Марцін Беерынк

Сістэматык жывой прыроды
Сістэматык жывой прыроды
; Старонка на Віківідах	; Выявы на Вікісховішчы

Марцін Вілем Беерынк
Марцін Вілем Беерынк
	нідэрл.: Martinus Willem Beijerinck
	; Марцін Беерынк, 1890-я гады.
Дата нараджэння	16 сакавіка 1851[…]
Месца нараджэння	Амстэрдам, Паўночная Галандыя, Нідэрланды, Каралеўства Нідэрландаў;
Дата смерці	1 студзеня 1931[…] (79 гадоў)
Месца смерці	Gorssel[d], Лохэм[d], правінцыя Гелдэрланд, Нідэрланды, Каралеўства Нідэрландаў;
Грамадзянства	Каралеўства Нідэрландаў;
Род дзейнасці	энтамолаг, біёлаг, мікрабіёлаг, прафесар, вірусолаг, батанік, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	мікрабіялогія, батаніка, вірусалогія
Месца працы	Дэлфцкі тэхнічны ўніверсітэт;
Альма-матар	Лейдэнскі ўніверсітэт; Дэлфцкі тэхнічны ўніверсітэт;
Вядомыя вучні	Jan Smit[d]
Вядомы як	адзін з першаадкрывальнікаў вірусаў
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства; Акадэмія навук СССР[d]; Нідэрландская каралеўская акадэмія навук; Расійская акадэмія навук;
Узнагароды	медаль Левенгука (1905) замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (29 красавіка 1926)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Марцін Вілем Беерынк (нідэрл.: Martinus Willem Beijerinck, 16 сакавіка 1851, Амстэрдам, Нідэрланды — 1 студзеня 1931) — галандскі батанік і мікрабіёлаг, адзін з заснавальнікаў вірусалогіі.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Скончыў тэхнічную школу ў г.Дэлфт. Атрымаў ступень доктара навук у Лейдэнскім універсітэце ў 1877 годзе.^[4]. Працаваў настаўнікам мікрабіялогіі ў сельскагаспадарчай школе ў г. Вагенінген (цяпер Вагенінгенскі ўніверсітэт), а затым у Вышэйшай політэхнічнай школе ў г.Дэлфт (у цяперашні час Дэлфцкі тэхнічны універсітэт) (з 1895). Ён заснаваў Дэлфцкую школу мікрабіялогіі. Яго даследаванні ў сельскагаспадарчай і прамысловай мікрабіялогіі прынеслі фундаментальныя адкрыцці ў галіне біялогіі.

Марцін Беерынк лічыцца адным з заснавальнікаў вірусалогіі.^[5]^[6]^[7]^[8] У 1898 годзе ён паўтарыў вопыты Дз.І.Іваноўскага і назваў атрыманыя мікраарганізмы «фільтруючыміся вірусамі»^[9].

Беерынк, аднак, прытрымліваўся гіпотэзы аб тым, што вірус з'яўляецца нейкай вадкай матэрыяй, называючы вірусны раствор сontagium vivum fluidum^[10]- заразнай жывой вадкасцю. Дадзенае прадстаўленне аб вірусах, не як часціцах, а растваральнай матэрыі, было аспрэчана неўзабаве пасля смерці Беерынка.

Вылучыў чыстыя культуры азотфіксавальных клубеньчыкавых бактэрый (1888) і азотбактэру (1901).

Аўтар навуковых прац па жыццядзейнасці мікраарганізмаў, глебавай мікрабіялогіі, развіцці вышэйшых раслін, пра ролю бактэрый у кругавароце рэчываў у прыродзе.

Беерынк вынайшаў культуру накаплення — асноўны метад вывучэння мікробаў з навакольнага асяроддзя. Яму часта няправільна прыпісваюць распрацоўку ідэі экалагічнай мікрабіялогіі, што «усё ёсць усюды, але, навакольнае асяроддзе выбірае", якая належыць Лоўрэнсу Баасу Бэкінгу.^[11]^[12]

Прафесар (1895).

