Яраполк Ізяславіч

Яраполк Ізяславіч
Нараджэнне	1043
Смерць	22 лістапада 1086 Звянігарад, Пустамыціўскі раён, Львоўская вобласць, Украіна
Месца пахавання	Кіеў
Род	Рурыкавічы
Бацька	Ізяслаў Яраславіч
Маці	Гертруда Польская
Жонка	Кунігунда фор Арламюндэ[d]
Дзеці	Яраслаў Яраполчыч, Мацільда Тураўская[d], Анастасія Яраполкаўна і Q44155821?
Дзейнасць	манарх
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Яраполк Ізяславіч, у праваслаўі Гаўрыіл, у каталіцтве Пётр; (паміж 1043 і 1050 — 22.11.1086 або 22.11.1087) — князь уладзіміра-валынскі.

Біяграфія

Сын Ізяслава Яраславіча, унук Яраслава Мудрага. У 1071 перамог войска полацкага князя Усяслава Брачыславіча пад Галацічаскам, пасля чаго, верагодна, авалодаў Полацкім княствам. У 1073 у выніку міжусобіцы выгнаны з Русі разам з бацькам і братам Святаполкам. Выгнанцы шукалі падтрымкі ў Польшчы і Германіі, дзе Яраполк Ізяславіч ажаніўся з Кунігундай (Ірынай), дачкой мейсенскага маркграфа Атона. У 1075 са згоды бацькі Яраполк Ізяславіч заключыў дагавор з рымскім папам Грыгорыем VII, які прызнаў Яраполка «рускім каралём» і абяцаў дапамогу ў здабыцці кіеўскага стальца; Яраполк Ізяславіч прыняў каталіцтва і абяцаў ператварыць Русь у «лен святога Пятра», г.зн. прызнаваў сваім сеньёрам рымскага папу. Пасля вяртання бацькі ў 1077 на Русь, атрымаў ад яго Вышгарад. У канцы 1078 вялікі кіеўскі князь Усевалад Яраславіч перадаў Яраполку Ізяславічу Уладзіміра-Валынскае княства, да якога, паводле некаторых звестак, дадаў Тураўскае княства (паводле іншых паведамленняў, Тураўскае княства атрымаў Давыд Ігаравіч). Яраполк Ізяславіч некалькі гадоў змагаўся з іншымі прэтэндэнтамі за Уладзімір-Валынскі. У 1085 узняў мяцеж супраць Усевалада, але ў выніку яго няўдачы ўцёк у Польшчу. У 1086 вярнуўся і зноў атрымаў Уладзіміра-Валынскае княства. У хуткім часе пасля гэтага забіты па загадзе сваіх палітычных праціўнікаў.

Захаваліся 2 партрэты Яраполка Ізяславіча XI ст. ў «Кодэксе Гертруды» («Трырскай псалтыры»).

Прылічаны да праваслаўных святых, дзень памяці — 22 лістапада (5 снежня).

Літаратура

• Шматаў В. Партрэт Яраполка ў мініяцюрах // Помнікі гісторыі і культуры Беларусі. 1980. N"4.
• Барвенава Г. Княскія строі Кунэгунды і Яраполка паводле мініятураў «Кодэксу Гертруды» // Спадчына. 1998. № 6.
• Яраполк Ізяславіч // ЭГБ у 6 т. Т. 6. Кн. ІІ. Мн., 2003.