Фадзей (апостал): Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др {{арфаграфія}} |
дрНяма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{арфаграфія}} |
{{арфаграфія}} |
||
[[Выява:Stjudethaddeus.JPG|thumb|справа|200px|Апостал Іуда Фадзей пэндзля [[Жорж Дзюменіль дэ Латур|Латура]]]] |
[[Выява:Stjudethaddeus.JPG|thumb|справа|200px|Апостал Іуда Фадзей пэндзля [[Жорж Дзюменіль дэ Латур|Латура]]]] |
||
'''Фадзей''' |
'''Фадзей''' — адзін з [[Дванаццаць апосталаў|дванаццаці апосталаў]] [[Ісус Хрыстос|Ісуса Хрыста]]. Звычайна лічыцца, што Фадзей і Іуда Фадзееў гэта адна і тая ж асоба, таксама ў [[Новы Запавет|Новым Запавеце]] называюць '''''Іуда Якаўлевым''''', '''''Іудай Фадзеем''''' або '''''Левіем'''''. Ён часам атаясамліваецца з [[Іуда, брат Ісуса|Іудам, «братам Ісуса»]], але Фадзея трэба адрозніваць ад [[Іуда Іскарыёт|Іуды Іскарыёта]], іншага вучня, здрадніка Ісуса. |
||
[[Армянская Апостальская Царква]] шануе Фадзея разам з [[Варфаламей|Варфаламеем]] як свайго заступніка. У [[каталіцтва|Рымска-каталіцкай царквы]], ён з'яўляецца заступнікам у адчайных выпадках. |
[[Армянская Апостальская Царква]] шануе Фадзея разам з [[Варфаламей|Варфаламеем]] як свайго заступніка. У [[каталіцтва|Рымска-каталіцкай царквы]], ён з'яўляецца заступнікам у адчайных выпадках. |
||
==Асоба. Тоеснасць Іуды з Фадзеем == |
== Асоба. Тоеснасць Іуды з Фадзеем == |
||
Іуду Фадзея трэба адрозніваць ад Іуды Іскарыёта, другога вучня, а пазней здрадніка Ісуса. Іуда Якаўлеў згадваецца толькі двойчы ў Новым Запавеце: у спісах апосталаў у [[Евангелле паводле Лукі|Евангеллі ад Лукі]] 6:16 і [[Дзеянні Апосталаў|Дзеях]] 1:13. |
Іуду Фадзея трэба адрозніваць ад Іуды Іскарыёта, другога вучня, а пазней здрадніка Ісуса. Іуда Якаўлеў згадваецца толькі двойчы ў Новым Запавеце: у спісах апосталаў у [[Евангелле паводле Лукі|Евангеллі ад Лукі]] 6:16 і [[Дзеянні Апосталаў|Дзеях]] 1:13. |
||
Імя, пад якім [[Лука, евангеліст|Лука]] называе апостала |
Імя, пад якім [[Лука, евангеліст|Лука]] называе апостала — «Іуда Якаўлеў» з'яўляецца неадназначным у адносінах Іуды да гэтага Якава. Хоць такая канструкцыя часам азначае адносіны бацькі і сына, але гэтыя адносіны традыцыйна інтэрпрэтуецца як «Іуда, брат Якава» (Лк. 6:16). [[Евангелле паводле Яна|Евангелле ад Яна]] таксама адзін раз згадвае вучня як «''Іуда не Іскарыёт''» (Ян 14:22). |
||
У некаторых лацінскіх рукапісах у [[Евангелле паводле Мацвея|Евангеллі ад Матфея]] 10:3, ён названы Іуда Кананіт. |
У некаторых лацінскіх рукапісах у [[Евангелле паводле Мацвея|Евангеллі ад Матфея]] 10:3, ён названы Іуда Кананіт. |
||
У пералічэннях апосталаў у Матфея 10:3 і Марка 3:18, згадваецца Іуда, але пасля пералічэння стаіць Фадзей (ці ў некаторых рукапісах Евангелля ад Матфея 10:3, |
