Фрыдрых Лунгерсгаўзен

Фрыдрых Лунгерсгаўзен
Дата нараджэння	12 мая 1884(1884-05-12)
Месца нараджэння	Бекава, Сярдобскі павет[d], Саратаўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	11 мая 1960(1960-05-11) (75 гадоў)
Месца смерці	Бійск, Алтайскі край, РСФСР, СССР
Грамадзянства	Расійская імперыя  БССР  СССР
Дзеці	Генрых-Леў Фрыдрыхавіч Лунгерсгаўзен[d]
Род дзейнасці	геолаг
Навуковая сфера	геалогія
Месца працы	Інстытут беларускай культуры Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія Інстытут геалагічных навук НАН Беларусі Омскі дзяржаўны аграрны ўніверсітэт імя П. А. Сталыпіна[d] Саратаўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. Г. Чарнышэўскага Алтайская дзяржаўная акадэмія адукацыі[d] Маскоўскае таварыства выпрабавальнікаў прыроды[d] Тамбоўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Г. Р. Дзяржавіна Саратаўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. Г. Чарнышэўскага
Навуковая ступень	кандыдат геолага-мінералагічных навук
Навуковае званне	Berufstitel Professor[d]
Альма-матар	фізіка-матэматычны факультэт Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта[d] (1911)
Навуковы кіраўнік	Аляксей Паўлаў[d]
Узнагароды

Фрыдрых Вільгельмавіч Лунгерсгаўзен, па нараджэнні Фрыдрых Ота Юліус Лунгерсгаўзен (12 мая 1884, маёнтак Бекава, Саратаўская губерня, Расійская імперыя — 11 мая 1960) — беларускі геолаг. Магістр геалогіі (1911), кандыдат геолага-мінералагічных навук (1937), прафесар (1923).

Біяграфія

Нарадзіўся 12 мая 1885 года ў маёнтку Бекава Саратаўскай губерні Расійскай імперыі (цяпер — Пензенская вобласць Расіі) у сям'і садоўніка. Паходзіў з сям'і эмігрантаў з Прусіі. Скончыў Тамбоўскую гімназію (1902), Маскоўскі ўніверсітэт (1911).

Правадзейны член Інбелкульта, працаваў у прыродазнаўча-геаграфічнай секцыі, з якой неўзабаве паўстала глебава-геалагічная камісія. У 1923—1934 гадах — загадчык кафедры геалогіі і гідрагеалогіі Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі сельскай і лясной гаспадаркі. 3 1926 года — старшыня навуковага таварыства па вывучэнні Беларусі (г. Горкі). Актыўна ўдзельнічаў у работах Інстытута геалагічных навук Беларускай акадэміі навук. У 1931—1934 гадах — па сумяшчальніцтве выкладчык Сібірскага сельскагаспадарчага інстытута, дзе заклаў асновы гідрагеалагічных даследаванняў.

У 1934 года па стане здароўя перабіраецца ў Саратаў, дзе ўзначальвае кафедру геалогіі мясцовага педагагічнага інстытута і паралельна выкладае дынамічную геалогію ў Саратаўскім педагагічным інстытуце. Звольнены з інстытута ў 1941 годзе «паводле загаду аб звальненні выкладчыкаў-немцаў», і яму прыйшлося з’ехаць з горада ў Алтайскі край. У наступныя гады працаваў прафесарам геалогіі і фізічнай геаграфіі Бійскага педагагічнага інстытута.

Сын — Генрых-Леў Фрыдрыхавіч Лунгерсгаўзен, геолаг, адзін з заснавальнікаў савецкай аэрагеалогіі.

Навуковы ўклад

Навуковыя працы па праблемах геалогіі Паволжа, Сярэдняй Расіі і Беларусі (асабліва басейна Заходняй Дзвіны), методыцы выкладання геалогіі. Склаў дапаможнік па геалогіі Беларусі. Кола інтарэсаў: геалогія, рэгіянальная геалогія, гідрагеалогія і водазабеспячэнне, стратыграфія, палеанталогія, методыка выкладання прыродазнаўства і навук аб Зямлі.

Выбраная бібліяграфія

• Некоторые новые данные о меловых отложениях Саратовской губернии // Ежегодник по геологии и минералогии России. — 1909.
• О провалах на юге Тульской губернии. — 1911.
• Кароткія праграмы для вывучэньня рэкаў, вазёр і балот мясцовага краю // Віцебшчына. Т. 1. Віцебск, 1925. С. 96—112.
• Нарыс геалагічнай пабудовы Аршаншчыны // Аршаншчына. — Орша, 1926, ч. 1.
• Аб «лёсавым карсце» і аб асобным тыпе равочкаў // Працы Навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі… — Горкі, 1926, т. 1.
• Нарыс геалагічнай пабудовы Горацкага раёна // Працы Навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі… — Горкі, 1927, т. 3.
• Кароткая справаздача аб маршрутных геолёгічных дасьледаваньнях паўночнае Беларусі ў 1925 г. // Запіскі аддзелу прыроды і гаспадаркі. Т. 1. Менск, 1928. С. 13—32.
• Уступ у геалогію Беларусі // Працы Горы-Горацкага навуковага таварыства БАН. — Горы-Горкі, Горкі, 1930, т. 7.
• Справаздача аб геалагічных даследаваннях у вобласці планшэту ХІ-7 трохверстнай карты генштаба і сумесных часцях «Полацкай катліны». — 1933.

Узнагароды

• Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» (1946).

Спасылкі

• Баринов И. Немцы и БССР: Фридрих Лунгерсгаузен // Запісы беларусаведа, 31.1.2023.
• Иванов А. В. Лунгерсгаузен Фридрих Вильгельмович (Фридрих-Отто-Юлиус) // Павловская геологическая школа: Научное издание / Отв. ред. Ю. Я. Соловьев. — М.: Наука, 2004. — С. 120—122.