Жан-Батыст Люлі

Жан-Батыст Люлі Jean-Baptiste Lully
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння	28 лістапада 1632(1632-11-28)
Месца нараджэння	Фларэнцыя, Вялікае герцагства Тасканскае
Дата смерці	22 сакавіка 1687(1687-03-22) (54 гады)
Месца смерці	Парыж, Парыж, рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя
Месца пахавання	Notre-Dame-des-Victoires[d]
Краіна	Каралеўства Францыя
Жонка	Madeleine Lambert[d]
Дзеці	Louis Lully[d], Jean-Baptiste Lully fils[d] і Jean-Louis Lully[d]
Музычная дзейнасць
Прафесіі	кампазітар, скрыпач, танцор, дырыжор і педагог
Інструменты	скрыпка
Жанры	опера
Аўтограф
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жан-Батыст Люлі (фр.: Jean-Baptiste Lully [ʒɑ̃batist də lyˈli], Джавані Батыста Лулі (італ. Giovanni Battista Lulli); 28 лістапада 1632, Фларэнцыя — 22 сакавіка 1687, Парыж) — французскі кампазітар, скрыпач, танцор, дырыжор і педагог італьянскага паходжання; стваральнік французскай нацыянальнай оперы.

Біяграфічныя звесткі

Нарадзіўся ў 1632 годзе ў Фларэнцыі. З 1646 у Францыі. Прыбліжаны караля Людовіка XIV. З 1652 іграў у прыдворным аркестры «24 скрыпкі караля», сфарміраваў і ўзначаліў малы прыдворны аркестр «16 скрыпак караля». Удзельнічаў у пастаноўцы прыдворных балетаў, напісаў музыку да шэрагу камедый-балетаў Мальера. З 1662 прыдворны кампазітар. З 1672 адзіны кіраўнік, кампазітар, дырыжор і рэжысёр опернага т-ра «Каралеўская акадэмія музыкі» (Парыжская опера).

Творчасць

Стваральнік нацыянальнага музычна-сцэнічнага жанру лірычнай трагедыі (пераважна на міфалагічныя ці легендарныя сюжэты), новага тыпу французскай опернай уверцюры, якая стала прататыпам пазнейшых уверцюр і вызначыла адзін са шляхоў да класічнай сімфоніі. Яго балетная музыка паўплывала на развіццё танцавальнай сюіты. Сярод твораў: лірычныя трагедыі «Тэсей» (паст. 1675), «Атыс» (паст. 1676), «Персей» (паст. 1682), «Раланд» (паст. 1685), «Арміда» (паст. 1686) і інш.; гераічныя пастаралі, оперы-балеты, у т.л. «Трыумф кахання» (1681); камедыі-балеты, у т.л. «Шлюб паняволі» (1664), «Пан дэ Пурсаньяк» (1669), «Мешчанін — дваранінам» (1670); дывертысменты, інструментальныя п’есы, песні, духоўная музыка і інш.

У культуры

Пра кампазітара ў 2000 годзе зняты фільм «Кароль танчыць».

Літаратура

• Люлі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — С. 406. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).

Спасылкі

• Marche pour la Cérémonie des Turcs
• Жан-Батыст Люлі: Ноты твораў на International Music Score Library Project

Media

Choeur des divinités de la terre et des eaux, from Psyché (1687) - Midi file 

Le Bourgeois Gentilhomme - 1. Ouverture

Performed by the Advent Chamber Orchestra

Le Bourgeois Gentilhomme - 2. Gravement

Performed by the Advent Chamber Orchestra

Le Bourgeois Gentilhomme - 3. Sarabande

Performed by the Advent Chamber Orchestra

Le Bourgeois Gentilhomme - 4. Bouree

Performed by the Advent Chamber Orchestra

Le Bourgeois Gentilhomme - 5. Gaillarde Canarie

Performed by the Advent Chamber Orchestra

Le Bourgeois Gentilhomme - 6. Gavotte

Performed by the Advent Chamber Orchestra

Le Bourgeois Gentilhomme - 7. Loure

Performed by the Advent Chamber Orchestra

Le Bourgeois Gentilhomme - 8. Air des Espagnoles

Performed by the Advent Chamber Orchestra

Le Bourgeois Gentilhomme - 9. Menuet 1 and 2

Performed by the Advent Chamber Orchestra

Le Bourgeois Gentilhomme - 10. Chaconne des Scaramouche, Trivelins

Performed by the Advent Chamber Orchestra

Le Bourgeois Gentilhomme - 11. Marche pour la Ceremonie des Turcs

Performed by the Advent Chamber Orchestra

• Дапамога па прайграванні