Уільям Нордхаўс

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Уільям Нордхаўс
англ.: William Nordhaus
Дата нараджэння 31 мая 1941(1941-05-31)[1][2] (82 гады)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Род дзейнасці эканаміст, выкладчык універсітэта, дацэнт
Месца працы
Навуковая ступень доктарская ступень[d][3]
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Роберт Салоў
Член у
Узнагароды
Сайт economics.yale.edu/peopl…
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Уільям Добні Нордхаўс (англ.: William Dawbney Nordhaus; нар. 31 мая 1941, Альбукерке, штат Нью-Мексіка) — амерыканскі эканаміст, прафесар эканомікі ў Ельскім універсітэце, найбольш вядомы сваёй працай у галіне эканамічнага мадэлявання і змены клімату, а таксама адзін з двух лаўрэатаў прэміі па эканоміцы імя Альфрэда Нобеля ў 2018 годзе[5]. Нордхаўс атрымаў прэмію «за інтэграцыю змены клімату ў доўгатэрміновы макраэканамічны аналіз»[6].

Адукацыя і кар’ера[правіць | правіць зыходнік]

Нордхаўс нарадзіўся ў Альбукерке, штат Нью-Мексіка, у сям’і Вірджыніі (Рыгс) і Роберта Дж. Нордхаўса[7] які быў сузаснавальнікам трамвайнай дарогі Сандыя Пік[8][9]. Роберт Дж. Нордхаўс быў з нямецкай яўрэйскай сям’і — яго бацька Макс Нордхаўс (1865—1936) іміграваў з Падэрборна ў 1883 годзе і быў менеджарам філіяла кампаніі Чарльза Ілфельда ў Альбукерке[10][11].

Нордхаўс скончыў Акадэмію Філіпса ў Андоверы, а затым атрымаў ступень бакалаўра і магістра ў Ельскім універсітэце ў 1963 і 1973 гадах адпаведна[12]. Нордхаўс таксама мае сертыфікат Інстытута палітычных даследаванняў (1962) і ступень доктара філасофіі Масачусецкага тэхналагічнага інстытута (1967)[12][13]. У 1970—1971 гадах ён быў запрошаным членам Клэр Хол, Кембрыдж. З’яўляецца членам факультэта ў Елі з 1967 года, як на эканамічным аддзяленні, так і ў школе навакольнага асяроддзя[14][13]. Нордхаўс таксама займаў пасаду прарэктара з 1986 па 1988 год і яго віцэ-прэзідэнта па фінансах і адміністрацыі з 1992 па 1993 год. З 1972 года ўваходзіць у Брукінгскую групу па эканамічнай дзейнасці. У часы адміністрацыі Джэймса Картэра, з 1977 па 1979 год, Нордхаўс быў членам Савета эканамічных саветнікаў[13]. Нордхаўс займаў пасаду старшыні савета дырэктараў Бостанскага федэральнага рэзервовага банка ў перыяд з 2014 па 2015 год[15].

Нордхаўс быў абраны ў Амерыканскае філасофскае таварыства ў 2013 годзе[16].

Нордхаўс жыве ў Нью-Хейвене, штат Канектыкут, са сваёй жонкай Барбарай, сацыяльным работнікам, якая нядаўна выйшаў на пенсію з Ельскага цэнтра вывучэння дзяцей[13].

Унёсак у эканоміку і вывучэнне змены клімату[правіць | правіць зыходнік]

Нордхаўс з’яўляецца аўтарам больш за 20 кніг. Адна з яго ранніх прац, калі ён супрацоўнічаў з Полам Самуэльсанам у якасці суаўтара ўводнага падручніка пад назвай «Эканоміка». Нордхаўс працаваў разам з Самуэльсанам з 12-га выдання да 19-га, пачынаючы з 1985 года[17][18]. Упершыню быў апублікаваны ў 1948 годзе і выйшаў у дзевятнаццаці розных выданнях на семнаццаці мовах. Быў вядомы як самы прадаваны падручнік па эканоміцы на працягу дзесяцігоддзяў і да гэтага часу надзвычай папулярны. Эканоміку называлі «кананічным падручнікам», а развіццё асноўнай эканамічнай думкі можна было прасачыць шляхам параўнання дзевятнаццаці выданняў за перыяд 1948—2010 гадоў.

