Спіс індуісцкіх божастваў

	Артыкул па тэматыцы; Індуізм
Гісторыя · Пантэон;
	Кірункі Вайшнавізм · Шываізм; Шактызм · Смартызм;
	Вераванні і практыкі Дгарма · Артха · Кама; Мокша · Карма · Сансара; Ёга · Бхакці · Мая; Пуджа · Мандзір · Кіртан
	Свяшчэнныя пісанні Веды · Упанішады; Рамаяна · Махабхарата; Бхагавад-гіта · Пураны; іншыя
	Роднасныя тэмы Індуізм паводле краін · Каляндар · Святы · Крэацыянізм · Манатэізм · Зварот у індуізм · Аюрведа · Дж'ёціша
	Партал «Індуізм» Г; Р; П;

Спіс індуісцкіх божастваў
Спіс індуісцкіх божастваў
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Індуісцкія божаствы — багі і багіні ў індуізме. У індуісцкім пантэоне налічваюцца тысячы багоў.^[1] У розных кірунках індуізму (руск.) (бел. божаствы разглядаюцца альбо як асобасныя праявы безасабовага вярхоўнага Брахмана, альбо як аватары вярхоўнага бажаства Ішвары (або Бхагавана), альбо як магутныя істоты, якіх называюць дэвамі. Індуісцкія божаствы, як правіла, адлюстроўваюцца ў чалавечых або паўчалавечая формах, з шэрагам асабістых атрыбутаў. Многія індуісты лічаць шматлікіх божастваў рознымі праявамі адзінай першапачатковай рэальнасці (брахманы), шматлікімі вобразамі адзінага Бога.^[2] Такім чынам, божаствы і пакланенне ім выступаюць сродкам зносін з гэтым адзіным Богам.

У «Рыгведзе» апісваюцца 33 божаствы, якія ўяўляюць сабой персаніфікаваныя прыродныя з’явы.^[3] У пазнейшых крыніцах можна сустрэць згадкі пра 330 мільёнах божастваў.^[2] У тэксце было выкарыстана слова koti, якое можа быць успрынята як «клас», «від», але таксама і як «10 мільёнаў». Паводле адной кропкі гледжання сцвярджэнні аб мільёнах багоў выкліканыя няслушным тлумачэннем тэксту, што пацвярджаецца згадваннем 33-х багоў ў іншых крыніцах.^[4] Паводле іншай, лік 330 мільёнаў з’яўляецца не вынікам падліку, але пазначэннем бясконцасці і неабмежаванасці боскага.^[5]

Галоўныя рэгіянальныя і пан-індыйскія індуісцкія божаствы

Імя	Аватар або з кім звязаны	Распаўсюджванне	Уяўленне ў старажытнасці
Вішну	Рама, Крышна, Нараяна, Віттоба, Яганат Varaha Naraenten (那羅延天, Японія)	Індыя	2 ст. да н.э.
Шыва	Махадэва, Пашупаці, Трыпурантака, Dakshinamurthy, Acalanatha Fudō Myōō (Японія)^[6]^[7]	Індыя, Непал	1 ст. да н.э.^[8]
Брахма	Bonten (Японія)^[9] Phra Phrom (Тайланд)	Індыя	6 ст. н.э.
Ганеша	Ганапаці, Вінаяка (сын Шывы, Парваці) Kangiten (Японія)	Індыя	7 ст. н.э.
Сканда	Картыкея, Муруган (сын Шывы, Парваці)	Індыя	8 ст. н.э.
Парваці	Ума, Дэві, Гауры, Дурга, Калі Umahi (烏摩妃, Японія) Дэві Шры (Інданезія)^[10]	Індыя	5 ст. н.э.
Лакшмі	Шры, Ратха Kisshōten (Японія) Нанг Квак (Тайланд)^[11]	Індыя	1 ст. да н.э.
Сарасваты	Benzaiten (Японія), Biàncáitiān (Кітай), Thurathadi (М’янма), Suratsawadi (Тайланд)^[12]	Індыя	11 ст. н.э.
Дурга	Парваці, Калі Betari Durga (Інданезія)^[13]	Індыя	8 ст. н.э.
Калі	Дурга, Парваці	Індыя	12 ст. н.э.
Марыяман	Дурга, Парваці	Паўднёвая Індыя, Паўднёвая Азія	11 ст. н.э.
Харыхара	напалову Вішну, напалову Шыва	Індыя	6 ст. н.э.
Ардханары	напалову Шыва, напалову Парваці	Індыя	1 ст. н.э.

