earth, said the institute (www.iwpr.net). It was the first independent confirmation of what Armenia has long alleged -that Azerbaijani authorities have razed the cemetery since the two former Soviet republics began a bloody border war in 1988.»
  8. ↑ The Asheville Citizen-Times (North Carolina). April 25, 2006 Tuesday Final Edition. Lessons of the Armenian slaughter must be remembered. «For example: the government of Azerbaijan continues to eradicate the historical treasures of Armenians who for centuries lived in Nakhichevan province. Azeri soldiers and state workers have demolished 10,000 17th century medieval gravesites and their artistically decorated stone crosses, called Khachkars, in the village of Djulfa»
  9. ↑ В Нахичевани продолжается культурный геноцид армянских памятников
  10. ↑ Баку тарпедуе візіт дакладчыка падкамісіі ПАСЕ па пытаннях культурнай спадчыны
  11. ↑ High-Resolution Satellite Imagery and the Destruction of Cultural Artifacts in Nakhchivan, Azerbaijan(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 3 снежня 2013. Праверана 28 сакавіка 2015.
  12. ↑ Maghakyan, Simon Sacred Stones Silenced in Azerbaijan(англ.) // History Today : часопіс. — London: 2007. — В. 11. — С. 4—5. — ISSN 0018-2753.
  13. ↑ Мастацтва стварэння армянскіх хачкараў унесена ў спіс ЮНЕСКА Архівавана 20 лістапада 2010.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Baltrušaitis Jurgis and Dickran Kouymjian. Julfa on the Arax and Its Funerary Monuments // Armenian Studies Études Arméniennes in Memoriam Haig Berberian / Пад рэд. Dickran Kouymjian. — Lisbon: Galouste Gulbenkian Foundation, 1986. — P. 9—53. — 883 p.
  • (арм.) Аргам Айвазян, Джуга, Ереван: Советакан грох, 1984.
  • Аргам Айвазян, «Симфония разрушенных хачкаров Джуги», Ереван, 2007 год. Книга-альбом в которой представлены 727 фотографий кладбища до его разрушения.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]

Фота і відэа матэрыялы

[правіць | правіць зыходнік]
Вонкавыя відэафайлы
The New Tears of Araxes (англ.)
Вонкавыя відэафайлы
Фільм фонду Research on Armenian Architecture пра гісторыю горада Джуга
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Разбурэнне_армянскіх_могілак_у_Джульфе&oldid=4850890"