Альберт Хофман
Альберт Хофман | |
---|---|
ням.: Albert Hofmann | |
Дата нараджэння | 11 студзеня 1906[1][2] |
Месца нараджэння |
|
Дата смерці | 29 красавіка 2008[3][1][…] (102 гады) |
Месца смерці | |
Грамадзянства | |
Жонка | Anita Hofmann[d] |
Род дзейнасці | хімік, пісьменнік-дакументаліст |
Навуковая сфера | хімія і філасофія |
Месца працы | |
Навуковая ступень | доктар філасофіі[5] |
Альма-матар | |
Узнагароды | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Альберт Хофман (ням.: Albert Hofmann; 11 студзеня 1906 — 29 красавіка 2008) — выдатны швейцарскі вучоны, хімік, філосаф і пісьменнік, добра вядомы як «бацька» ЛСД.
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]Нарадзіўся ў Бадэне, Швейцарыя, навучаўся хіміі ва Універсітэце Цюрыха. Яго асноўная цікавасць была прысвечана хіміі раслін і жывёл, пазней ён правёў важныя даследаванні, якія адносяцца да хімічнай структуры агульнага для ўсіх жывёл рэчыва - хіціну, за гэту працу ён атрымаў доктарскую ступень. Хофман увайшоў у хіміка-фармацэўтычнае падраздзяленне Лабараторыі Сандоз (Sandoz Laboratories) (цяпер «Novartis»), змешчанай у Базелі, пачаўшы вывучаць лекавую расліну марская цыбуля і грыбок спарынья, як частка праграмы па ачыстцы і сінтэзу актыўных кампанентаў для выкарыстання ў фармацэўтычных мэтах.
Яго даследаванне лізергінавай кіслаты, цэнтральнага агульнага кампанента алкалоідаў спарыньі, пад канец прывяло да сінтэзу LSD-25 у 1938 годзе. Праз 5 гадоў, паўтараючы сінтэз амаль забытага рэчыва, доктар Альберт Хофман адкрыў псіхадэлічны эфект LSD пасля выпадковай абсорбцыі рэчыва праз кончык пальца 16 красавіка 1943 года. Тры дні пазней, 19 красавіка (дзень вядомы як Дзень Веласіпеда, пасля яго паездкі дадому пад уздзеяннем LSD), свядома прыняў 250 мікраграм (0.00025 грама) і выпрабаваў больш інтэнсіўны эфект. Пасля была праведзена серыя эксперыментаў з LSD пры ўдзеле самога Хофмана і яго калег. Першыя запісы аб гэтых вопытах былі зробленыя 22 красавіка таго жа года.
Хофман стаў дырэктарам аддзялення натуральных прадуктаў Лабараторыі Сандоз і прыступіў да вывучэння галюцынагенных рэчываў, знойдзеных у мексіканскіх грыбах і іншых раслінах, якія выкарыстовалі туземцы. Гэта прывяло яго да сінтэзу псілацыбіну, актыўнага агента многіх «чарадзейных грыбоў».
Хофман таксама стаў цікавіцца насеннем мексіканскай іпамеі віду Rivea corymbosa, насенне якой мясцовыя жыхары называлі Ololiuhqui. Ён быў здзіўлены, выявіўшы, што актыўны элемент гэтага насення хімічна падобны з LSD.
У 1962 годзе ён і яго жонка Аніта падарожнічалі ў паўднёвую Мексіку для пошуку расліны «Ska Maria Pastora» (Лісце Марыі-Пастушкі), пазней вядомай як Salvia divinorum. Хофман выявіў узоры расліны, але не змог дабіцца поспеху ў ідэнтыфікацыі актыўных кампанентаў (сальвінарына А, Salvinorin B).
Альберт Хофман называў LSD «лекамі для душы» і быў засмучаны агульнасусветнай забаронай рэчыва — LSD сышоў у падполле. «LSD быў паспяхова выкарыстаны на працягу 10 гадоў у псіхааналізе», казаў ён, дадаючы, што прэпарат быў «выкрадзены» моладзевым рухам 60-х ЗША і затым неапраўдана дэманізаваны кіруючымі коламі, да якіх моладзевы рух быў у апазіцыі. Ён прызнаваў, што LSD можа быць небяспечным у дрэнных руках.
Хофман з'яўляецца аўтарам больш 100 навуковых прац і аўтарам або сааўтарам некалькіх кніг, уключаючы яго кнігу «LSD — Маё цяжкае дзіця», якая з'яўляецца часткова аўтабіяграфіяй і ўтрымлівае апісанне вядомай веласіпеднай вандроўкі.
У свой 100 гадовы юбілей 11 студзеня 2006 года ён стаў цэнтральнай постаццю міжнароднага сімпозіума ([1]) прысвечанага LSD, які прыцягнуў вялікую ўвагу СМІ да яго адкрыцця.
У спісе ста жывых геніяў, апублікаваным кампаніяй Synectics на аснове апытання, праведзенага ў 2007 годзе ў Вялікабрытаніі, Альберт Хофман заняў першае месца.
Сканаў ад сардэчнага прыступу ў сваім доме ў Бургу пад Базелем.
Зноскі
- ↑ а б Pallardy R. Albert Hofmann // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Albert Hofmann // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ http://www.latimes.com/news/obituaries/la-me-hofmann30apr30,0,5466127.story
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #119138034 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #119138034 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 сакавіка 2015.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Альберт Хофман
- Афіцыйная старонка Архівавана 5 ліпеня 2008. (англ.)
- Фонд Альберта Хофмана (англ.)
- Нарадзіліся 11 студзеня
- Нарадзіліся ў 1906 годзе
- Нарадзіліся ў Ааргау
- Памерлі 29 красавіка
- Памерлі ў 2008 годзе
- Памерлі ў Швейцарыі
- Дактары філасофіі
- Выпускнікі Цюрыхскага ўніверсітэта
- Асобы
- Вучоныя паводле алфавіта
- Стагадовыя доўгажыхары
- Пісьменнікі Швейцарыі
- Хімікі Швейцарыі
- Філосафы XX стагоддзя
- Хімікі XX стагоддзя
- Пісьменнікі XX стагоддзя