У пералічэннях апосталаў у Матфея 10:3 і Марка 3:18, згадваецца Іуда, але пасля пералічэння стаіць Фадзей (ці ў некаторых рукапісах Евангелля ад Матфея 10:3, «Леввій празваны Фадзеем»). Гэта дало падставу хрысціянам ужо з ранніх часоў выкарыстоўваць імя «Іуда Фадзей». Гэты факт можа быць праўдападобным, калі ўлічыць, што слова «''Фадзей''» значыла мянушку. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Згодна хрысціянскай традыцыі, што Фадзей прапаведаваў Евангелле ў [[Іудзея|Іудзеі]], [[Самарыя|Самарыі]], [[Ідумея|Ідумеі]], [[Сірыя|Сірыі]], [[Месапатамія|Месапатаміі]] і [[Лівія|Лівіі]]. Таксама лічыцца, што ён наведаў [[Бейрут]] і [[Эдэса|Эдэсу]]. Пісьменнік [[14 стагоддзе|14-га стагоддзя]] [[Нікіфар Каліста]] піша, што Фадзей быў жаніхом на [[вяселле ў Кане Галілейскай|вяселлі ў Кане Галілейскай]]. Згодна паданням, што Фадзей нарадзіўся ў яўрэйскай сям'і ў Пярэі, горадзе ў [[Галілея|Галілеі]] пазней перабудаваным [[рымляне|рымлянамі]] і перайменаваны ў [[Кесарыя Філіпава|Кесарыі Філіпавай]]. |
||
⚫ | |||
⚫ | Згодна хрысціянскай традыцыі, што Фадзей прапаведаваў Евангелле ў [[Іудзея|Іудзеі]], [[Самарыя|Самарыі]], [[Ідумея|Ідумеі]], [[Сірыя|Сірыі]], [[Месапатамія|Месапатаміі]] і [[Лівія|Лівіі]]. Таксама лічыцца, што ён наведаў [[Бейрут]] і [[Эдэса|Эдэсу]]. Пісьменнік [[14 стагоддзе|14-га стагоддзя]] [[Нікіфар Каліста]] піша, што Фадзей быў жаніхом на [[вяселле ў Кане Галілейскай|вяселлі ў Кане Галілейскай]]. Згодна паданням, што Фадзей нарадзіўся ў яўрэйскай сям'і ў Пярэі, горадзе ў [[Галілея|Галілеі]] пазней перабудаваным [[рымляне|рымлянамі]] і перайменаваны ў [[Кесарыя Філіпава|Кесарыі Філіпавай]]. |
||
[[Выява:Saint Thaddeus Monastery.jpg|thumb|left|Манастыр Святога Фадзея ў паўночным [[Іран]]е ]] |
[[Выява:Saint Thaddeus Monastery.jpg|thumb|left|Манастыр Святога Фадзея ў паўночным [[Іран]]е ]] |
||
Па ўсёй верагоднасці, ён выкарыстоўваў [[грэчаская мова|грэчаскую]] і [[арамейская мова|арамейскую мовы]], як і амаль усе яго сучаснікі ў той час, і быў сялянінам па паходжанні. Паводле легенды, Фадзей быў сынам [[Клеопа|Клеопы]] і яго жонкі Марыі, стрыечны сястры [[Марыя, маці Ісуса|Дзевы Марыі]]. Паданне гаворыць, што бацька Фадзея Клеопа, быў забіты з-за яго прамой і адкрытай адданасці [[Уваскрэсенне Ісуса Хрыста|ўваскрослага Хрыста]]. |
Па ўсёй верагоднасці, ён выкарыстоўваў [[грэчаская мова|грэчаскую]] і [[арамейская мова|арамейскую мовы]], як і амаль усе яго сучаснікі ў той час, і быў сялянінам па паходжанні. Паводле легенды, Фадзей быў сынам [[Клеопа|Клеопы]] і яго жонкі Марыі, стрыечны сястры [[Марыя, маці Ісуса|Дзевы Марыі]]. Паданне гаворыць, што бацька Фадзея Клеопа, быў забіты з-за яго прамой і адкрытай адданасці [[Уваскрэсенне Ісуса Хрыста|ўваскрослага Хрыста]]. |
||
Радок 23: | Радок 25: | ||
Апосталы [[Апостал Варфаламей|Варфаламей]] і Фадзей традыцыйна лічаццца першымі, хто прынёс хрысціянства ў [[Арменія|Арменію]], і, такім чынам, шануюцца як заступнікі ў Армянскай Апостальскай Царкве. З гэтым звязана традыцыя манастыра Святога Фадзея (у цяперашні час у паўночным [[Іран]]е) і Святога Варфаламея (цяпер на паўднёвым усходзе [[Турцыя|Турцыі]]), якія абодва былі пабудаваныя ў тагачаснай Арменіі. |
Апосталы [[Апостал Варфаламей|Варфаламей]] і Фадзей традыцыйна лічаццца першымі, хто прынёс хрысціянства ў [[Арменія|Арменію]], і, такім чынам, шануюцца як заступнікі ў Армянскай Апостальскай Царкве. З гэтым звязана традыцыя манастыра Святога Фадзея (у цяперашні час у паўночным [[Іран]]е) і Святога Варфаламея (цяпер на паўднёвым усходзе [[Турцыя|Турцыі]]), якія абодва былі пабудаваныя ў тагачаснай Арменіі. |
||
==Смерць і рэшткі== |
== Смерць і рэшткі == |
||
