Перайсці да зместу

Спроба перавароту ў Амхара

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Спроба перавароту ў Амхара
Асноўны канфлікт: Грамадзянскі канфлікт у Эфіопіі
Дата 22 чэрвеня 2019
Месца Бахр-Дар
Вынік правал змоўшчыкаў
Праціўнікі
Бюро міру і бяспекі рэгіёну Амхара
Амхарскія нацыяналісты
Рэгіянальны ўрад
Эфіопія Федэральны ўрад
Панэфіопскія нацыяналісты
Камандуючыя
Асаміню Цыге Абачу Меканен
Сэарэ Меканен
Гізэ Абера
Абій Ахмед
Лема Мегерса
Агульныя страты
некалькі дзясяткаў загінуўшых[1]

22 чэрвеня 2019 года амхарскія нацыяналістычна настроеныя сілавікі паспрабавалі здзейсніць гвалтоўны захоп улады ў эфіопскім штаце Амхара. Падзеі разгортваліся ў рэгіянальнай сталіцы Бахр-Дар, дзе падчас путчу загінулі некалькі дзясяткаў чалавек, у тым ліку лідар змоўшчыкаў, прэзідэнт штата і члены Генеральнага штаба Узброеных Сіл Эфіопіі.

Перадгісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

У сваёй гісторыі Эфіопія перажыла мноства міжэтнічных канфліктаў. Пасля грамадзянскай вайны 1974—1991 гг. у краіне ўсталявалася сістэма «этнічнага федэралізму». Дзяржаву падзялілі на штаты (таксама называюцца рэгіёнамі), у кожным дамінавала свая народнасць. Адным з такіх штатаў быў Амхара, дзе пражывае аднайменная этнічная група.

Кіруючы блок «Рэвалюцыйна-дэмакратычны фронт эфіопскіх народаў» і рэгіянальная партыя «Дэмакратычная партыя Амхара» праводзілі палітыку, якая не падабалася значнай часткі этнічных амхара[2][3]. У прыватнасці, яны перадалі амхарскія зоны Валькаіт і Рая Азэбо рэгіёну Тыграй[4]. Палітычныя эліты народнасці рабілі стаўку на шматкультурны панэфіопскі нацыяналізм і адпрэчвалі этнічную самаідэнтыфікацыю на карысць чыста эфіопскай шматэтнічнай нацыянальнай ідэнтычнасці[5].

Як следства, у 2005 годзе вялікая частка рэгіёну прагаласавала за апазіцыйныя партыі «Кааліцыя за адзінства і дэмакратыю» і «Аб’яднаныя эфіопскія дэмакратычныя сілы, якія стаяць на панэфіопскіх пазіцыях. У 2018 годзе, у сувязі з прыходам да ўлады Абія Ахмеда Алі, што выступаў за ліквідацыю этнічнага федэралізму, амхарскія нацыяналісты вырашалі вярнуць страчаныя тэрыторыі ў Тыграя[6].

У сакавіку 2019 года прэзідэнт рэгіёну Амхара Геду Андаргачу падаў у адстаўку. У сваёй развітальнай прамове палітык папярэдзіў аб небяспецы нацыяналізму. Яго змяніў Абачу Меканен[7]. З гэтай мэтай ён прызначыў генерала ў адстаўцы і былога палітвязня Асаміню Цыге кіраўніком рэгіянальных сілавых структур[8]. Асамінеў выступіў у чэрвені з прамовай на выпуску вучылішча супрацоўнікаў сіл бяспекі, якая, як паведамляецца, была поўнай амхарскіх нацыяналістычных выказванняў[9].

Раннім вечарам 22 чэрвеня ў горадзе Бахр-Дар адбыліся выбухі ў штаб-кватэры рэгіянальнай паліцыі, у офісах рэгіянальнага заканадаўчага сходу і рэзідэнцыі рэгіянальнай адміністрацыі[10]. Неўзабаве пасля гэтага назіральнікі, у тым ліку пасольства ЗША, паведамілі аб перастрэлцы ў Адыс-Абебе[11]. Канцылярыя прэм’ер-міністра паведаміла, што «баявая група», якая падпарадкоўваецца брыгаднаму генералу Гененалу Асаміню Цыге, начальніку бюро міру і бяспекі рэгіёну Амхара (упраўленне па справах сіл бяспекі), уварвалася на пасяджэнне рэгіянальнага кабінета міністраў і адкрыла агонь[12]. Па даных Reuters, тэма сустрэчы тычылася спробаў Асаміню стварыць этнічнае апалчэнне[9].