Нордхаўс таксама напісаў некалькі кніг аб глабальным пацяпленні і змене клімату, адной з асноўных сфер яго даследаванняў. У тым ліку Managing the Global Commons: The Economics of Climate Change (1994), якая атрымала прэмію ў 2006 годзе за «Публікацыю нязменнай якасці» ад Асацыяцыі эканомікі навакольнага асяроддзя і рэсурсаў. Іншая кніга з Джозэфам Боерам — «Пацяпленне свету: эканамічныя мадэлі глабальнага пацяплення» (2000), «Кліматычнае казіно: рызыка, нявызначанасць і эканоміка для пацяплення свету»[19]. Яго апошняя кніга — «Дух зялёнага» (2021).

У 1972 годзе Нордхаўс разам з прафесарам эканомікі з Ельскага ўніверсітэта Джэймсам Тобінам апублікаваў кнігу «Is Growth Obsolete?»[20], у якой была ўведзена Мера эканамічнага дабрабыту (Індэкс устойлівага эканамічнага дабрабыту) як першая спроба распрацаваць экалагічны ўлік.

Нордхаўс таксама вядомы сваёй крытыкай бягучых паказчыкаў нацыянальнага даходу. Ён пісаў: «Калі мы хочам атрымаць дакладныя ацэнкі росту рэальных даходаў насельніцтва за апошняе стагоддзе, мы павінны нейкім чынам пабудаваць індэксы цэн, якія ўлічваюць вялізныя змены ў якасці і асартыменце тавараў і паслуг, якія мы спажываем, якія нейкім чынам параўноўваюць паслугі каня з аўтамабілем, Pony Express з факсімільнай машынай, копіруючай паперы з ксераксавым апаратам, цёмных і самотных начэй з начамі, праведзенымі за тэлевізарам, і аперацыі на мозгу з дапамогай магнітна-рэзананснай тамаграфіі» (1997, 30)[21].

Палда рэзюмуе важнасць разумення Нордхаўса наступным чынам: «Практычны ўрок, які можна атрымаць з гэтага займальнага даследавання асвятлення, заключаецца ў тым, што спосаб, якім мы вымяраем індэкс спажывецкіх цэн, мае сур’ёзныя недахопы. Замест таго, каб уносіць тавары і іх цэны непасрэдна ў індэкс, мы павінны звесці ўсе тавары да іх складовых характарыстык. Затым мы павінны ацаніць, як гэтыя тавары можна лепш спалучаць, каб мінімізаваць выдаткі на спажыванне гэтых характарыстык. Такі падыход дазволіў бы ўключаць новыя тавары ў індэкс спажывецкіх цэн, не клапоцячыся пра тое, ці супастаўны індэкс сёння з тым, што было дзесяць гадоў таму, калі тавару не было. Такі падыход таксама дазволіў бы ўрадам больш дакладна разлічыць хуткасць павышэння дабрабыту і іншых формаў дапамогі. У цяперашні час такія разлікі маюць тэндэнцыю да завышэння кошту жыцця, таму што яны не ўлічваюць, якім чынам павышэнне якасці зніжае грашовыя выдаткі на падтрыманне пэўнага ўзроўню жыцця»[22].

Унёсак у эканоміку змены клімату[правіць | правіць зыходнік]

Нордхаўс пісаў пра эканоміку змены клімату. Ён з’яўляецца распрацоўшчыкам мадэляў DICE і RICE, мадэляў комплекснай ацэнкі ўзаемадзеяння эканомікі, выкарыстання энергіі і змены клімату.

A Question of Balance: Weighing the Options on Global Warming Policies ISBN 978-0300137484 была апублікавана ў Yale University Press у 2008 годзе.

