Марыйская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка

Марыйская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка
Марыйская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка
	Марийская Автономная Советская Социалистическая Республика; Марий Автоном Совет Социализм Республик
Герб	Сцяг
Краіна	СССР
Статус	Аўтаномная рэспубліка
Уваходзіць у	РСФСР
Адміністрацыйны цэнтр	Яшкар-Ала
Дата ўтварэння	5 снежня 1936
Дата скасавання	22 кастрычніка 1990 года
Афіцыйныя мовы	руская, марыйская
Насельніцтва (1973);	691 000; (0,3 %)
Шчыльнасць	29,8 чал./км²
Нацыянальны склад	марыйцы, рускія, татары
Плошча	23 200 км² (0,1 %)
Вышыня; над узроўнем мора; • Найвышэйшы пункт; • Самы нізкі пункт	; ; 275 м; каля 50 м
Часавы пояс	UTC+3 (улетку UTC+4)
Абрэвіятура	Марыйская АССР, МАССР

Марыйская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка (руск.: Марийская Автономная Советская Социалистическая Республика, лугавамар. Марий Автоном Совет Социализм Республик) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка РСФСР у 1936—1993 гадах. Сталіца — горад Яшкар-Ала.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Марыйская АССР была ўтворана 5 снежня 1936 года паводле канстытуцыі СССР 1936 года ў выніку пераўтварэння Марыйскай аўтаномнай вобласці, створанай 4 лістапада 1920 года як аўтаномнага тэрытарыяльнага ўтварэння для горных і лугавых марыйцаў.

22 кастрычніка 1990 года паводле рашэння Вярхоўнага Савета Марыйскай АССР была ператворана ў Марыйскую Савецкую Сацыялістычную Рэспубліку (МССР). 24 мая 1991 года З’езд народных дэпутатаў РСФСР зацвердзіў гэтае рашэнне, для чаго ўнёс папраўкі ў Канстытуцыю РСФСР 1978 года^[3].

9 снежня 1992 года З’езд народных дэпутатаў Расійскай Федэрацыі перайменаваў Марыйскую ССР у Рэспубліку Марый Эл, для чаго ўнёс папраўку ў артыкул 71 Канстытуцыі Расійскай Федэрацыі — Расіі^[4]. Гэтая папраўка набыла моц з моманту апублікавання ў «Расійскай газеце» 12 студзеня 1993 года^[5].

Адміністрацыйны падзел[правіць | правіць зыходнік]

У склад Марыйскай АССР уваходзілі 14 раёнаў.

На тэрыторыі Марыйскай АССР меліся 3 гарады (Яшкар-Ала, Волжск, Казьмадзям’янск) і 14 пасёлкаў гарадскога тыпу^[6].

Нацыянальны склад[правіць | правіць зыходнік]

Паводле перапісу 1970 года:

рускія — 321 тысяча чалавек (46,9 %)
марыйцы — 299 тысяч чалавек (43,6 %)
татары — 40 тысяч чалавек (5,8 %)
чувашы — 9 тысяч чалавек (1,3 %)
украінцы — 5 тысяч чалавек (0,7 %)
іншыя — 11 тысяч чалавек (1,7 %)^[6]

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

↑ ад насельніцтва СССР у 1973 годзе
↑ ад плошчы СССР у 1991 годзе
↑ Закон РСФСР от 24 мая 1991 г. «Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного Закона) РСФСР». (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 23 студзеня 2018. Праверана 14 лютага 2014.
↑ Закон Российской Федерации от 9 декабря 1992 года № 4061-I «Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного Закона) Российской Федерации — России». (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 26 лютага 2014. Праверана 24 студзеня 2015.
↑ «Российской газете» 12 января 1993 года С. 4.(недаступная спасылка)
↑ ^а ^б Марийская Автономная Советская Социалистическая Республика // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Марийская Автономная Советская Социалистическая Республика // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх

[1] ад насельніцтва СССР у 1973 годзе

[2] ад плошчы СССР у 1991 годзе

[3] Закон РСФСР от 24 мая 1991 г. «Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного Закона) РСФСР». (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 23 студзеня 2018. Праверана 14 лютага 2014.

