Емяльян Кліментавіч Азаранка

Емяльян Кліментавіч Азаранка
Дата нараджэння	17 ліпеня 1908(1908-07-17)
Месца нараджэння	Узнікі, Быхаўскі павет, Магілёўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	22 лютага 1988(1988-02-22) (79 гадоў)
Месца смерці	Мінск, БССР, СССР
Месца пахавання	Паўночныя могілкі (Мінск)
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	філасофія
Месца працы	Беларускі дзяржаўны эканамічны ўніверсітэт БДУ БДМУ
Навуковая ступень	доктар філасофскіх навук
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт Магілёўскі Беларускі педагагічны тэхнікум (1929)
Партыя	КПСС

Емяльян Кліментавіч Аза́ранка (30 (17) ліпеня 1908 — 22 лютага 1988) — філосаф, доктар філасофскіх навук (1962), прафесар (1962).

Біяграфія

Нарадзіўся ў вёсцы Узнікі Быхаўскага павета Магілёўскай губерні (сучасны аграгарадок Красная Слабада ў Быхаўскім раёне Магілёўскай вобласці Беларусі). У 1929 годзе скончыў Магілёўскі педагагічны тэхнікум і да 1932 года працаваў у Ветрынскім раёне ў дзіцячым доме. У 1938 годзе скончыў астранома-геадэзічнае аддзяленне матэматыка-механічнага факультэта Ленінградскага ўніверсітэта. У 1938—1939 гг. у Арлоўскім педагагічным інстытуце — намеснік дырэктара па навучальнай і навуковай рабоце. У 1939—1941 гг. на пасадах дырэктара настаўніцкага інстытута і педагагічнага тэхнікума ў Чарапаўцы, у 1941—1944 гг. намеснік дырэктара Валагодскага педагагічнага інстытута. У 1944—1949 гг. Е. К. Азаранка на партыйнай рабоце — загадчык сектарам навукі і вышэйшых навучальных устаноў, кансультант аддзела прапаганды і агітацыі ЦК КПБ. Адначасова ў 1946—1949 гг. старшы выкладчык кафедры ў Беларускім інстытуце народнай гаспадаркі. У 1948 годзе скончыў факультэт грамадскіх навук завочнай вышэйшай партыйнай школы пры ЦК ВКП(б), у 1949—1950 гг. вучыўся на курсах дысертантаў Акадэміі грамадскіх навук пры ЦК ВКП(б). У 1950 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму «Борьба М. В. Ломоносова за материализм против идеализма в естествознании». У 1950—1954 гг. прарэктар па навучальнай рабоце, з 1951 года дацэнт кафедры гістарычнага і дыялектычнага матэрыялізму Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У 1954—1956 гг. у дактарантуры Інстытута філасофіі Акадэміі навук СССР. З 1956 г. у Беларускім дзяржаўным універсітэце. У 1957—1972 гг. на пасадзе загадчыка кафедрай гістарычнага і дыялектычнага матэрыялізму Мінскага медыцынскага інстытута. У 1961 годзе абараніў доктарскую дысертацыю на тэму «Мировоззрение М. В. Ломоносова». У 1972—1974 гг. Е. К. Азаранка прафесар кафедры марксісцка-ленінскай філасофіі медыцынскага інстытута, у 1974—1975 гг. прафесар-кансультант.

Памёр Е. К. Азаранка ў Мінску. Пахаваны на Паўночных могілках.

Навуковая і грамадская дзейнасць

Вучонаму належаць працы па праблемах дыялектычнага матэрыялізму, сацыялістычнай філасофіі і культуры. Займаўся вывучэннем філасофскіх поглядаў М. В. Ламаносава. Шэраг сваіх прац прысвяціў светапогляду палітычных дзеячаў. Падрыхтаваў 8 кандыдатаў навук.

Аўтар больш за 60 навуковых прац, у тым ліку метадычнага характару. Сярод апублікаванага:

• Мировоззрение М. В. Ломоносова (1959);
• Открытие и обоснование М. В. Ломоносовым закона сохранения материи и движения (1958);
• М. В. Ламаносаў — вялiкi вучоны i мыслiцель (1961);
• О соотношении психического и физиологического (1963);
• Великий учёный и революционер (к 140-летию со дня рождения Ф. Энгельса) (1960).

Абіраўся дэпутатам Мінскага гарадскога і раённых Саветаў народных дэпутатаў.

Узнагароды

Узнагароджаны ордэнам, медалямі, Ганаровай граматай Вярхоўнага Савета БССР і Міністэрства сельскай гаспадаркі БССР.

Літаратура

• Азаранка Емяльян Кліментавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 1: А — Аршын. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1), ISBN 985-11-0035-8. — С. 151.

Спасылкі

• Азаренко Емельян Климентьевич (17(30).07.1908—22.02.1988) (руск.)  // Сайт УА «Беларускі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт»
• Азаренко Емельян Климентьевич (руск.)  // Сайт Быхаўскага раённага выканаўчага камітэта