[[File:Thaddeus mosaic.jpg|thumb|Сімвала пакутніцтва Фадзея]] |
[[File:Thaddeus mosaic.jpg|thumb|Сімвала пакутніцтва Фадзея]] |
||
Па традыцыі, Іуда Фадзей прыняў пакутніцкую смерць каля [[65]] г. н.э. у [[Бейрут|Бейруце]], у рымскай правінцыі Сірыя, разам з апосталам [[Сымон Кананіт|Сымонам Кананітам]], з якім ён быў звязаны. Па іншых дадзеных, ён быў забіты ў Арменіі, дзе на месцы смерці быў пабудаваны манастыр. Сякера, якая часта паказваецца ў малюнках сімвалізуе тое, як ён быў забіты. |
Па традыцыі, Іуда Фадзей прыняў пакутніцкую смерць каля [[65]] г. н.э. у [[Бейрут|Бейруце]], у рымскай правінцыі Сірыя, разам з апосталам [[Сымон Кананіт|Сымонам Кананітам]], з якім ён быў звязаны. Па іншых дадзеных, ён быў забіты ў Арменіі, дзе на месцы смерці быў пабудаваны манастыр. Сякера, якая часта паказваецца ў малюнках сімвалізуе тое, як ён быў забіты. |
||
Праз некаторы час пасля яго смерці, цела Іуды быў прывезены з Бейрута ў [[Рым]] і змешчана ў склепе ў [[Базіліка Святога Пятра|базіліцы Святога Пятра]]. Цяпер яго рэшткі знаходзяцца ў левым трансепце базілікі Святога Пятра пад галоўным алтаром святога Іосіфа ў адной магіле з рэшткамі апостала [[Сымон Кананіт|Сымона Кананіта]]. Паводле іншай папулярнай традыцыі, рэшткі Святога Фадзея былі захаваны ў армянскім манастыры на востраве ў паўночнай частцы [[возера Ісык-Куль]] у [[Кыргызстан]]е, дзе захоўваліся па меншай меры да сярэдзіны [[15 стагоддзе|15 стагоддзя]]. Пазнейшыя легенды альбо адмаўляць, што рэшткі захаваліся там, або сцвярджаць, што яны былі перамешчаныя ў яшчэ больш пустынную крэпасць у [[Памір|гарах Паміра]]. |
Праз некаторы час пасля яго смерці, цела Іуды быў прывезены з Бейрута ў [[Рым]] і змешчана ў склепе ў [[Базіліка Святога Пятра|базіліцы Святога Пятра]]. Цяпер яго рэшткі знаходзяцца ў левым трансепце базілікі Святога Пятра пад галоўным алтаром святога Іосіфа ў адной магіле з рэшткамі апостала [[Сымон Кананіт|Сымона Кананіта]]. Паводле іншай папулярнай традыцыі, рэшткі Святога Фадзея былі захаваны ў армянскім манастыры на востраве ў паўночнай частцы [[возера Ісык-Куль]] у [[Кыргызстан]]е, дзе захоўваліся па меншай меры да сярэдзіны [[15 стагоддзе|15 стагоддзя]]. Пазнейшыя легенды альбо адмаўляць, што рэшткі захаваліся там, або сцвярджаць, што яны былі перамешчаныя ў яшчэ больш пустынную крэпасць у [[Памір|гарах Паміра]]. |
Версія ад 18:40, 13 ліпеня 2013
Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Удзельнік, які паставіў шаблон, не пакінуў тлумачэнняў. |
Фадзей — адзін з дванаццаці апосталаў Ісуса Хрыста. Звычайна лічыцца, што Фадзей і Іуда Фадзееў гэта адна і тая ж асоба, таксама ў Новым Запавеце называюць Іуда Якаўлевым, Іудай Фадзеем або Левіем. Ён часам атаясамліваецца з Іудам, «братам Ісуса», але Фадзея трэба адрозніваць ад Іуды Іскарыёта, іншага вучня, здрадніка Ісуса.
Армянская Апостальская Царква шануе Фадзея разам з Варфаламеем як свайго заступніка. У Рымска-каталіцкай царквы, ён з'яўляецца заступнікам у адчайных выпадках.
Асоба. Тоеснасць Іуды з Фадзеем
Іуду Фадзея трэба адрозніваць ад Іуды Іскарыёта, другога вучня, а пазней здрадніка Ісуса. Іуда Якаўлеў згадваецца толькі двойчы ў Новым Запавеце: у спісах апосталаў у Евангеллі ад Лукі 6:16 і Дзеях 1:13.
