Канфлікт у Бенішангуль-Гумуз

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Канфлікт у Бенішангуль-Гумуз
Асноўны канфлікт: Грамадзянскі канфлікт у Эфіопіі
Дата з 23 чэрвеня 2019 па 19 кастрычніка 2022[1]
Месца Бенішангуль-Гумуз (пераважна зона Метэкел), эпізадычна Аромія
Вынік мірнае пагадненне
Праціўнікі
Эфіопія Федэральны Урад Эфіопіі
Бенішангуль-Гумуз
Фано[2] 		Гумузскія апалчэнні[2][3]:
  • • Буадын
  • • Фронт вызвалення Гумуза
  • • Народна-вызваленчы рух Гумуза

ВАА[4]
НФВТ[4]
пры падтрымцы:
Судан Судан[5]
Егіпет Егіпет[6]

Страты
невядома па стане 30 ліпеня 2021:
137 забітых[7][8]
28 забітых[7][9]
Агульныя страты
па стане на 1 лютага 2021:
437—537 загінуўшых мірных жыхароў[10][11][12][13][14]
100 000 перамешчаных асоб ўнутры краіны, 7 000 бежанцаў у Судане[6]

Канфлікт у Бенішангуль-Гумуз — узброены канфлікт на тэрыторыі эфіопскага штата Бенішангуль-Гумуз. Асноўныя баявыя дзеянні адбываліся ў зоне Метэкел[4].

Перадгісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Этнічная напружанасць[правіць | правіць зыходнік]

У штаце Бенішангуль-Гумуз пражывае мноства розных этнасаў, у тым ліку берта, гумуз, шынаша, мао, квама і фадашы. Гумуз мелі напружаныя адносіны з народнасцямі амхара, арома, тыграі і агаў, якія прысутнічалі пераважна ў зоне Метэкел. Буйнамаштабнае набыццё зямлі мясцовымі і замежнымі інвестарамі выцесніла гумузцаў з іх родных тэрыторый[15][16]. У сувязі з гэтым, у 2002 годзе была перагледжана канстытуцыя рэгіёну, у адпаведнасці з якой гумуз, шынаша, берта, квама і мао былі абвешчаны «ўласнікамі» і пазбаўлены грамадзянскіх правоў усе іншыя этнічныя групы, абмежаваўшы іх у эканамічнай і палітычнай сферах[17]. Папраўкі і змяненні асноўнага закона развязалі рукі гумузцам, якія разгарнулі тэрор супраць меншасцяў. Атрады апалчэнняў «Буадын» і «Фронт вызвалення Гумуза» актыўна займаліся забойствамі прадстаўнікоў прышлых народаў[3][18][19]. Мясцовыя ўлады прызналі сваю датычнасць да міжнацыянальнага канфлікту, афіцыйна папрасіўшы прабачэння за арганізацыю этнічных забойстваў. Урад рэгіёну апраўдваў гэта як спосаб даць адпор кіруючай Партыі росквіту, якая нібыта планавала ліквідаваць сістэму этнічнага федэралізму[15]. Некаторыя прадстаўнікі народа амхара заклікалі да ўключэння Метэкела ў склад штата Амхара. Лідар амхарскай групоўкі «Фано» заявіў у сакавіку 2020 года, што яго байцы не раззброіцца, калі зона Метэкел не будзе часткай рэгіёну Амхара[20].

Прыкладна ў гэты ж час федэральны ўрад разгарнуў вайну з Народным фронтам вызвалення Тыграя. Улады часта абвінавачвалі яго ў праблемах па ўсёй краіне[16]. Ашадлі Хусейн, прэзідэнт рэгіёну Бенішангуль-Гумуз, заявіў, што НФВТ нясе асноўную адказнасць за падзеі ў Метэкел (нібыта партыя дапамагала мясцовым апалчэнцам)[4].