У «Разважаннях аб эканоміцы змены клімату» (1993) ён сцвярджае: «Чалавецтва гуляе ў косці з прыродным навакольным асяроддзем з дапамогай мноства ўмяшанняў, упырскваючы ў атмасферу следавыя газы, такія як парніковыя газы або азонаразбуральныя хімікаты, ствараючы такія змены, як высечка лясоў, знішчэнне мноства відаў у іх натуральных месцах пражывання, нават ствараючы трансгенныя віды ў лабараторыях, і назапашванне дастатковай колькасці ядзернай зброі для знішчэння чалавечых цывілізацый»[23]. У адпаведнасці з мадэлямі змены клімату, якія ён распрацаваў, у цэлым тыя сектары эканомікі, якія моцна залежаць ад некіруемых экасістэм — гэта значыць, моцна залежаць ад натуральных ападкаў, сцёкаў або тэмператур — будуць найбольш адчувальныя да змены клімату. Да гэтай катэгорыі адносяцца сельская гаспадарка, лясная гаспадарка, адпачынак на прыродзе і прыбярэжная дзейнасць"[23]. Нордхаўс сур’ёзна ставіцца да патэнцыйна катастрафічных наступстваў змены клімату[24].


У 2013 годзе Нордхаўс узначальваў камітэт Нацыянальнага даследчага савета, які падрыхтаваў справаздачу, у якой не ўлічваўся ўплыў субсідый на выкапнёвае паліва на выкіды парніковых газаў[25].

У інтэрв’ю Neue Zürcher Zeitung у студзені 2020 года Нордхаўс заявіў, што дасягненне мэты Парыжскіх пагадненняў у 2 °C «немагчыма», заявіўшы, што «нават калі мы зробім максімальна хуткі паварот да нулявых выкідаў, CO2 будзе працягваць запашвацца ў атмасферы, таму што мы не можам проста спыніць нашу эканоміку». Ён сцвярджаў, што не толькі ён рабіў гэту ацэнку, сцвярджаючы, што палова ўсіх мадэляванняў прыйшла да такой жа высновы. Ён таксама адзначыў, што двухступеністая мэта была ўсталявана без прывязкі да выдаткаў на дасягненне мэты[26][27].

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Навукова-інжынерныя акадэміі[правіць | правіць зыходнік]

Сярод шматлікіх узнагарод ён з’яўляецца членам Нацыянальнай акадэміі навук Злучаных Штатаў, Амерыканскага філасофскага таварыства і абраным членам Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук[13]. З 1999 года з’яўляецца замежным членам Шведскай каралеўскай акадэміі інжынерных навук. Быў узнагароджаны прэміяй Дэніэла Патрыка Мойніхана Архівавана 12 ліпеня 2021. Амерыканскай акадэміі палітычных і сацыяльных навук у 2020 годзе.

Амерыканская эканамічная асацыяцыя[правіць | правіць зыходнік]

У 2004 годзе Нордхаўс быў прызнаны заслужаным членам Амерыканскай эканамічнай асацыяцыі разам з Джорджам Шульцам і Уільямам Брокам[28]. У суправаджальнай заяве згадвалася пра яго «спрыт задаваць шырокія пытанні аб вымярэнні эканамічнага росту і дабрабыту і разглядаць іх з дапамогай простых, але крэатыўных ідэй», у тым ліку яго наватарскую працу над палітычным бізнес-цыклам[29], спосабы выкарыстання дадзеных рахункаў нацыянальнага даходу для распрацоўкі эканамічных мер, якія адлюстроўваюць паляпшэнне здароўя, павелічэнне адпачынку і працягласці жыцця, а таксама „пабудову інтэграваных эканамічных і навуковых мадэляў для вызначэння эфектыўнага шляху барацьбы са зменай клімату“[30]. У 2013 годзе Нордхаўс стаў абраным прэзідэнтам Амерыканскай эканамічнай асацыяцыі і займаў пасаду прэзідэнта асацыяцыі з 2014 па 2015 год[31][15].

Прэмія па эканоміцы імя Альфрэда Нобеля[правіць | правіць зыходнік]

Нордхаўс быў ганараваны прэміяй па эканаміцы імя Альфрэда Нобеля ў 2018 годзе, якую ён падзяліў з Полам Ромерам[15]. Падрабязна расказваючы аб прычынах прысуджэння прэміі Нордхаўсу, Шведская каралеўская акадэмія навук асабліва адзначыла яго намаганні па распрацоўцы „мадэлі комплекснай ацэнкі, то бок колькаснай мадэлі, якая апісвае глабальнае ўзаемадзеянне эканомікі і клімату“. Яго мадэль аб’ядноўвае тэорыі і эмпірычныя вынікі з фізікі, хіміі і эканомікі. Мадэль Нордхаўса зараз шырока распаўсюджана і выкарыстоўваецца для мадэлявання таго, як эканоміка і клімат развіваюцца разам»[6].

