Сядзібна-паркавы ансамбль Швыкоўскіх (Пружаны)

Палацава-паркавы комплекс Швыкоўскіх
	Палацава-паркавы комплекс
Палацава-паркавы комплекс Швыкоўскіх
	52°33′55,21″ пн. ш. 24°27′27,56″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Горад	Пружаны, вул. Савецкая, 50
Архітэктурны стыль	неарэнесанс
Архітэктар	Францішак Лянцы
Заснавальнік	Валенцій Швыкоўскі
Дата заснавання	сярэдзіна XIX стагоддзя
Будынкі
	палац • брама • флігель • парк
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 112Г000585шыфр 112Г000585
Сайт	museum.pruzhany.by
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сядзібна-паркавы ансамбль Швыкоўскіх — помнік сядзібна-паркавай архітэктуры сярэдзіны XIX ст. Пабудаваны на паўночнай ускраіне Пружан паводле праекту архітэктара Лянцы. Належала пружанскаму маршалку В. Швыкоўскаму.

Архітэктура

Ансамбль сядзібы ўключае мураваную гасподу стылізаванага італьянскага рэнесансу, да якой з боку гораду вядзе шырокая алея, дзве мураваныя афіцыны па баках ад яе і парк пейзажнага тыпу.

Сіметрычная кампазіцыя гасподы складаецца з рознавялікіх аб'ёмаў, аб'яднаных аднапавярховым корпусам. У заходняй частцы — двухпавярховы аб'ём з эркерам, з усходняга боку да яго прылягае квадратная ў плане вежа, з заходняга — аднапавярховая прыбудова з паўкруглай верандай, з паўночнага — трохпавярховы аб'ём. Усходняя частка гасподы — двухпавярховы Г-падобны ў плане корпус, тарэц якога выступае на паўднёвым фасадзе невялікім рызалітам, завершаным шчытом. Усе аб'ёмы маюць пакатыя дахі. З боку паўночнага фасада, арыентаванага на парк, — вялікая тэраса з перакрыццем на дзвюх калонках. Планіроўка анфіладная. Інтэр'ер аздоблены ляпнымі прафіляванымі карнізамі, камінамі і інш.

Парк

Парк закладзены ў 2-й пал. XIX ст. Плошча каля 8 га (у гарадскім парку агульнай плошчай 48 га). Пейзажны. Цэнтр кампазіцыі — мураваны сядзібны дом. Перад ім — партэр у выглядзе эліпса, падзелепы на 4 сектары. За домам — разрэджаны дрэвавы масіў з мясцовых лісцевых парод, прарэзаны ў паўночна-заходняй частцы грабавай алеяй. Каля ўсходняй мяжы парку — сажалка і канал да 3 м шырынёй, на беразе якога тры паляны. Ад дома да іх вядзе алея бэзу звычайнага. На партэры растуць ясень ніцы звычайны (узрост каля 80 гадоў) і елка калючая блакітная, веранду абвівае старэйшы ў Беларусі экземпляр пузыраплодніка крутлалістага (дыяметр ствала пры аснове каля 10 см, вышыня больш за 6 м). Да парку далучаецца сад з павільёнам (былая аранжарэя), паблізу якога растуць і пладаносяць старыя экзэмпляры культурнага вінаграду, шаўкоўніцы, арэху грэцкага.

Сучасны стан

У будынку размешчаны музей-сядзiба "Пружанскi палацык". Ансамбль — помнік рэспубліканскага значэння.

Літаратура

Анціпаў В. Пружанскі парк // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — ISBN 5-85700-078-5.

Спасылкі