Роберт Уілсан (эканаміст)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Уілсан.
Роберт Уілсан
Дата нараджэння 16 мая 1937(1937-05-16)[1] (85 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Род дзейнасці эканаміст, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера эканоміка[3], менеджмент[3] і матэматычная эканоміка[3]
Месца працы
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Howard Raiffa[d]
Член у
Узнагароды

Роберт Батлер Уілсан-малодшы (англ.: Robert Butler Wilson; 16 мая 1937, Джэніва, Небраска, ЗША) — амерыканскі эканаміст і заслужаны прафесар менеджменту ў Стэнфардскім універсітэце. Сумесна са сваім калегам з Стэнфарда і былым студэнтам Полам Мілграмам[6] быў узнагароджаны прэміяй па эканоміцы імя Альфрэда Нобеля 2020 года «за ўдасканаленне тэорыі аўкцыёнаў і вынаходства іх новых фарматаў»[7][8]. Яшчэ два яго вучні, Элвін Рот і Бенгт Хольмстрэм, таксама з’яўляюцца лаўрэатамі Нобелеўскай прэміі[9][10].

Уілсан вядомы сваім унёскам у навуку кіравання і эканоміку бізнесу. Яго доктарская дысертацыя ўвяла паслядоўнае квадратычнае праграмаванне, якое стала вядучым ітэрацыйным метадам для нелінейнага праграмавання[11]. Разам з іншымі эканамістамі-матэматыкамі ў Стэнфардзе ён дапамог перафармуляваць эканоміку арганізацыі прамысловасці і тэорыю арганізацыі з выкарыстаннем тэорыі некааператыўнай гульні[12][13]. Яго даследаванне нелінейнага цэнаўтварэння паўплывала на палітыку буйных фірмаў, асабліва ў энергетычнай галіне, асабліва электраэнергетыкі[14][15].

Ранняе жыццё і акадэмічная кар’ера[правіць | правіць зыходнік]

Уілсан нарадзіўся 16 мая 1937 года ў Джэніве, штат Небраска. Скончыў сярэднюю школу Лінкальна ў Лінкальне, штат Небраска, і атрымаў поўную стыпендыю ў Гарвардскім універсітэце. Атрымаў ступень бакалаўра мастацтваў у Гарвардскім каледжы ў 1959 годзе. Затым атрымаў ступень магістра дзелавога адміністравання ў 1961 годзе і атрымаў ступень доктара дзелавога адміністравання у 1963 годзе з Гарвардскай школе бізнесу[16]. Вельмі кароткі час працаваў у Каліфарнійскім універсітэце ў Лос-Анджэлесе, а затым перайшоў на факультэт Стэнфардскага ўніверсітэта. З 1964 года працаваў на факультэце Стэнфардскай бізнес-школы[16]. Таксама быў членам юрыдычнага факультэта Гарвардскага факультэта з 1993 па 2001 год[17].

Даследаванне[правіць | правіць зыходнік]

Уілсан вядомы сваімі даследаваннямі і выкладаннем па дызайне рынку, цэнаўтварэнню, перамовам і сумежным тэмам, якія тычацца арганізацыі прамысловасці і эканомікі інфармацыі. З’яўляецца экспертам па тэорыі гульняў і яе прымяненню. Унёс асноўны ўклад у распрацоўку аўкцыёнаў і стратэгіі канкурэнтных таргоў у нафтавай, камунікацыйнай і энергетычнай галінах, а таксама ў распрацоўку інавацыйных схем цэнаўтварэння. Яго праца па цэнаўтварэнні першачарговай паслугі на электраэнергію рэалізавана ў камунальнай сферы[12][18].

Артыкул Уілсана ў Econometrica 1968 года «Тэорыя сіндыкатаў»[19] паўплываў на цэлае пакаленне студэнтаў-эканамістаў, фінансістаў і бухгалтараў. Дакумент ставіць фундаментальнае пытанне: пры якіх умовах чаканае прадстаўленне карыснасці апісвае паводзіны групы асоб, якія выбіраюць латарэю і падзяляюць рызыку аптымальнага па Парэту спосабам[19][20]?