Шмат з інфармацыйных агенцтваў, якія паведамлялі пра прэмію Нордхаўса, адзначалі, што ён быў на перадавой хвалі эканамістаў, якія прынялі падатак на вуглярод як пераважны метад цэнаўтварэння вугляроду[32][33]. Некаторыя кліматолагі і каментатары былі расчараваныя тым, што Нордхаус атрымаў Нобелеўская прэмія з-за таго, што ён прымаў значна больш нізкія падаткі на вуглярод на тону, чым большасць навукоўцаў, а таксама яго мінулую гісторыю мінімальных падаткаў на вуглярод[34].

Ацэнкі[правіць | правіць зыходнік]

Нобелеўскі фонд так ахарактарызаваў працу Нордхаўса: «Высновы Уільяма Нордхаўса датычацца ўзаемадзеяння грамадства, эканомікі і змены клімату. У сярэдзіне 1990-х ён стварыў колькасную мадэль, якая апісвае глабальнае ўзаемадзеянне эканомікі і клімату. Мадэль Нордхаўса выкарыстоўваецца для вывучэння наступстваў кліматычнай палітыкі, напрыклад, падаткаў на вуглярод». Акрамя таго, у аб’яве Нобелеўскай прэміі адзначалася, што Нордхаўс «значна пашырыў сферу эканамічнага аналізу, пабудаваўшы мадэлі, якія тлумачаць, як рынкавая эканоміка ўзаемадзейнічае з прыродай»[35]. У ацэнцы працы Lint Barrage падсумаваны яе ўплыў, заяўляючы, што «праца таксама ўяўляе навуку ў лепшым выглядзе: інтэгратыўная ў розных дысцыплінах, дальнабачная па аб’ёме, але паступовая ў прагрэсе, празрыстая і стварае веды на карысць чалавецтва»[36].

Крытыкі мадэлі DICE Нордхаўса засяроджваюць увагу на некалькіх аспектах. Адным з найбольш важных, якія ўключаюць палітычную і маральную філасофію, з’яўляецца выкарыстанне дыскантавання, з раннім даследаваннем Уільяма Клайна[37]. Іншая галіна, якую прадстаўляе Роберт Піндык, лічыць, што мадэлі комплекснай ацэнкі не могуць ахапіць складанасць сувязі паміж кліматам і эканомікай[38]. Нікалас Штэрн сцвярджаў, што функцыя пашкоджання не ўлоўлівае шмат з найбольш важных рызык для грамадства[39]. Асабліва важная крытыка, выпрацаваная Марцінам Вайцманам, заключаецца ў тым, што сістэма эканоміка-клімат можа мець «тоўстыя хвасты» і, такім чынам, неадэкватна змагацца з нізкай верагоднасцю, высокімі вынікамі[40].

Стыў Кін, эканаміст-інтэадокс, крытыкуе эканоміку змены клімату: «эканамісты рабілі свае ўласныя прагнозы шкоды, выкарыстоўваючы тры ілжывых метады: мяркуючы, што каля 90 % ВУП не закранецца ад змены клімату, таму што яны вырабляюцца ў памяшканнях; выкарыстоўваючы адносіны паміж тэмпературай і ВУП сёння ў якасці аператара ўздзеяння глабальнага пацяплення з цягам часу; і з выкарыстаннем апытанняў, якія разбавілі экстрэмальныя папярэджанні навукоўцаў аптымістычнымі чаканнямі эканамістаў»[41].

