Жувеналь Хаб'ярымана

Жувеналь Хаб'ярымана
руанда: і фр.: Juvénal Habyarimana
Жувеналь Хаб'ярымана ў 1980 г.
2-і Прэзідэнт Руанды 5 ліпеня 1973 — 6 красавіка 1994
Кіраўнік урада	Сільвестр Нсанзімана Дзісмас Нсенгіярэм'е Агата Увілінгійімана
Папярэднік	Грэгуар Кайібанда
Пераемнік	Тэадор Сіндзікубвабо (выконваючы абавязкі)
Нараджэнне	8 сакавіка 1937 Gisenyi Province[d], Ruanda-Urundi[d]
Смерць	6 красавіка 1994 Кігалі, Руанда
Месца пахавання	Кіншаса, Дэмакратычная Рэспубліка Конга
Жонка	Агата Хаб'ярымана
Веравызнанне	Рымска-Каталіцкая Царква
Партыя	Нацыянальны рэвалюцыйны рух за развіццё
Адукацыя	Lovanium University[d]
Ваенная служба
Гады службы	1963—1994
Прыналежнасць	Руанда
Род войскаў	Сілы абароны Руанды
Званне	генерал-маёр
Бітвы	Грамадзянская вайна ў Руандзе
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жувена́ль Хаб'ярымана́ (руанда: і фр.: Juvénal Habyarimana) — руандыйскі палітычны і ваенны дзеяч, другі прэзідэнт Руанды (з 1973 г. да яго забойства ў 1994 г.).

З'яўляўся этнічным хуту. Ва ўрадзе Грэгуара Кайібанды, першага прэзідэнта Руанды, займаў пазіцыі, звязаныя з сілавымі структурамі і бяспекай (у прыватнасці, быў міністрам абароны Руанды). У 1973 г. Хаб'ярымана ў выніку перавароту зрынў прэзідэнта Кайібанду і сам стаў новым, другім, прэзідэнтам краіны. Ва ўнутранай сацыяльнай палітыцы працягваў лінію свайго папярэдніка, накіраваную на пераважную падтрымку этнічнай групы хуту. Кіраваў краінай доўгі час, бо шматразова быў пераабраны на выбарах (атрымаў 98,99 % на выбарах 24 снежня 1978 г., 99,97 % — 19 снежня 1983 г., 99,98 % — 19 снежня 1988 г.). За гады яго кіравання Руанда фактычна стала аднапартыйнай дзяржавай на чале з партыяй «Нацыянальны рэвалюцыйны рух за развіццё». На думку некаторых аглядальнікаў (у прыватнасці, Філіпа Гурэвіча і Філіпа Вервімпа) палітычны рэжым у Руандзе займеў рысы таталітарнага. Варта, аднак, адзначыць, што за гады прэзідэнцтва Жувеналя Хаб'ярыманы адзначаўся пэўны рост узроўню жыцця насельніцтва, хаця ў 1994 г. значная частка жыхароў краіны ўсё яшчэ жыла ва ўмовах ускрайняй беднасці.