З моманту завяршэння адукацыі апублікаваў каля сотні артыкулаў у прафесійных часопісах і кнігах. Быў намеснікам рэдактара некалькіх часопісаў і выступіў з некалькімі публічнымі лекцыямі[21][17].

У 1993 годзе Уілсан апублікаваў кнігу пра нелінейнае цэнаўтварэнне[22]. Гэта энцыклапедычны аналіз распрацоўкі тарыфаў і сумежных тэм для камунальных паслуг, у тым ліку электраэнергетыкі, сувязі і транспарту[14]. Кніга атрымала ў 1995 годзе прэмію Леа Меламеда, прэмію, якая прысуджаецца два разы ў год Чыкагскім універсітэтам за «выбітную стыпендыю прафесара бізнесу»[23].

Іншыя ўклады ў тэорыю гульняў уключаюць перамовы аб заработнай плаце і забастоўкі, а ў юрыдычным кантэксце — перамовы па ўрэгуляванні. Уілсан з’яўляецца аўтарам некаторых асноўных даследаванняў рэпутацыйнага эфекту ў драпежніцкіх цэнах, цэнавых войнах і іншых канкурэнтных баях[18].

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #170758443 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 28 красавіка 2014.
  2. ↑ выгрузка даных Freebase — Google.
  3. ↑ а б в Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  4. ↑ http://www.nasonline.org/member-directory/members/66115.html Праверана 13 кастрычніка 2020.
  5. ↑ https://www.amacad.org/person/robert-butler-wilson Праверана 13 кастрычніка 2020.
  6. ↑ Charles Riley. Nobel Prize in economics awarded to Paul Milgrom and Robert Wilson. CNN. Архівавана з першакрыніцы October 12, 2020.
  7. ↑ The Prize in Economic Sciences 2020. Прэс-рэліз.
  8. ↑ Riley. Nobel Prize in economics awarded to Paul Milgrom and Robert Wilson for auction theory.
  9. ↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2012. NobelPrize.org. Архівавана з першакрыніцы October 13, 2020.
  10. ↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2016. NobelPrize.org. Архівавана з першакрыніцы October 10, 2016.
  11. ↑ Research Gate - Sequential Quadratic Programming Methods. Researchgate. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.
  12. ↑ а б Robert Wilson. Stanford Graduate School of Business. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.
  13. ↑ How Market Design Emerged from Game Theory: A Mutual Interview. https://www.aeaweb.org/articles?id=10.1257/jep.33.3.118. Retrieved on October 18, 2020. 
  14. ↑ а б Nonlinear Pricing. Stanford Graduate School of Business. Архівавана з першакрыніцы May 13, 2020.
  15. ↑ Architecture of Power Markets. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/1468-0262.00334. Retrieved on October 18, 2020. 
  16. ↑ а б RobertWilson. Stanford University. Архівавана з першакрыніцы October 12, 2020.
  17. ↑ а б GSB Faculty - Robert Wilson. Graduate School of Business - Faculty. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.
  18. ↑ а б Robert Wilson | SIEPR(недаступная спасылка). siepr.stanford.edu. Архівавана з першакрыніцы 13 снежня 2019December 13, 2019. Праверана 12 студзеня 2022.
  19. ↑ а б Wilson, Robert (1968). "The Theory of Syndicates". Econometrica 36 (1): 119–132. doi:10.2307/1909607. https://archive.org/details/sim_econometrica_1968-01_36_1/page/119. 
  20. ↑ Eliashberg, Jehoshua. "Risk Sharing and Group Decision Making". Management Science 27 (11): 1221–1235. doi:10.1287/mnsc.27.11.1221. 
  21. ↑ Professor Robert Wilson -- Resume. web.stanford.edu. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.
  22. ↑ Nonlinear Pricing. https://books.google.com/books?id=L_GadnJfZakC. Retrieved on January 20, 2018. 
  23. ↑ Mathematical Sciences Research Institute. www.msri.org. Архівавана з першакрыніцы September 27, 2010.
  24. ↑ John Simon Guggenheim Foundation | Robert B. Wilson
  25. ↑ Архивированная копия(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 9 мая 2017. Праверана 29 красавіка 2017.
  26. ↑ Press release: The Prize in Economic Sciences 2020

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Роберт_Уілсан_(эканаміст)&oldid=4219530"