[4] Закон Российской Федерации от 9 декабря 1992 года № 4061-I «Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного Закона) Российской Федерации — России». (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 26 лютага 2014. Праверана 24 студзеня 2015.

[5] «Российской газете» 12 января 1993 года С. 4.(недаступная спасылка)

[ВСЭ-6] а ^б Марийская Автономная Советская Социалистическая Республика // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

РСФСР
Аўтаномныя рэспублікі (АССР)	Башкірская (1919—1990¹) • Бурацкая (1923—1990¹) • Горна-Алтайская (1990¹—1991²) • Горская (1921—1924) • Дагестанская (1921—1990¹) • Кабардзіна-Балкарская (1936—1990¹; 1944—1957 Кабардзінская) • Казахская (1925—1936) • Калмыцкая (1935—1943; 1958—1990¹) • Каракалпакская (1932—1936) • Карачаева-Чаркеская (1990—1990¹) • Карэльская (1923—1940; 1956—1990¹) • Кыргызская (1920—1925) / Кыргызская (1926—1936) • Комі (1936—1990¹) • Крымская (1921—1945) • Марыйская (1936—1990¹) • Мардоўская (1934—1990¹) • Немцаў Паволжа (1918—1941) • Паўночна-Асецінская (1936—1990¹) • Татарская (1920—1990¹) • Тувінская (1961—1990¹) • Туркестанская (1918—1924) • Удмурцкая (1934—1990¹) • Чачэна-Інгушская (1936—1944; 1957—1990) • Чувашская (1925—1990¹) • Якуцкая (1922—1990¹)
Аўтаномныя вобласці	Адыгейская (Чаркеская) (1922—1928) • Адыгейская (1928—1991) • Бурат-Мангольская (1921—1923) • Воцкая (1920—1932) • Горна-Алтайская (1948—1991) • Яўрэйская (з 1934) • Інгушская (1924—1934) • Кабардзінская (1921—1922) • Кабардзіна-Балкарская (1922—1936) • Калмыцкая (1920—1935; 1957—1958) • Карачаева-Чаркеская (1922—1926; 1957—1991) • Карачаеўская (1926—1943) • Комі (зыран) (1921—1936) • Марыйская (1920—1936) • Мангола-Бурацкая (1921—1923) • Мардоўская (1930—1934) • Немцаў Паволжа (1918—1924) • Айрацкая (1922—1932) / Ойрацкая (1932—1948) • Паўночна-Асецінская (1924—1936) • Тувінская (1944—1961) • Удмурцкая (1932—1934) • Хакаская (1930—1991) • Чаркеская (Адыгейская) (1922) • Чаркеская (1928—1957) • Чачэнская (1922—1934) • Чачэна-Інгушская (1934—1936) • Чувашская (1920—1925)
Аўтаномныя і нацыянальныя акругі (АА, НА)	Агінская Бурят-Мангольская НА (1937—1958) / Агінская Бурацкая АА (1958—2008) • Аргаяшская НА (1934) • Балкарская (1921—1922) • Віціма-Алёкмінская НА (1931—1938) • Інгушская (1921—1924) • Кабардзінская НА (1920—1921) • Карачаеўская НА (1920—1922) • Карэльская НА (1937—1939) • Комі-Пярмяцкая (1925—2005) • Каракская АА (1930—2007) • Ненецкя АА (з 1929) • Асцяка-Вагульская НА (1930—1940) • Ахоцка-Эвенская НА (1930—1934) • Паўночна-Асецінская (1920—1921) • Сунжанская казачая (1920—1929) • Таймырская (Даўгана-Ненецкая) НА (1930—1977) / АА (1977—2006) • Усць-Ардынская Бурацкая НА (1937—1978) / АА (1978—2008) • Ханты-Мансійская НА (1940—1978) / АА (з 1978) • Чачэнская НА (1920—1922) • Чаркеская НА (1926—1928) • Чукоцкая АА (з 1930) • Эвенкійская АА (1938—2007) • Ямала-Ненецкая АА (з 1930)
¹ Дата прыняцця дэкларацыі аб суверэнітэце ² Пацверджанне статусу рэспублікі