Імя, пад якім Лука называе апостала — «Іуда Якаўлеў» з'яўляецца неадназначным у адносінах Іуды да гэтага Якава. Хоць такая канструкцыя часам азначае адносіны бацькі і сына, але гэтыя адносіны традыцыйна інтэрпрэтуецца як «Іуда, брат Якава» (Лк. 6:16). Евангелле ад Яна таксама адзін раз згадвае вучня як «Іуда не Іскарыёт» (Ян 14:22).
У некаторых лацінскіх рукапісах у Евангеллі ад Матфея 10:3, ён названы Іуда Кананіт.
У пералічэннях апосталаў у Матфея 10:3 і Марка 3:18, згадваецца Іуда, але пасля пералічэння стаіць Фадзей (ці ў некаторых рукапісах Евангелля ад Матфея 10:3, «Леввій празваны Фадзеем»). Гэта дало падставу хрысціянам ужо з ранніх часоў выкарыстоўваць імя «Іуда Фадзей». Гэты факт можа быць праўдападобным, калі ўлічыць, што слова «Фадзей» значыла мянушку.
Яшчэ адна складанасць заключаецца ў тым, што імя «Іуда» было заплямлена Іудай Іскарыётам. Сцвярджаецца, што па гэтай прычыне нядзіўна, што Марк і Мацвей называюць яго па альтэрнатыўным імянем.
Некаторыя біблейскія навукоўцы адпрэчваюць гэту тэорыю, лічачы, што Іуда і Фадзей не з'яўляецца адной і той жа асобай.
Служэнне Фадзея
Згодна хрысціянскай традыцыі, што Фадзей прапаведаваў Евангелле ў Іудзеі, Самарыі, Ідумеі, Сірыі, Месапатаміі і Лівіі. Таксама лічыцца, што ён наведаў Бейрут і Эдэсу. Пісьменнік 14-га стагоддзя Нікіфар Каліста піша, што Фадзей быў жаніхом на вяселлі ў Кане Галілейскай. Згодна паданням, што Фадзей нарадзіўся ў яўрэйскай сям'і ў Пярэі, горадзе ў Галілеі пазней перабудаваным рымлянамі і перайменаваны ў Кесарыі Філіпавай.
Па ўсёй верагоднасці, ён выкарыстоўваў грэчаскую і арамейскую мовы, як і амаль усе яго сучаснікі ў той час, і быў сялянінам па паходжанні. Паводле легенды, Фадзей быў сынам Клеопы і яго жонкі Марыі, стрыечны сястры Дзевы Марыі. Паданне гаворыць, што бацька Фадзея Клеопа, быў забіты з-за яго прамой і адкрытай адданасці ўваскрослага Хрыста.
Апосталы Варфаламей і Фадзей традыцыйна лічаццца першымі, хто прынёс хрысціянства ў Арменію, і, такім чынам, шануюцца як заступнікі ў Армянскай Апостальскай Царкве. З гэтым звязана традыцыя манастыра Святога Фадзея (у цяперашні час у паўночным Іране) і Святога Варфаламея (цяпер на паўднёвым усходзе Турцыі), якія абодва былі пабудаваныя ў тагачаснай Арменіі.
Смерць і рэшткі
Па традыцыі, Іуда Фадзей прыняў пакутніцкую смерць каля 65 г. н.э. у Бейруце, у рымскай правінцыі Сірыя, разам з апосталам Сымонам Кананітам, з якім ён быў звязаны. Па іншых дадзеных, ён быў забіты ў Арменіі, дзе на месцы смерці быў пабудаваны манастыр. Сякера, якая часта паказваецца ў малюнках сімвалізуе тое, як ён быў забіты.
Праз некаторы час пасля яго смерці, цела Іуды быў прывезены з Бейрута ў Рым і змешчана ў склепе ў базіліцы Святога Пятра. Цяпер яго рэшткі знаходзяцца ў левым трансепце базілікі Святога Пятра пад галоўным алтаром святога Іосіфа ў адной магіле з рэшткамі апостала Сымона Кананіта. Паводле іншай папулярнай традыцыі, рэшткі Святога Фадзея былі захаваны ў армянскім манастыры на востраве ў паўночнай частцы возера Ісык-Куль у Кыргызстане, дзе захоўваліся па меншай меры да сярэдзіны 15 стагоддзя. Пазнейшыя легенды альбо адмаўляць, што рэшткі захаваліся там, або сцвярджаць, што яны былі перамешчаныя ў яшчэ больш пустынную крэпасць у гарах Паміра.