Ян Станіслававіч Кішка: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎У Сеціве: clean up, replaced: Катэгорыя:Вялікія крайчыя літоўскія → Катэгорыя:Крайчыя вялікія літоўскія, Катэгорыя:Вялікія пад using AWB
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
{{Без карткі|Шляхціч}}
{{Шляхціч
| беларускае імя = Ян Кішка
'''Ян КІШКА''' ({{ДН|||1552}} — {{ДС|26|7|1592}}) — [[Рэч Паспалітая|рэчыпаспалітаўскі]] дзяржаўны і культурны дзеяч.
| поўнае імя =
| арыгінальнае імя =
| партрэт =
| шырыня партрэта =
| подпіс =
| герб= POL COA Dąbrowa.svg
| шырыня герба =120px
| подпіс герба= [[Герб «Дуброва»]]


| тытул =[[Кашталян віленскі]]
У пачатку 1560-х вучыўся ў [[Базель|Базелі]], [[Цюрых]]у, [[Рым]]е, [[Неапаль|Неапалі]] і [[Горад Балоння|Балонні]]. Па вяртанні на радзіму займаў пасады вялікага крайчага літоўскага (з [[1569]]), [[падчашы вялікі літоўскі|падчашага]] ([[1579]]), старосты жамойцкага ([[1579]]), віленскага [[кашталян]]а (з [[1588]]). Удзельнік паходаў [[Стэфан Баторый|Стэфана Баторыя]] супраць [[Маскоўская дзяржава|Маскоўскай дзяржавы]].
| парадак =
| перыядпачатак =[[1589]]
| перыядканец = [[1592]]
| перыяд праўлення =
| папярэднік =[[Астафій Валовіч]]
| пераемнік = [[Павел Пац]]


| дата нараджэння =1552
Заснаваў [[Іўеўская арыянская акадэмія|Іўеўскую арыянскую акадэмію]], пабудаваў на сваіх землях некалькі бажніц.
| месца нараджэння =
| дата смерці = 26.7.1592
| месца смерці =
| пахаваны =
| пахаваная =
| род =[[Род Кішкаў|Кішкі]]
| бацька =[[Станіслаў Кішка, ваявода віцебскі|Станіслаў Кішка]]
| маці = Ганна [[Радзівілы|Радзівіл]]
| муж =
| жонка = Альжбета [[Астрожскія|Астрожская]]
| дзеці = ''няма''
| рэлігія =
| узнагароды =
| аўтограф =
| Commons =
| Rodovid=
}}

'''Ян Кішка''' ({{ДН|||1552}} — {{ДС|26|7|1592}}) — [[Вялікае Княства Літоўскае|вялікалітоўскі]] дзяржаўны і культурны дзеяч.

== Біяграфія ==
У пачатку 1560-х вучыўся ў [[Базель|Базелі]], [[Цюрых]]у, [[Рым]]е, [[Неапаль|Неапалі]] і [[Горад Балоння|Балонні]]. Па вяртанні на радзіму займаў пасады [[крайчы вялікі літоўскі|вялікага крайчага літоўскага]] ([[1569]]—[[1579]]), [[падчашы вялікі літоўскі|падчашага]] ([[1579]]—[[1588]]), [[Старосты жамойцкія|старосты жамойцкага]] ([[1579]]—[[1588]]), [[Кашталяны віленскія|віленскага кашталяна]] (з [[1588]]). З 1589 староста берасцейскі, быў таксама дзяржаўцам [[Вёска Быстрыца|быстрыцкім]] і цівуном [[Горад Арогала|эйрагольскім]].

Удзельнік паходаў [[Стэфан Баторый|Стэфана Баторыя]] супраць [[Маскоўская дзяржава|Маскоўскай дзяржавы]]. За свой кошт выставіў 400 коннікаў і 120 чалавек пяхоты.

Валодаў 70 гарадамі і 400 вёскамі, дзе распаўсюджваў [[арыянства]]. Заснаваў [[Іўеўская арыянская акадэмія|арыянскую акадэмію]] ў [[Іўе|Іўі]], друкарню ў [[Венгруў|Венгруве]] на Падляшшы (1570), [[Лоская друкарня|Лоскую друкарню]]. Быў аўтарам некалькіх рэлігійных трактатаў.

На арыянскіх сінодах у [[1578]], [[1581]] і [[1582]] выступаў супраць радыкальнай плыні ў арыанскую руху. На польскай [[вальны сойм|сойме]] [[1589]] года выступіў у абарону верацярпімасці.