Міжнародны фактар[правіць | правіць зыходнік]

На тэрыторыі рэгіёну была пабудавана ГЭС Хідасэ, якая выклікала напружанасць у адносінах з суседнімі Суданам і Егіптам з-за ўздзеяння плаціны на раку Ніл. Падчас канфлікту Судан прад’явіў прэтэнзіі на Губінскі раён у зоне Метэкел, дзе знаходзіцца ГЭС, спасылаючыся на меркаванне, што гэтая вобласць была падорана эфіопскаму імператару Менеліку II суданскім уладарам Халіфам Абдулахі[15]. Федэральны ўрад Эфіопіі абвінаваціў егіпецкія ўлады ў датычнасці да масавых забойстваў[21].

Храналогія[правіць | правіць зыходнік]

2019[правіць | правіць зыходнік]

2020[правіць | правіць зыходнік]

  • У верасні падчас нападаў у зоне Метэкел загінула 150 амхара[23].
  • У кастрычніку ад 12 да 40 чалавек загінулі з-за асабістай спрэчкі вакол скрадзенай агнястрэльнай зброі ў зоне Метэкел. Палітыкі Амхара заявілі, што ахвярамі сталі этнічныя амхара, якія загінулі ад рук гумузцаў[18].
  • 14 лістапада адбыўся напад на аўтобус на дарозе паміж ўарэдай Венбера і горадам Чангі. Падчас інцыдэнту загінулі 34 чалавекі[24].
  • 8 снежня ва ўарэдзе Дангур урадавыя сілы ліквідавалі 23 баевікоў, звязаных з НФВТ[9].
  • 15 снежня адбыліся масавыя забойствы амхарцаў ва ўарэдах Дангур і Дыбатэ, дзе загінулі 24 чалавекі[25].
  • У ноч з 22 на 23 снежня 2020 года ў вясковай абшчыне Бікудзі ў зоне Метэкел адбыліся масавыя забойствы і падпалы дамоў[4][19]. Эфіопская камісія па правах чалавека налічыла 100 смерцяў. Іншыя крыніцы сцвярджаюць, што баевікамі былі забіты 220 чалавек[19], у асноўным амхара, арома і сінаша[16]. Улады адказалі забойствам 42 падазраваных гумузцаў і арыштам сямі афіцыйных асоб[8][26][27].

2021[правіць | правіць зыходнік]

  • 12 студзеня з 5:00 да 7:00 раніцы адбылася разня ў Далеты. У выніку нападу было забіта 82 мірных жыхара, яшчэ 22 атрымалі раненні[28].
  • 26 лютага ўрадавыя сілы забілі 26 бяззбройных мірных жыхароў у Дыбатэ[29].
  • У красавіку невядомая ўзброеная групоўка захапіла ўарэду Седал у зоне Камашы рэгіёну Бенішангуль-Гумуз[30]
  • 18 мая члены Народна-дэмакратычнага руху Гумуза падпісалі мемарандум аб узаемаразуменні з урадам рэгіёну, згодна з якім яны пагадзіліся прайсці трэнінг па рэінтэграцыі ў рэгіёне. Нягледзячы на гэта, іншыя ўзброеныя групы, такія як Народна-вызваленчы рух перагною, працягвалі здзяйсняць гвалтоўныя напады на грамадзянскае насельніцтва, затрымліваючы выбары ў Эфіопіі[31].
  • 22 мая атрады Народна-вызваленчага руху Гумуза ўвайшлі ва ўарэду Неджо (штат Аромія) забілі 6 чалавек і паранілі аднаго[31].
  • 28 ліпеня ў ходзе ўрадавай аперацыі ў абшчыне Аволбегу зоны Шэрколе былі забіты 95 байцоў Народна-дэмакратычнага руху Гумуза і 5 членаў НФВТ[7].

