Барыс Скосыраў

Барыс Скосыраў
Імя пры нараджэнні	руск.: Борис Михайлович Скосырев
Род дзейнасці	ваенны, афіцэр, манарх, узурпацыя, дыпламат
Дата нараджэння	12 студзеня 1896(1896-01-12)
Месца нараджэння	Вільня, Віленскі павет, Віленская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	27 лютага 1989(1989-02-27) (93 гады)
Месца смерці	Баппард[d], ФРГ
Грамадзянства	Расійская імперыя  Андора  Каралеўства Нідэрландаў
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Барыс Скосыраў (руск.: Борис Скосырев, англ.: Boris Skossyreff) — авантурыст, які ненадоўга стаў каралём Андоры ў 1934 годзе. У 1984 годзе каталонскі пісьменнік Антоні Марэль-і-Мора напісаў раман «Барыс I, кароль Андоры», дзе падрабязна апісвае андорскі перыяд жыцця авантурыста.

Біяграфія

Раннія гады

Нарадзіўся 12 чэрвеня 1896 года ў Вільні. Сын адстаўнога кавалерыйскага харунжага Міхаіла Міхайлавіча Скосырава з купецкага маёнтка і графіні Лізаветы Дзмітраўны Маўрас , якая належала да дробнай беларускай шляхты . Дзяцінства правёў у маёнтку каля горада Ліды . Яшчэ з юнацтва ён выяўляў выдатны талент да моў, таму свабодна размаўляў па-англійску, па-французску і па-нямецку . Па словах самога Скосырава, ён вучыўся ў Оксфардскім універсітэце, а таксама ў ліцэі Людовіка Вялікага ў Парыжы, аднак афіцыйнага дакумента, які пацвярджае праўдзівасць інфармацыі, знойдзена не было. Падчас Першай сусветнай вайны знаходзіўся на рускім фронце ў складзе брытанскай бранятанкавай дывізіі, дзе працаваў ваенным перакладчыкам пад камандаваннем афіцэра Олівера Локер-Лэмпсана.

Эміграцыя

Па словах самога Барыса Скосыраўа, падчас грамадзянскай вайны яму давялося ваяваць на тэрыторыі Паўднёвай Украіны . Ён таксама сцвярджаў, што ў 1917 годзе ён разам з бацькам і трыма дзядзькамі быў зняволены бальшавікамі, але яму, у адрозненне ад сваякоў, удалося ўцячы і эміграваць у Лондан . У студзені 1919 года Скосыраў быў арыштаваны мясцовай паліцыяй і абвінавачаны ў махлярстве з чэкамі, пасля чаго адбыўся суд, які абавязаў яго аплаціць усе рахункі. Яго імя таксама фігуруе ў справе аб крадзяжы залатога гадзінніка ў японскага аташэ маёра Хасімота. Таксама ёсць здагадкі, што Скосыраў у той час супрацоўнічаў са спецслужбамі розных краін. У 1922 годзе Скосыраў пераехаў у Нідэрланды, а ўжо ў 1923 годзе атрымаў галандскае грамадзянства і пашпарт № 1. 85154, які быў выдадзены яму консульствам Нідэрландаў у Францыі. У 1925 годзе ён таксама атрымаў пашпарт Нансена, які быццам бы сведчыць, што ў 1924—1934 гадах Скосыраў увесь час наведваў Калумбію, дзе вывучаў іспанскую мову.

21 сакавіка 1931 года Скосыраў ажаніўся з францужанкай Мары-Луіз Пара дэ Гасье, але ўжо ў наступным годзе закруціў у Іспаніі кароткачасовы раман з англічанкай Філіс Герд. У тым жа 1932 годзе ён пазнаёміўся з Флорэнс Мармон, былой жонкай Говарда С. Мармон, уладальніка кампаніі Marmon MotorCar. Ён жыў з ёй у горадзе Пальма-дэ-Маёрка, прадстаўляючыся прафесарам англійскай мовы і фізкультуры.

Андорскі перыяд

17 мая 1934 года Скосыраў наведаў Андору і заявіў аб сваіх правах на каралеўскі трон, абапіраючыся на тытул графа Аранскага, які нібыта быў дадзены яму каралевай Нідэрландаў. Нягледзячы на тое, што ён быў высланы з краіны 22 мая, ён вярнуўся зноў 6-7 ліпеня і прапанаваў Генеральнай радзе праграму рэформаў і мадэрнізацыі Андоры. 8-10 ліпеня Генеральны савет абвясціў Скосырава манархам Андоры Барыса I, праўленне якога працягвалася да 20 ліпеня 1934 года. За гэты кароткі прамежак часу былі прызначаны новая канстытуцыя, урад і сцяг краіны, а таксама аб’яўлена вайна біскупу Уржэльскаму.

20 ліпеня Скосыраў быў затрыманы каталонскай паліцыяй, якая неўзабаве даставіла яго ў Мадрыд. 31 кастрычніка 1934 года іспанскі суд пазбавіў Скосырава волі на адзін год за незаконнае перасячэнне мяжы, але ўжо ў лістападзе 1934 года Скосырев быў дэпартаваны ў Партугалію.

Далейшы лёс

У канцы 1935 года Барыс Скосыраў пераехаў у Францыю, у горад Сен-Кана, дзе жыла яго афіцыйная жонка. 9 лютага 1939 г. быў арыштаваны французскай паліцыяй і адпраўлены ў лагер Ле Вернэ ў Пірэнеях, дзе знаходзіліся «непажаданыя замежнікі». У лістах свайму партугальскаму сябру ён пісаў, што ў 1942 годзе быў вызвалены з лагера Ле Верн немцамі, якія ў выніку адправілі яго ў Савецкі Саюз.

Па словах самога Скосырава, пасля вайны ён быў сасланы ў Сібір, але пазней уцёк у Заходнюю Германію. У 1969 годзе развёўся з Мары-Луізай Пара і ажаніўся з немкай. Памёр 27 лютага 1989 года ў Бопардзе.

Літаратура

• Лаўрэш Л. Кароль Андоры з Ліды // Маладосць No 10-2014. С. 114—125.
• Рускі кароль Андоры: фантазіі і факты д-ра. Аляксандр КАФКА Архівавана 20 грудня 2020.
• Барыс Скосырэў — The History Files (Артыкул са спісам літаратуры) Архівавана 30 січня 2018.

Спасылкі

• Зборнік артыкулаў пра Барыса Скосырава на каталонскай, англійскай і іспанскай мовах Архівавана {{{2}}}.