== Сям'я ==
Сын віцебскага ваяводы [[Станіслаў Кішка, ваявода віцебскі|Станіслава Кішкі]] і Ганны [[Радзівілы|Радзівіл]], дачкі літоўскага падчашага [[Ян Радзівіл, 1492—1542|Яна Радзівіла]]. Да 1575 ажаніўся з Альжбетай [[Астрожскія|Астрожскай]] (памерла ў 1599), дачкой кіеўскага ваяводы [[Канстанцін-Васіль Астрожскі|Канстанціна-Васіля Астрожскага]], але дзяцей не пакінуў. Альжбета Астрожская пасля смерці Яна Кішкі паўторна выйшла за [[Крыштаф Радзівіл Пярун|Крыштафа Радзівіла Пяруна]].


== Літаратура ==
== Літаратура ==
* Шаўцоў Ю. Пратэстанцкі мэсіянізм Яна Кішкі // Спадчына. 1995, № 3. С. 211—248.
* Шаўцоў Ю. Пратэстанцкі мэсіянізм Яна Кішкі // Спадчына. 1995, № 3. С. 211—248.
* {{Крыніцы/ЭнцВКЛ|[[Станіслаў Думін|Думін С.]]|Кішкі|2|101}}


== У Сеціве ==
== Спасылкі ==
* [http://mariusz.eu.pn/genealogia/rody/kiszkowie01.html Генеалогія Кішкаў]
* [http://www25.uua.org/uuhs/duub/articles/jankiszka2.html Біяграфія] {{ref-en}}


{{DEFAULTSORT:Кішка Ян}}
{{DEFAULTSORT:Кішка Ян}}
[[Катэгорыя:Род Кішкаў|Ян]]
[[Катэгорыя:Род Кішкаў|Ян]]
[[Катэгорыя:Сенатары Рэчы Паспалітай]]
[[Катэгорыя:Кашталяны віленскія]]
[[Катэгорыя:Кашталяны віленскія]]
[[Катэгорыя:Старосты жамойцкія]]
[[Катэгорыя:Старосты жамойцкія]]
Радок 19: Радок 66:
[[Катэгорыя:Крайчыя вялікія літоўскія]]
[[Катэгорыя:Крайчыя вялікія літоўскія]]
[[Катэгорыя:Старосты берасцейскія]]
[[Катэгорыя:Старосты берасцейскія]]
[[Катэгорыя:Старосты быстрыцкія]]
[[Катэгорыя:Цівуны эйрагольскія]]

Версія ад 20:11, 15 кастрычніка 2014

Ян Кішка
Герб «Дуброва»
Герб «Дуброва»
Кашталян віленскі
1589 — 1592
Папярэднік Астафій Валовіч
Пераемнік Павел Пац

Нараджэнне 1552(1552)
Смерць 26 ліпеня 1592(1592-07-26)
Род Кішкі
Бацька Станіслаў Кішка
Маці Ганна Радзівіл
Жонка Альжбета Астрожская
Дзеці няма
Веравызнанне Польскія браты[d][1]

Ян Кішка (1552 — 26 ліпеня 1592) — вялікалітоўскі дзяржаўны і культурны дзеяч.

Біяграфія

У пачатку 1560-х вучыўся ў Базелі, Цюрыху, Рыме, Неапалі і Балонні. Па вяртанні на радзіму займаў пасады вялікага крайчага літоўскага (15691579), падчашага (15791588), старосты жамойцкага (15791588), віленскага кашталяна1588). З 1589 староста берасцейскі, быў таксама дзяржаўцам быстрыцкім і цівуном эйрагольскім.

Удзельнік паходаў Стэфана Баторыя супраць Маскоўскай дзяржавы. За свой кошт выставіў 400 коннікаў і 120 чалавек пяхоты.

Валодаў 70 гарадамі і 400 вёскамі, дзе распаўсюджваў арыянства. Заснаваў арыянскую акадэмію ў Іўі, друкарню ў Венгруве на Падляшшы (1570), Лоскую друкарню. Быў аўтарам некалькіх рэлігійных трактатаў.

На арыянскіх сінодах у 1578, 1581 і 1582 выступаў супраць радыкальнай плыні ў арыанскую руху. На польскай сойме 1589 года выступіў у абарону верацярпімасці.

Сям'я

Сын віцебскага ваяводы Станіслава Кішкі і Ганны Радзівіл, дачкі літоўскага падчашага Яна Радзівіла. Да 1575 ажаніўся з Альжбетай Астрожскай (памерла ў 1599), дачкой кіеўскага ваяводы Канстанціна-Васіля Астрожскага, але дзяцей не пакінуў. Альжбета Астрожская пасля смерці Яна Кішкі паўторна выйшла за Крыштафа Радзівіла Пяруна.

Літаратура

Спасылкі

  1. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VIII, Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. А. РахубаWarszawa: 2020. — С. 183. — ISBN 978-83-65880-89-5