Мірны працэс[правіць | правіць зыходнік]

22 снежня 2020 года прэм’ер-міністр Абій Ахмед Алі правёў перамовы з жыхарамі рэгіёну, а таксама шэрагам службовых асоб, запусціўшы працэс мірнага ўрэгулявання канфлікту[32]. Адначасова пачалося стварэнне камітэта па прымірэнні жыхароў Бенішангуль-Гумуз і Амхара[33]. Да канца лютага 2021 года ў горадзе Гілгіл Белес, сталіцы зоны Мэтэкел, было праведзена некалькі форумаў міру. Федэральны ўрад прыступіў да стварэння «шматэтнічнага апалчэння самаабароны», якое па стане на люты 2021 года налічвала 9000 чалавек. Міліцыя павінна была прадухіляць міжэтнічныя сутыкненні і дапамагаць сілавым структурам у ахове бяспекі грамадзян[16].

У кастрычніку 2022 года Бюро сувязі рэгіянальнага ўрада Бенішангуль-Гумуз паведаміла, што рэгіянальны ўрад і Народна-дэмакратычны рух Гумаза падпісалі мірнае пагадненне для вырашэння сваіх рознагалоссяў «шляхам дыялогу»[1].

Бежанцы[правіць | правіць зыходнік]

Па стане на люты 2021 года[16], больш за сто тысяч чалавек былі вымушаны пакінуць свае дамы, яшчэ 7 тысяч беглі ў суседні Судан[15].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ а б Benishangul Gumuz regional govt, rebel group sign peace agreement. Addis Standard (19 кастрычніка 2022). Праверана 22 October 2022.
  2. ↑ а б All Is Not Quiet on Ethiopia's Western Front
  3. ↑ а б "Benishangul: At least 60 civilians mostly women, children killed". borkena.com. 12 January 2021. Праверана 17 January 2021.
  4. ↑ а б в г д Mekonnen, Siyanne; Fasil, Mahlet (2020-12-23). "News Alert: Eyewitnesses say more than 90 killed in fresh attack in Bulen Wereda, Benishangul Gumuz; region cautions civilians to join safe villages". Addis Standard. Архівавана з арыгінала 2020-12-23. Праверана 2020-12-23.
  5. ↑ Containing the Volatile Sudan-Ethiopia Border Dispute (англ.). Crisis Group (24 чэрвеня 2021). Праверана 30 ліпеня 2021.
  6. ↑ а б Etefa, Tsega. What's causing the violence in western Ethiopia (англ.). The Conversation. Праверана 23 мая 2021.
  7. ↑ а б в Benishangul authorities says over 100 armed rebels annihilated (англ.). Borkena Ethiopian News (29 ліпеня 2021). Праверана 30 ліпеня 2021.
  8. ↑ а б "Defence army takes measures against 42 anti-peace elements in Metekel zone". Fana Broadcasting Corporation. 2020-12-24. Архівавана з арыгінала 2020-12-25. Праверана 2020-12-25.(недаступная спасылка)
  9. ↑ а б Command post kills 23 insurgents in western Ethiopia – New Business Ethiopia (англ.). Праверана 26 снежня 2020.
  10. ↑ "Benishangul-Gumuz: Attackers kill dozens in western Ethiopia". BBC News. 23 December 2020.
  11. ↑ Analysis: Weeks long attacks on civilians leave several dead, injured in Metekel zone, Benishangul Gumuz region (16 верасня 2020).(недаступная спасылка)
  12. ↑ News: PM Abiy meets Metekel residents to discuss security; meeting comes a day after door-to-door 'hunt' launched to control "criminal groups" behind attacks on civilians (22 снежня 2020).(недаступная спасылка)
  13. ↑ Reuters Staff (25 December 2020). "Death toll from attack in western Ethiopia reaches 222, Red Cross says". Reuters – via www.reuters.com.
  14. ↑ Over 80 civilians killed in latest west Ethiopia attack. www.aljazeera.com.
  15. ↑ а б в г Etefa, Tsega (16 March 2021). "What's causing the violence in western Ethiopia". Праверана 5 May 2021.