Зноскі

↑ Индуизм (научный консультант д-р Хизер Элгуд)//Джон Баукер Религии мира. Великие вероучения от древности до наших дней. — М.:Слово, Дорлинг Киндерсли., 1997. — 200 с. ISBN 0-7513-8778-9,ISBN 5-85050-512-1 — (Серия: Домашний музей) (С.28)
↑ ^а ^б Jeffrey Brodd (2003), World Religions: A Voyage of Discovery, Saint Mary's Press, p. 45, ISBN 9780884897255: '[..] many gods and goddesses (traditionally 330 million!) […] Hinduism generally regards its 330 million as deities as extensions of one ultimate reality, many names for one ocean, many «masks» for one God.'
↑ Daniélou (1991). pp. 78-84.
↑ Explaining Hindu Dharma (2nd Edition). Vishwa Hindu Parishad (UK). 2002. p. 14. ISBN 09534354 - 0 - 7.
↑ Joe David Brown; Time-Life Books (1961), Joe David Brown (рэд.), India, Time, Inc.: «Though the popular figure of 330 million is not the result of an actual count but intended to suggest infinity, the Hindu pantheon in fact contains literally hundreds of different deities […]»
↑ Miyeko Murase (1975), Japanese Art: Selections from the Mary and Jackson Burke Collection, The Metropolitan Museum of Art (New York), ISBN 978-0870991363, page 31
↑ Jiro Takei and Marc P Keane (2001), SAKUTEIKI, Tuttle, ISBN 978-0804832946, page 101
↑ M Chakravarti (1995), The concept of Rudra-Śiva through the ages, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120800533, pages 148-149
↑ Robert Paine and Alexander Soper (1992), The Art and Architecture of Japan, Yale University Press, ISBN 978-0300053333, page 60
↑ Joe Cribb (1999), Magic Coins of Java, Bali and the Malay Peninsula, British Museum Press, ISBN 978-0714108810, page 77
↑ Jonathan Lee, Fumitaka Matsuoka et al (2015), Asian American Religious Cultures, ABC, ISBN 978-1598843309, page 892
↑ Kinsley, David (1988), Hindu Goddesses: Vision of the Divine Feminine in the Hindu Religious Traditions, University of California Press, ISBN 0-520-06339-2, pages 94-97
↑ Francine Brinkgreve (1997), Offerings to Durga and Pretiwi in Bali, Asian Folklore Studies Vol. 56, No. 2, pages 227—251

Спасылкі

Галоўныя божаствы індуізму Архівавана 3 лютага 2014. (з малюнкамі) (англ.)

[1] Индуизм (научный консультант д-р Хизер Элгуд)//Джон Баукер Религии мира. Великие вероучения от древности до наших дней. — М.:Слово, Дорлинг Киндерсли., 1997. — 200 с. ISBN 0-7513-8778-9,ISBN 5-85050-512-1 — (Серия: Домашний музей) (С.28)

[Brodd-2] а ^б Jeffrey Brodd (2003), World Religions: A Voyage of Discovery, Saint Mary's Press, p. 45, ISBN 9780884897255: '[..] many gods and goddesses (traditionally 330 million!) […] Hinduism generally regards its 330 million as deities as extensions of one ultimate reality, many names for one ocean, many «masks» for one God.'

[3] Daniélou (1991). pp. 78-84.

[Vishwa_Hindu_Parishad_UK-4] Explaining Hindu Dharma (2nd Edition). Vishwa Hindu Parishad (UK). 2002. p. 14. ISBN 09534354 - 0 - 7.

[5] Joe David Brown; Time-Life Books (1961), Joe David Brown (рэд.), India, Time, Inc.: «Though the popular figure of 330 million is not the result of an actual count but intended to suggest infinity, the Hindu pantheon in fact contains literally hundreds of different deities […]»

[6] Miyeko Murase (1975), Japanese Art: Selections from the Mary and Jackson Burke Collection, The Metropolitan Museum of Art (New York), ISBN 978-0870991363, page 31

[7] Jiro Takei and Marc P Keane (2001), SAKUTEIKI, Tuttle, ISBN 978-0804832946, page 101

[8] M Chakravarti (1995), The concept of Rudra-Śiva through the ages, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120800533, pages 148-149

[9] Robert Paine and Alexander Soper (1992), The Art and Architecture of Japan, Yale University Press, ISBN 978-0300053333, page 60

[10] Joe Cribb (1999), Magic Coins of Java, Bali and the Malay Peninsula, British Museum Press, ISBN 978-0714108810, page 77

[11] Jonathan Lee, Fumitaka Matsuoka et al (2015), Asian American Religious Cultures, ABC, ISBN 978-1598843309, page 892

[dk95-12] Kinsley, David (1988), Hindu Goddesses: Vision of the Divine Feminine in the Hindu Religious Traditions, University of California Press, ISBN 0-520-06339-2, pages 94-97

[13] Francine Brinkgreve (1997), Offerings to Durga and Pretiwi in Bali, Asian Folklore Studies Vol. 56, No. 2, pages 227—251

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Індуісцкі пантэон
Трымурці — Трыдэві	Брахма — Сарасваці • Вішну — Лакшмі • Шыва — Парваці
Лакапалы	Агні • Варуна • Ваю • Індра • Кубера • Сома • Сур'я • Яма
Наваграха	Сур'я • Чандра • Мангала • Будха • Брыхаспаці • Шукра • Шані • Раху • Кету
Багі і багіні	Ганеша • Дурга • Сканда • Кама • Ганга • Савітар
Храмы	Храмы Крышны • Храмы Джаганатхі • Храмы Шывы • Храмы Тамілнада
Свяшчэнныя пісанні	Веды • Упанішады • Пураны • Махабхарата • Рамаяна • Тантры • Агамы • Гіты
Пакланенне ў індуізме	Пуджа • Рытуальная літаратура •
Кірункі індуізму	Індуізм • Вайшнавізм • Ганапацья • Каўмарыка • Саўр'я • Смартызм • Шактызм • Шываізм
Багі індуізму · Багі індуізму на Вікісховішчы · · · · · Багіні індуізму · Багіні індуізму на Вікісховішчы