Мома (рака)
| Мома | |
|---|---|
| рус. Мома, якут. Муома | |
 | |
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 406 км |
| Басейн | 30 200 км² |
| Расход вады | 13 м³/с (за 377 км ад вусця[1]) |
| Вадацёк | |
| Выток | |
| • Месцазнаходжанне | хрыбет Улахан-Чыстай |
| • Каардынаты | 64°50′48″ пн. ш. 147°20′57″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Індыгірка |
| • Месцазнаходжанне | за 1086 км ад вусця Індыгіркі |
| • Каардынаты | 66°26′19″ пн. ш. 143°10′59″ у. д.HGЯO |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Індыгірка → Усходне-Сібірскае мора → Паўночны Ледавіты акіян |
|
|
|
| Краіна | |
| Рэгіён | Якуція |
| Раён | Момскі раён |
| Код у ДВР | 18050000212117700050518 |
   |
|
 выток вусце |
|
|
— выток, — вусце |
|
Мо́ма (руск.: Мо́ма[2], якуцк.: Муома) — рака ва Усходняй Сібіры, у Расіі, у Рэспубліцы Саха (Якуція), правы прыток ракі Індыгірка (басейн Усходне-Сібірскага мора).
Даўжыня ракі 406 км. Плошча вадазбору 30 200 км². Сярэдні расход вады за 377 км ад вусця складае 13[1] м³/с, сярэдні аб’ём сцёку 0,41[1] км³/год. Выток ракі (зліццё рэк Ілін-Юрах і Кіенга[3]) знаходзіцца на паўночных схілах хрыбта Улахан-Чыстай (сістэма хрыбта Чэрскага). Працякае рака ў шырокай (30—40 км) міжгорнай даліне і забалочанай упадзіне[3]. Упадае ў Індыгірку за 1086 км ад яе вусця[4]. На рацэ вялікая колькасць парогаў. У даліне ракі ўтвараюцца вялікія наледзі. У сярэднім цячэнні ракі знаходзіцца Вялікая Момская наледзь (Улахан-Тарын), самая буйная ў Расіі, другая па велічыні ў свеце[5]. На ўчастку наледзі рэчышча Момы разгаліноўваецца на рукавы, вышэй і ніжэй па цячэнню звілістае, з вымушанымі лукавінамі. Замярзае рака ў верасні — кастрычніку, вызваляецца да лёду ў маі — чэрвені.
Прытокі Момы: Ілін-Юрах, Кіенга, Куранах, Калгар, Хастах, Цірхцях, Кубалах, Буардах, Кутур, Дэлыгда, Тах, Матага-Эселях, Улахан-Тумул, Куранах, Бурус-Хаір, Эрэкіт (Эрыкіт), Сардыр, Хаірдах, Кіпчыстан-Цірэхцях і інш.[4]
На рацэ знаходзяцца сёлы Сасыр і Хануу. У верхняй частцы басейна ракі знаходзіцца Прыродны парк «Момскі» (Аан Айылга)[5].
Зноскі
- ↑ а б в Научно-популярная энциклопедия «Вода России» (руск.)
- ↑ Географический энциклопедический словарь: Географические названия / Гл. ред А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев, А. Г. Воронов и др.. — М.: Сов. энциклопедия, 1983. — С. 287. — 538 с. — 100 000 экз. (руск.)
- ↑ а б Национальный природный парк «Момский» // Официальный информационный портар Республики Саха (Якутия) Архівавана 28 кастрычніка 2020. (руск.)
- ↑ а б Река Мома // Государственный водный реестр РФ (руск.)
- ↑ а б Природный парк «Момский» (руск.)
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Географический энциклопедический словарь: Географические названия / Гл. ред А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев, А. Г. Воронов и др.. — М.: Сов. энциклопедия, 1983. — С. 287. — 538 с. — 100 000 экз. (руск.)
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Река Мома // Государственный водный реестр РФ (руск.)
- Виноградова Н. Н. Мома // Научно-популярная энциклопедия «Вода России» (руск.)
- Мома // «Мегаэнциклопедия Кирилла и Мефодия» megabook.ru (руск.)
- Национальный природный парк «Момский» // Официальный информационный портар Республики Саха (Якутия) Архівавана 28 кастрычніка 2020. (руск.)
- Moma At Sasir // A Regional, Electronic, Hydrographic Data Network For the Arctic Region (R-ArcticNET) (англ.)