У заяве, зробленым неўзабаве пасля паўночы 23 чэрвеня, прэм’ер-міністр Абій Ахмед абвясціў, што генерал Сэарэ Меканен, начальнік генштаба, трапіў пад атаку з боку «людзей з яго бліжэйшага круга», якія былі падкуплены змоўшчыкамі[11] (згодна з першапачатковымі паведамленнямі, падазраваны ў забойстве генерала Сэары целаахоўнікіў арыштаваны; аднак 24 чэрвеня паліцыя заявіла, што ён скончыў жыццё самагубствам яшчэ да арышту[13]). На наступную раніцу радыё «Dimtsi Weyane» паведаміла, што Сэары і яго памочнік генерал-маёр Гізэ Абера памерлі ад ран. Як паведаміла агенцтва СМІ Амхара, таксама забіты прэзідэнт рэгіёну Абачу Меканен і яго саветнік Эзэзам Васі[14]. Генеральны пракурор штата Мегбару Кебедзе быў сур’ёзна паранены[10] і памёр ад ран 24 чэрвеня[15].

Пасля замаху Асаміну заставаўся на волі на працягу 36 гадзін. Дзяржаўныя СМІ пацвердзілі, што ён быў застрэлены паліцыяй каля Бахр-Дара 24 чэрвеня[16], у той час як некалькі яго меркаваных саўдзельнікаў былі затрыманы[9].

Пасля спробы перавароту па ўсёй краіне доступ у Інтэрнэт быў адключаны[17][18][19]. Два дні Эфіопія заставалася афлайн без якіх-небудзь афіцыйных тлумачэнняў[20][21]. Прэм’ер-міністр Абій заклікаў да адзінства супраць «сіл зла». 24 чэрвеня ўрад абвясціў нацыянальны дзень жалобы[9][22]. Пасольства Злучаных Штатаў параіла суайчыннікам схавацца на месцы, а шэраг міжнародных лідараў асудзіў спробу перавароту[23].

  1. Endashaw, Dawit; Lewis, David (26 June 2019). "'Dozens' killed in foiled Ethiopia coup attempt: regional government". Reuters. Праверана 26 June 2019.
  2. Amanuel, Tesfaye (4 May 2018). "The Birth of Amhara Nationalism". Addis Standard. Праверана 23 June 2019.
  3. Menberework, Binyam (10 April 2018). "ANDM and OPDO turned against their master but both follow diverging paths". Addis Standard. Праверана 23 June 2019.
  4. Borrago, Teshome (10 December 2018). "What is the point in Amhara nationalism?". Ethiopia Insight. Праверана 23 June 2019.
  5. Michael, Mackonen (November 2008). "Who is Amhara?". African Identities. 6 (4): 393–404. doi:10.1080/14725840802417943. S2CID 144828563.
  6. Pilling, David (27 March 2019). "Ethiopian ethnic rivalries threaten Abiy Ahmed's reform agenda". Financial Times. Праверана 23 June 2019.
  7. Gedu Andargachew resigns; replaced by Ambachew Mekonen
  8. "Gedu Andargachew Resigns; Ambachew Mekonnen Elected Chief Administrator of Amhara Region". Ezega. 8 March 2019. Праверана 23 June 2019.
  9. а б в г "Ethiopia army chief shot dead in 'coup bid' attacks". BBC World News. 23 June 2019. Праверана 23 June 2019.
  10. а б "A coup plot in Bahir Dar? What we know now". Ethiopia Observer. 22 June 2019. Праверана 23 June 2019.
  11. а б "Ethiopia's military chief of staff attacked: Abiy Ahmed". Ethiopia Observer. 23 June 2019. Праверана 23 June 2019.
  12. Pilling, David (23 June 2019). "Ethiopia hit by assassinations and 'coup' attempt". Financial Times. Праверана 23 June 2019.
  13. "Ethiopia 'coup ringleader killed'". BBC [брытанская англійская]. 25 June 2019. Праверана 26 June 2019.
  14. "President of the Amhara region killed". Ethiopia Observer. 23 June 2019. Праверана 23 June 2019.
  15. Ethiopia: Amhara attorney general dies after coup effort (англ.). DW (24 чэрвеня 2019). Праверана 24 June 2019.
  16. Alleged Ethiopian coup mastermind shot dead after 36-hour manhunt. i24 News. Праверана 24 June 2019.
  17. Internet shutdown in Ethiopia amid reports of attempted coup (англ.). NetBlocks (22 чэрвеня 2019).
  18. Ethiopia army chief killed amid failed coup attempt (англ.). Deutsche Welle (23 чэрвеня 2019).
  19. "Ethiopia cuts internet after army chief of staff shot". News 24. AFP. 23 June 2019. Праверана 23 June 2019.
  20. Ethiopia internet shutdown continues following reported coup attempt (англ.). NetBlocks (24 чэрвеня 2019).
  21. "Assassinations Challenge Ethiopian Premier's Reform Agenda: Q&A". Bloomberg News(англ.). 24 June 2019. {{cite news}}: Тэкст "Bloomberg" ігнараваны (даведка)
  22. "Ethiopia failed coup: Fifth death, national mourning, mastermind killed"". Africanews. 24 June 2019.
  23. "Assassinations in Ethiopia amidst regional 'coup' attempt, condemned by UN chief". UN News. 23 June 2019. Праверана 23 June 2019.