Замежны член-карэспандэнт Расійскай АН (1924), ганаровы член АН СССР (1929).

Беерынк быў неардынарнай асобай. Ён зневажальна ставіўся да студэнтаў, ніколі не ажаніўся, і меў мала прафесійных супрацоўніцтваў. Ён быў таксама вядомы сваім аскетычным ладам жыцця і сваімі несумяшчальнымі поглядамі на навуку і шлюб . Яго нізкая папулярнасць сярод яго вучняў перыядычна прыгнятала яго, таму што ён вельмі любіў распаўсюджваць свой энтузіязм у біялогіі ў школе.

Памяць[правіць | правіць зыходнік]

У гонар Беерынка быў названы кратар на Месяцы.

Зноскі

↑ ^а ^б Martin Wilhelm Beijerinck // http://sdei.senckenberg.de/biographies/information.php?id=2005 Праверана 9 кастрычніка 2017.
↑ ^а ^б Martinus Willem Beijerinck — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1868372"></a>
↑ dataset Library TU Delft — 2017. Праверана 20 мая 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q65589124"></a>
↑ Chung, K. T.; Ferris, D. H. (1996). "Martinus Willem Beijerinck (1851-1931): Pioneer of General Microbiology" (PDF). ASM News. Washington, D.C.: American Society For Microbiology. 62 (10): 539–-543. Архівавана з арыгінала (PDF) 25 красавіка 2012. Праверана 2 лютага 2013. {{cite journal}}: Невядомы параметр |deadurl= ігнараваны (прапануецца |url-status=) (даведка) Архіўная копія (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 красавіка 2012. Праверана 2 лютага 2013.Архіўная копія (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 красавіка 2012. Праверана 2 лютага 2013.
↑ Lustig, Alice; Levine, Arnold J. (1992). "One Hundred Years of Virology". Journal of Virology. Washington, D.C.: American Society for Microbiology. 66 (8): 4629–-4631. ISSN 1098-5514. PMC 241285. PMID 1629947.
↑ Bos, L. (1995). "The Embryonic Beginning of Virology: Unbiased Thinking and Dogmatic Stagnation". Archives of Virology. 140: 613–-619. ISSN 0304-8608.
↑ Zaitlin, Milton (1998). "The Discovery of the Causal Agent of the Tobacco Mosaic Disease" (PDF). In Kung, S. D.; Yang, S. F. (рэд-ры). Discoveries in Plant Biology. Hong Kong: World Publishing Co. pp. 105–-110. ISBN 978-981-02-1313-8. {{cite book}}: Невядомы параметр |chapterurl= ігнараваны (прапануецца |chapter-url=) (даведка)
↑ Lerner, K. L.; Lerner, B. W., рэд-ры (2002). World of Microbiology and Immunology. Thomas Gage Publishing. ISBN 0-7876-6540-1. Beijerinck asserted that the virus was liquid, but this theory was later disproved by Wendell Stanley, who demonstrated the particulate nature of viruses. Beijerinck, nevertheless, set the stage for twentieth-century virologists to uncover the secrets of viral pathogens now known to cause a wide range of plant and animal (including human) diseases
↑ Pennazio S (2007). "Genetics and virology: Two interdisciplinary branches of biology". Rivista di Bilogia. 100 (1): 119–46. PMID 17592822.
↑ Beijerinck, M. W. Über ein Contagium vivum fluidum als Ursache der Fleckenkrankheit der Tabaksblätter ( (ням.)) // Verhandelingen der Koninklyke akademie van Wettenschappen te Amsterdam. — 1898. — Т. 65. — С. 1—22. Перакладзена англ.мову ў Phytopathological classics. Пад рэд. Johnson, J. — St. Paul, Minnesota: American Phytopathological Society, 1942. — Т. 7. — С. 33–-52.
↑ de Wit R, Bouvier T. (2006). "Everything is everywhere, but, the environment selects'; what did Baas Becking and Beijerinck really say?". Environmental Microbiology. 8 (4): 755–758. doi:10.1111/j.1462-2920.2006.01017.x. PMID 16584487. Праверана 2008-09-16.(недаступная спасылка)
↑ Bass-Becking, Lourens G.M. (1934). Geobiologie of inleiding tot de milieukunde. The Hague: W.P. Van Stockum & Zoon.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1996. — 480 с. іл.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

[_f5c6bc1d6f6c5926-1] а ^б Martin Wilhelm Beijerinck // http://sdei.senckenberg.de/biographies/information.php?id=2005 Праверана 9 кастрычніка 2017.

