Вызваленчы рух Судана

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Вызваленчы рух Судана

Вызваленчы рух Судана — суданская паўстанцкая групоўка, якая дзейнічае ў Дарфуры[1]. Заснавана прадстаўнікамі трох карэнных этнічных груп краю: фур, загава і масаліты[2].

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Пасля прыходу да ўлады Амара аль-Башыра ў 1989 годзе неарабскае насельніцтва Дарфура маргіналізалася[3][4]. Дадзеныя працэсы былі адлюстраваны ў публікацыі «Чорная кніга: дысбаланс улады і багацця ў Судане» 2000 года, у якой падрабязна апісвалася структурная няроўнасць. На гэтым фоне ў 2002 годзе юрыст Абдул Вахід аль-Нур і студэнт педагагічнага факультэта Ахмад Абдэль Шафі Бэсі заснавалі Фронт вызвалення Дарфура, які пасля ператварыўся ў Вызваленчы рух Судана[1].

Адной з самых вядомых акцый баевікоў групоўкі стаў згон Боінга 737 кампаніі Sun Air у жніўні 2008 года, на борце якога знаходзілася 100 чалавек, уключаючы 5 членаў экіпажа[5].

У жніўні 2020 года Вызваленчы рух Судана падпісаў з пераходным урадам мірнае пагадненне. Групоўка далучылася да працэсаў па дэмакратызацыі краіны[6][7].

Летам 2023 года, на фоне канфлікту паміж прыхільнікамі суданскіх генералаў Абдэля аль-Бурхана і Махамеда Дагала, кіраўнік адной з фракцый групоўкі Мустафа Тамбур аднавіў баявыя дзеянні супраць уладаў[8].

Фракцыі[правіць | правіць зыходнік]

У 2006 годзе Вызваленчы рух Судана раскалоўся на дзве асноўныя фракцыі, падзеленыя па пытанні мірнага пагаднення па Дарфуру: адна, пад пачаткам Міні Мінаві[9], падтрымала мірнае пагадненне з уладамі 2006 года, а другая, кіраўніком якой быў Абдул Вахід аль-Нур, адхіліла[10].

Пазней вылучыліся іншыя групы, на чале якіх сталі Асман Ібрагім Муса[11], Адам Алі Шагар[12][13], Махамед аль-Зубейр Хаміс[14], Абдала Ях’я[15], Абдала Бішр Галі[16], Абул Гасім Імам[17], аль-Хадзі Ідрыс Ях’я[18].

Лівія[правіць | правіць зыходнік]

Асобныя групы ВРС атрымлівалі падтрымку ад лівійскага ўрада Муамара Кадафі[15]. Пэўныя фракцыі арганізацыі былі ўцягнуты ў лівійскі канфлікт. Так, атрады прыхільнікаў Мінаві далучыліся да войск Халіфа Хафтара ў некалькіх ваенных аперацыях[19][20][21].

Зноскі

  1. а б Flint, Julie and De Waal, Alexander (2008) Darfur: A New History of a Long War Zed Books, London, p. 90, ISBN 978-1-84277-949-1
  2. "BBC News - Who are Sudan's Darfur rebels?". Праверана 17 December 2014.
  3. Flint, Julie and De Waal, Alexander (2008) Darfur: A New History of a Long War Zed Books, London, pp. 16-17, ISBN 978-1-84277-949-1
  4. Jok, Jok Madut (2007) Sudán: Race, Religion and Violence Oneworld, Oxford, p. 4 ISBN 978-1-85168-366-6
  5. "Hijacked Sudanese plane lands in Libya". France 24. Архівавана з арыгінала 15 February 2011. Праверана 25 January 2021.
  6. Dumo, Denis. Sudan signs peace deal with key rebel groups, some hold out (1 верасня 2020).
  7. 'Historic agreement' signed by Sudan govt, armed groups in Juba. Radio Dabanga (1 верасня 2020).
  8. "SLM faction joins Sudanese army against RSF in Darfur". Sudan Tribune [англійская]. 1 August 2023. Праверана 2 August 2023. Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 5 верасня 2023. Праверана 16 верасня 2023.
  9. Craze, Tubiana & Gramizzi 2016, p. 6.
  10. Staff (December 2006) "No Dialogue, No Commitment: The Perils of Deadline Diplomacy for Darfur" Sudan Issue Brief Number 4, p. 3, Human Security Baseline Assessment, Small Arms Survey, Geneva, Switzerland, from Internet Archives
  11. Account Suspended. Архівавана з першакрыніцы 17 March 2012. Праверана 17 December 2014.
  12. مفكرة الإسلام : قيادات ميدانية بدارفور تنشق عن حركة الع(недаступная спасылка) (10 лістапада 2010). Архівавана з першакрыніцы 17 снежня 2014. Праверана 17 December 2014.
  13. Sudan Vision Daily News Paper Official Website - Sudan Liberation Movement/Army (General Command) Communiqué (16 ліпеня 2011). Архівавана з першакрыніцы 16 ліпеня 2011.
  14. Account Suspended. Архівавана з першакрыніцы 21 September 2011. Праверана 17 December 2014.
  15. а б Sudan Liberation Army-Unity. Small Arms Survey (1 ліпеня 2010). Праверана 3 December 2018.
  16. Three Darfur factions establish new rebel group. Sudan Tribune (7 ліпеня 2017). Архівавана з першакрыніцы 7 ліпеня 2017. Праверана 20 July 2017.
  17. Sudan Liberation Movement-Second Revolution launched in Darfur. dabanga (25 чэрвеня 2014). Архівавана з першакрыніцы 4 April 2016. Праверана 1 February 2019.
  18. "Sudan Call's withdrawal from negotiations opens doors for opposition unity : SLM-TC". Sudan Tribune. 2019-03-26. Архівавана з арыгінала 2019-03-26. Праверана 2020-01-27. Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 11 мая 2021. Праверана 16 верасня 2023.
  19. Safa Alharath (17 June 2018). "Sudanese rebels are fighting alongside Dignity Operation in Libya's Derna". Libya Observer. Праверана 29 December 2018. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 28 снежня 2018. Праверана 16 верасня 2023.
  20. Jamal Adel. Terror suspects killed in large LNA operation in south Libya. Libya Herald (19 студзеня 2019). Праверана 28 February 2019.
  21. La rébellion tchadienne "préoccupée par la situation sécuritaire délétère" en Libye. Al Wihda (3 лютага 2019). Праверана 16 May 2019.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]