Баравік

Баравік
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Грыбы Падцарства:  Вышэйшыя грыбы Аддзел:  Базідыяльныя грыбы Пададдзел:  Agaricomycotina Клас:  Агарыкаміцэты Падклас:  Agaricomycetidae Парадак:  Балетавыя Сямейства:  Балетавыя Род:  Баравік Від:  Баравік
Міжнародная навуковая назва
Boletus edulis Bull., 1782
Сінонімы
Leccinum edule (Bull.) Gray 1821 Dictyopus edulis (Bull.) Forq. 1890
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   36056 EOL   195761 MB   356530

Бараві́к, Белы грыб, Праўдзівы грыб, Шчыры грыб (Boletus edulis) — від грыбоў сямейства Балетавыя (Boletaceae), адзін з найбольш распаўсюджаных відаў роду Балет (Boletus).

Апісанне

Шапка дыяметрам 4—15 см, часам да 25 см, таўшчынёй 2—6(9) см паўшарападобная, пазней пуката-распасцёртая, сухая, гладкая або крыху лямцаватая, іншы раз злёгку маршчакаватая. Колер яе ад белага да фіялетава-карычневага. Скурка не знімаецца. Гіменафор глыбакавыемчаты, лёгка аддзяляецца ад мякаці шапкі, складаецца з трубачак даўжынёй 0,5—1,5(2,5) см, белы, пазней жоўты і аліўкава-зялёны, з дробнымі акруглымі порамі. Ножка даўжынёй 5—15 см, таўшчынёй 2—6(8) см; спачатку клубнепадобная, пазней выцягнутая, рэдка цыліндрычная, уздутая, суцэльная, белаватая (чым адрозніваецца ад жоўцевага грыба, у якога сеткавы малюнак карычнева-буры), злёгку патоўшчаная ўверсе, з тонкім белым або злёгку бураватым, светлым сеткавым малюнкам. Мякаць тоўстая, шчыльная, белая, з арэхавым прыемным смакам і слабым грыбным пахам, на зломе не мяняе колеру. Споравы парашок бура- або брудна-аліўкавы.

Існуе шмат форм, якія адрозніваюцца колерам і мікарызным прыстасаваннем да той ці іншай дрэўнай пароды.

Пашырэнне

Баравік на паштовай марцы Беларусі.

Пашыраны ў Еўропе, Паўночнай Афрыцы, Паўночнай Амерыцы, Аўстарліі; расце ў Заходняй Сібіры, на Каўказе, зрэдку ва Усходняй Сібіры і на Далёкім Усходзе . На тэрыторыі Беларусі трапляецца ва ўсіх лесараслінных раёнах.

Асаблівасці біялогіі

Сапратроф. Расце адзіночна і групамі. На Беларусі пладаносіць у чэрвені—кастрычніку.

Утварае мікарызу з лісцевымі і хвой­ны­мі паро­да­мі, асабліва час­та з бярозай, ду­бам, хвояй і елкай. Без удзелу каранёў дрэў грыб­ніца рас­це, але пладовыя целы не ўтвараюцца.

Сустракаецца на розных глебах (пазбягае моцна ўвільготненых), у роз­ных тыпах ле­су, у т. л. у тун­д­ры сярод кар­лікаых бяроз. Як пра­віла, прымеркаваны да лясоў стар­эйшых узростаў, напр. да хвойнікаў стар­эйшых за 50 год. Аддае перавагу разрэджаным дрэвастоям.

Выкарыстанне

Сушаныя баравікі.

Адзін з найлепшых з ядомых грыбоў. Спажываецца свежы, марынаваны, асабліва сушаны.

Утрымлівае шмат бялкоў, віта­міны групы В, ан­тыбіятычныя рэчывы, якія дзейнічаюць на ўзбуджальнікаў кішэч­ных за­хворванняў. Баравік мае ў сабе рэчывы з танізавальнымі проціпухліннымі ўласцівасцямі.

Галерэя

• 
• 
• 
• 
• 
• 

Літаратура

• Гапіенка В. С. Баравік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
• Сержанина Г. И., Змитрович И. И. Макромицеты. Иллюстрированное пособие для биологов (руск.) / Под ред. Н. А. Дорожкина. — Мн.: Вышэйшая школа, 1978. — С. 66. — 192 с. — 60 000 экз.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Баравік