[_090537de70608b13-2] а ^б Martinus Willem Beijerinck — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1868372"></a>

[_05012e22bf546739-3] taset Library TU Delft — 2017. Праверана 20 мая 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q65589124"></a>

[4] Chung, K. T.; Ferris, D. H. (1996). "Martinus Willem Beijerinck (1851-1931): Pioneer of General Microbiology" (PDF). ASM News. Washington, D.C.: American Society For Microbiology. 62 (10): 539–-543. Архівавана з арыгінала (PDF) 25 красавіка 2012. Праверана 2 лютага 2013. {{cite journal}}: Невядомы параметр |deadurl= ігнараваны (прапануецца |url-status=) (даведка) Архіўная копія (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 красавіка 2012. Праверана 2 лютага 2013.Архіўная копія (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 красавіка 2012. Праверана 2 лютага 2013.

[5] Lustig, Alice; Levine, Arnold J. (1992). "One Hundred Years of Virology". Journal of Virology. Washington, D.C.: American Society for Microbiology. 66 (8): 4629–-4631. ISSN 1098-5514. PMC 241285. PMID 1629947.

[6] Bos, L. (1995). "The Embryonic Beginning of Virology: Unbiased Thinking and Dogmatic Stagnation". Archives of Virology. 140: 613–-619. ISSN 0304-8608.

[7] Zaitlin, Milton (1998). "The Discovery of the Causal Agent of the Tobacco Mosaic Disease" (PDF). In Kung, S. D.; Yang, S. F. (рэд-ры). Discoveries in Plant Biology. Hong Kong: World Publishing Co. pp. 105–-110. ISBN 978-981-02-1313-8. {{cite book}}: Невядомы параметр |chapterurl= ігнараваны (прапануецца |chapter-url=) (даведка)

[8] Lerner, K. L.; Lerner, B. W., рэд-ры (2002). World of Microbiology and Immunology. Thomas Gage Publishing. ISBN 0-7876-6540-1. Beijerinck asserted that the virus was liquid, but this theory was later disproved by Wendell Stanley, who demonstrated the particulate nature of viruses. Beijerinck, nevertheless, set the stage for twentieth-century virologists to uncover the secrets of viral pathogens now known to cause a wide range of plant and animal (including human) diseases

[Pennazio-9] Pennazio S (2007). "Genetics and virology: Two interdisciplinary branches of biology". Rivista di Bilogia. 100 (1): 119–46. PMID 17592822.

[10] Beijerinck, M. W. Über ein Contagium vivum fluidum als Ursache der Fleckenkrankheit der Tabaksblätter ( (ням.)) // Verhandelingen der Koninklyke akademie van Wettenschappen te Amsterdam. — 1898. — Т. 65. — С. 1—22. Перакладзена англ.мову ў Phytopathological classics. Пад рэд. Johnson, J. — St. Paul, Minnesota: American Phytopathological Society, 1942. — Т. 7. — С. 33–-52.

[11] Wit R, Bouvier T. (2006). "Everything is everywhere, but, the environment selects'; what did Baas Becking and Beijerinck really say?". Environmental Microbiology. 8 (4): 755–758. doi:10.1111/j.1462-2920.2006.01017.x. PMID 16584487. Праверана 2008-09-16.(недаступная спасылка)

[12] Bass-Becking, Lourens G.M. (1934). Geobiologie of inleiding tot de milieukunde. The Hague: W.P. Van Stockum & Zoon.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]