Зноскі

  1. William Nordhaus // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. William Nordhaus // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 29 сакавіка 2015.
  4. https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/current Праверана 6 красавіка 2023.
  5. "2018 Nobel in Economics Awarded to William Nordhaus and Paul Romer". October 8, 2018.
  6. а б (October 8, 2018). The Prize in Economic Sciences 2018. Прэс-рэліз.
  7. Albuquerque Journal Obituaries(недаступная спасылка). obits.abqjournal.com. Архівавана з першакрыніцы 2 снежня 2019. Праверана 29 снежня 2021.
  8. "Brothers Battle Climate Change on Two Fronts".
  9. Sandia Peak Ski & Tramway – History & Technology. sandiapeak.com.
  10. "Profile of William D. Nordhaus". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  11. Pioneer Jews: A New Life in the Far West.
  12. а б "William Dawbney Nordhaus Will Marry Barbara Feise".
  13. а б в г д William D. Nordhaus(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 11 лютага 2019. Праверана 29 снежня 2021.
  14. "Economist Says Best Climate Fix A Tough Sell, But Worth It". February 11, 2014.
  15. а б в "Yale's William Nordhaus wins 2018 Nobel Prize in Economic Sciences". October 8, 2018.
  16. APS Member History. search.amphilsoc.org.
  17. "Samuelson's "Economics" at Fifty: Remarks on the Occasion of the Anniversary of Publication". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  18. Economics [англійская].
  19. William D. Nordhaus (2013). The Climate Casino: Risk, Uncertainty, and Economics for a Warming World.
  20. Is Growth Obsolete? William Nordhaus and James Tobin, Yale University (Link).
  21. Nordhaus, William D. 1997. «Do Real Output and Real Wage Measures Capture Reality? The History of Light Suggests Not.» The Economics of New Goods. Edited by Robert J. Gordon and Timothy F. Bresnahan. University of Chicago Press for the National Bureau of Economic Research. 27-70.
  22. Palda, Filip (2013). The Apprentice Economist: Seven Steps to Mastery. Cooper-Wolfling Press. ISBN 978-0987788047
  23. а б Nordhaus, W. D. '«Reflections on the economics of climate change», Journal of Economic Perspectives (1993); 7(4) 11-25 at pp. 11, 15
  24. Nordhaus WD (November 1992). "An Optimal Transition Path for Controlling Greenhouse Gases" (PDF). Science. 258 (5086): 1315–1319. Bibcode:1992Sci...258.1315N. doi:10.1126/science.258.5086.1315. PMID 17778354.
  25. U.S. Tax Code Has Minimal Effect on Carbon Dioxide and Other Greenhouse Gas Emissions, Report Says. National Academies.
  26. Global warming goals impossible, Nobel laureate tells Swiss paper (англ.). Swissinfo (26 студзеня 2020). Праверана 27 студзеня 2020.
  27. Voigt, Birgit; Meier, Jürg (25 January 2020). "Nobelpreisträger Nordhaus: Wir erreichen das 2-Grad-Ziel nicht". Neue Zürcher Zeitung. Праверана 27 January 2020.
  28. American Economic Association «Distinguished Fellows».
  29. • William D. Nordhaus, 1975. "The Political Business Cycle, " The Review of Economic Studies, 42(2), pp. 169-190.
       • _____, 1989:2. "Alternative Approaches to the Political Business Cycle, « Brookings Papers on Economic Activity, pp. 1-68.
  30. American Economic Association, 2004. „William D. Nordhaus, Distinguished Fellow“. Архівавана 31 мая 2015.
  31. American Economic Association. aeaweb.org.
  32. "Economics Nobel recognises work on climate change and innovation: William Nordhaus and Paul Romer showed how to achieve sustained and sustainable growth". Financial Times. October 8, 2018.
  33. "2018 Nobel in Economics Awarded to William Nordhaus and Paul Romer". The New York Times. October 8, 2018.
  34. The economics Nobel went to a guy who enabled climate change denial and delay. Los Angeles Times (25 кастрычніка 2018).
  35. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2018 (англ.). NobelPrize.org.
  36. The Scandinavian Journal of Economics (англ.). Wiley Online Library.
  37. The economics of global warming.
  38. "Uncertain outcomes and climate change policy". May 2012. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  39. "The Economics of Climate Change". 2008-04-01. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  40. "Fat-Tailed Uncertainty in the Economics of Catastrophic Climate Change". 2011-07-01. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  41. Keen, Steve (2020-09-01). "The appallingly bad neoclassical economics of climate change". Globalizations: 1–29. doi:10.1093/reep/rer006. ISSN 1750-6816.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Samuel Randalls (2011). "Optimal Climate Change: Economics and Climate Science Policy Histories (from Heuristic to Normative)". Osiris. 26 (1): 224–242. doi:10.1086/661273. PMID 21936195.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]