Інстытут эвалюцыйнай антрапалогіі таварыства Макса Планка

Інстытут эвалюцыйнай антрапалогіі таварыства Макса Планка
(MPI-EVA)
Інстытут эвалюцыйнай антрапалогіі таварыства Макса Планка; (MPI-EVA)
Арыгінальная назва	ням.: Max-Planck-Institut für evolutionäre anthropologie
Заснаваны	1997
Супрацоўнікаў	452 чал. (2013);
Размяшчэнне	Лейпцыг
Юрыдычны адрас	Deutcher Platz 6, 04103 Leipzig
Сайт	www.eva.mpg.de
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інстытут эвалюцыйнай антрапалогіі Таварыства Макса Планка (ням.: Max-Planck-Institut für evolutionäre Anthropologie, скарочанае найменне MPI-EVA) — міждысцыплінарны навукова-даследчы інстытут у Лейпцыгу (Германія), адзін з інстытутаў Таварыства развіцця навукі імя Макса Планка. Асноўная задача інстытута складаецца ў даследаванні гісторыі, эвалюцыйнай разнастайнасці і магчымасцяў чалавечага арганізма, у тым ліку ў параўнанні з вышэйшымі прыматамі.

Інстытут заснаваны ў 1997 годзе.

Падраздзяленні

Інстытут складаецца з пяці аддзяленняў:

Аддзяленне эвалюцыйнай і параўнальнай псіхалогіі — вывучае паводніцкае і моўнае развіццё дзяцей, а таксама паводзіны прыматаў ў няволі;
Аддзяленне эвалюцыйнай генетыкі — вывучае малекулярныя адрозненні людзей і вышэйшых прыматаў, а таксама эвалюцыю чалавека з дапамогай метадаў малекулярнай генетыкі (малекулярная антрапалогія);
Аддзяленне эвалюцыі чалавека — вывучае перадгісторыю чалавека на падставе выкапневых рэшткаў;
Аддзяленне прыматалогіі — вывучае паводзіны розных відаў вышэйшых прыматаў ў натуральных умовах на падставе непасрэдных назіранняў і з дапамогай генетычнага і гарманальнага аналізу.
Аддзяленне чалавечых паводзін, экалогіі і культуры (адкрыта ў 2015 годзе) — прадугледжвае вывучаць прыроду чалавечай адаптацыі і разнастайнасць чалавечых таварыстваў;
Аддзяленне лінгвістыкі (існавала ў 1998-2015 гг.) — вывучала разнастайнасць чалавечых моў і яго гістарычную аснову (асноўныя напрамкі — гістарычная лінгвістыка і тыпалогія).

Кіраўніцтва

Кожнае з пяці аддзяленняў інстытута мае свайго дырэктара, пры гэтым кожны з дырэктараў па чарзе выконвае абавязкі выканаўчага дырэктара інстытута (на працягу двух гадоў):

Аддзяленне псіхалогіі развіцця і параўнальнай псіхалогіі — Майкл Тамазэла;
Аддзяленне эвалюцыйнай генетыкі — Свантэ Пяэба;
Аддзяленне эвалюцыі чалавека — Жан-Жак Юблен;
Аддзяленне прыматалогіі — Крыстоф Бёш;
Аддзяленне чалавечых паводзін, экалогіі і культуры — Рычард МакЭлрэт;
Аддзяленне лінгвістыкі — Бернард Камры (да 2015 года).

Вядомыя праекты

Расшыфроўка геному неандэртальца

З 2005 Інстытут эвалюцыйнай антрапалогіі працуе над расшыфроўкай геному неандэртальца на аснове наяўных акамянелых рэшткаў. Было выяўлена, што паслядоўнасці ДНК неандэртальца і сучаснага чалавека супадаюць амаль на 100 %, пры гэтым асаблівасцю неандэртальцаў з'яўлялася тое, што яны не маглі піць малако.^[1]

Стварэнне Атласа моўных структураў

Сусветны атлас моўных структураў (The World Atlas of Language Structures) быў апублікаваны выдавецтвам Oxford University Press ў выглядзе кнігі з дадаткам CD у 2005, ён таксама даступны на сайце http://wals.info. Ён уяўляе сабой вялікую базу дадзеных па розным моўным з'явам розных узроўняў (фаналагічным, граматычным, лексічным), створаную калектывам з больш чым 40 аўтараў пад кіраўніцтвам М. Хаспельмата, М. Драйера, Д. Гілан і Б. Комри.

У Атлас уключана 141 карта з тлумачальным тэкстам, кожная карта дэманструе размеркаванне пэўнай з'явы ў вялікаай моўны выбарцы (ад 120 да 1370 моў). Усяго ў Атласе прыцягваецца матэрыял 2650 моў свету.

Дакументацыя моў свету

Шэраг праектаў аддзялення лінгвістыкі прысвечаны дакументацыі раней не апісаных або недастаткова апісаных моў, многія з якіх знаходзяцца пад пагрозай знікнення. У прыватнасці, супрацоўнікі аддзялення працавалі і працуюць над мовамі:

Каўказа — аварская, лезгінская, бяжтынская, цэзская, хваршынская, чачэнская і інгушская мовы

Інданэзіі — некалькі малайска-палінезійскіх моў^[2]

Андаманскіх астравоў — джарава

Паўднёвай Амерыкі — масетэн (ізалят), кахінава (сям'я пана) і інш.

Паўднёвай Сібіры — цюркскія мовы саяна-алтайскага рэгіёну

Афрыкі — заходні !хонг (Намібія)

На Аддзяленні лінгвістыкі таксама арганізуецца архіў дадзеных па неапісаным, мала апісаным і выміраючым мовам (галоўным чынам лічбавыя запісы).