  16. ↑ а б в г д Anger, fear run deep after months of ethnic violence in western Ethiopia – 'They killed people using knives, arrows, and guns.'. The New Humanitarian (23 лютага 2021). Архівавана з першакрыніцы 29 сакавіка 2021. Праверана 30 сакавіка 2021.
  17. ↑ Kifle, Sara (19 April 2021). "Ethnic Cleansing in Ethiopia". Harvard Political Review. Праверана 25 September 2021.
  18. ↑ а б 12 killed in latest attack in western Ethiopia (англ.). News24. Праверана 26 снежня 2020.
  19. ↑ а б в "More than 100 killed in latest ethnic massacre in Ethiopia". AP. 2020-12-23. Архівавана з арыгінала 2020-12-23. Праверана 2020-12-23.
  20. ↑ "Fano Will Not Lay Down Arms If Demands Are Not Met: Chairman". Ezega News. 2020-03-28. Архівавана з арыгінала 2020-12-02. Праверана 2020-12-02.
  21. ↑ Tessema, Seleshi (23 January 2021). "'Egypt working to destabilize Ethiopia, East Africa'". andalou agency. Праверана 25 September 2021.
  22. ↑ Meseret, Elias (2019-06-26). "Ethiopia: 37 killed in another region after coup attempt". AP. Архівавана з арыгінала 2020-12-23. Праверана 2020-12-23.
  23. ↑ Mekonnen, Siyanna; Abera, Etenesh (2020-09-16). "Analysis: Weeks long attacks on civilians leave several dead, injured in Metekel zone, Benishangul Gumuz region". Addis Standard. Архівавана з арыгінала 2020-12-23. Праверана 2020-12-23.
  24. ↑ "Benishangul-Gumuz: Attackers kill dozens in western Ethiopia". BBC News. 2020-12-23. Архівавана з арыгінала 2020-12-23. Праверана 2020-12-23.
  25. ↑ Mekonnen, Siyanne (2020-12-22). "News: PM Abiy meets Metekel residents to discuss security; meeting comes a day after door-to-door 'hunt' launched to control 'criminal groups' behind attacks on civilians". Addis Standard. Архівавана з арыгінала 2020-12-23. Праверана 2020-12-23.
  26. ↑ "Ethiopian troops kill 42 armed men behind deadly village attack, reports state TV". Al Arabiya. 2020-12-24. Архівавана з арыгінала 2020-12-25. Праверана 2020-12-25.
  27. ↑ Reuters
  28. ↑ "Over 80 civilians killed in latest west Ethiopia massacre: EHRC". Al Jazeera English. 2021-01-13. Архівавана з арыгінала 2021-01-13. Праверана 2021-01-14.
  29. ↑ Mekonnen, Siyanne (2021-03-08). "News: Security forces kill scores of civilians, arrest several in Metekel after attack by rebels killed three, wounded seven; Ethiopia accuses Egypt & Sudan for persistent violence". Addis Standard. Архівавана з арыгінала 2021-03-17. Праверана 2021-03-17.
  30. ↑ Reuters Staff (22 April 2021). "Armed group takes control of county in western Ethiopia - rights commission" – via www.reuters.com.
  31. ↑ а б EPO Monthly: May 2021 | Ethiopia Peace Observatory (англ.) (9 чэрвеня 2021). Праверана 31 ліпеня 2021.
  32. ↑ Mekonnen, Siyanne (2020-12-22). "News: PM Abiy meets Metekel residents to discuss security; meeting comes a day after door-to-door 'hunt' launched to control 'criminal groups' behind attacks on civilians". Addis Standard. Архівавана з арыгінала 2020-12-23. Праверана 2020-12-23.(недаступная спасылка)
  33. ↑ Mekonnen, Siyanne; Fasil, Mahlet (2020-12-23). "News Alert: Eyewitnesses say more than 90 killed in fresh attack in Bulen Wereda, Benishangul Gumuz; region cautions civilians to join safe villages". Addis Standard. Архівавана з арыгінала 2020-12-23. Праверана 2020-12-23.(недаступная спасылка)
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Канфлікт_у_Бенішангуль-Гумуз&oldid=4580451"