Луі Арагон

Луі Арагон
фр.: Louis Aragon
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Arnaud Saint Romain, Arnaud de Saint-Roman, François la Colère, Témoin des martyrs і Albert de Routisie
Дата нараджэння	3 кастрычніка 1897(1897-10-03)[…]
Месца нараджэння	XVI акруга Парыжа, Парыж, дэпартамент Сена, Францыя
Дата смерці	24 снежня 1982(1982-12-24)[…] (85 гадоў)
Месца смерці	VII акруга Парыжа, Францыя
Пахаванне	Moulin de Villeneuve[d]
Грамадзянства	Францыя
Бацька	Луі Андрыё[d]
Маці	Marguerite Toucas-Massillon[d]
Жонка	Эльза Трыале[d]
Альма-матар	Ліцэй Карно[d]
Месца працы	L'Humanité[d] Ce soir[d] Les Lettres Françaises[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	урач-пісьменнік, журналіст, палітык, паэт, раманіст, мастацкі крытык, змагар Французскага супраціву, гісторык
Кірунак	Дадаізм і сюррэалізм
Жанр	раман і паэзія
Мова твораў	французская
Грамадская дзейнасць
Партыя	Французская камуністычная партыя
Член у	Société des poètes français[d]
Прэміі	прэмія Рэнадо[d]
Узнагароды
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Луі Арагон (фр.: Louis Aragon, народжаны Louis-Marie Andrieux, Луі-Мары Андрэ; 3 кастрычніка 1897, Парыж — 24 снежня 1982, Парыж) — французскі паэт і празаік, член Ганкураўскай акадэміі; дзеяч Французскай камуністычнай партыі, лаўрэат Міжнароднай Ленінскай прэміі «За ўмацаванне міру паміж народамі» (1957).

Біяграфія

Луі Арагон нарадзіўся 3 кастрычніка 1897 г. у Парыжы. Ён быў пазашлюбным сынам Маргарыты Тука, якая запісала яго як прыёмнага сына сваёй маці і ойчыма, палітычнага дзеяча Андрыё. Пасля Луі абраў сабе псеўданім Арагон па назве іспанскай гістарычнай вобласці.

З 1915 года ён вучыўся на медыцынскім факультэце ў Парыжы. Удзельнічаў у Першай сусветнай вайне санітарам.

У маладосці быў блізкі да кола дадаістаў і сюррэалістаў.

У 1927 паэт уступіў у Французскую камуністычную партыю і пачаў актыўна займацца журналістыкай.

У жніўні 1932 Луі Арагон наведаў СССР у складзе інтэрнацыянальнай брыгады пісьменнікаў, якая вывучала новабудоўлі сацыялістычнага Урала, у тым ліку — гарады Магнітагорск, Чалябінск і Кабакоўск (цяпер Сяроў). Свае ўражанні ад паездкі Арагон адбіў ў напісаным па гарачых слядах цыкле вершаў «Ура, Урал!».

У 1929 годзе ажаніўся з пісьменніцай Эльзай Трыале (сястрой Лілі Брык), якой прысвячаў многія свае вершы.

Падчас Другой сусветнай вайны Арагон удзельнічаў у руху Супраціву.

У 1957 стаў лаўрэатам Міжнароднай Ленінскай прэміі «За ўмацаванне міру паміж народамі». Рэдагаваў газету «Les Lettres françaises». У наступныя гады рэзка выступае супраць аўтарытарызму савецкага камунізму. Асуджае працэсы супраць пісьменнікаў у СССР, у прыватнасці Справа Сіняўскага і Даніэля ў 1966 годзе. У 1968-м рэзка пратэстуе супраць уводу войскаў у Чэхаславакію.

Быў знаёмы з Якубам Коласам, пераклаў на французскую ўрыўкі з «Новай зямлі», а таксама «А хто там ідзе» Янкі Купалы.

Творы Арагона на беларускую мову перакладалі Эдзі Агняцвет, Рыгор Барадулін, Зміцер Колас, Сцяпан Ліхадзіеўскі, Ніна Мацяш.

Паэт памёр 24 снежня 1982 года ў Парыжы.

Беларускія пераклады

• Базельскія званы. — Мн., 1937.
• Падсадная качка // Французская навела XX стагоддзя. — Мн., 1992.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Луі Арагон