Сяргей Аляксандравіч Шавель

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Шавель.
Сяргей Аляксандравіч Шавель
Дата нараджэння 17 кастрычніка 1940(1940-10-17)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 19 жніўня 2023(2023-08-19)[1] (82 гады)
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці сацыёлаг
Навуковая сфера сацыялогія
Месца працы
Навуковая ступень доктар сацыялагічных навук[1]
Альма-матар

Сяргей Аляксандравіч Ша́вель (17 кастрычніка 1940, вёска Геруцева, Свіслацкі раён, Гродзенская вобласць — 19 жніўня 2023) — савецкі і беларускі сацыёлаг і філосаф. Доктар сацыялагічных навук (1990), кандыдат філасофскіх навук (1977), прафесар.[3][4][5]

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

У 1958 годзе паступіў у Выбаргскае авіяцыйнае вучылішча, пасля заканчэння якога ў 1961 годзе пачаў сваю працоўную біяграфію тэхнікам Крамянчугскага верталётнага вучылішча, адкуль неўзабаве быў звольнены.

У 1964 годзе паступіў у МДУ на філасофскі факультэт. У 1969 годзе пасля заканчэння МДУ быў залічаны на пасаду малодшага навуковага супрацоўніка Інстытута філасофіі і права АН БССР.

У 1974 годзе пачаў працаваць старшым навуковым супрацоўнікам у сацыялагічнай лабараторыі ў Беларускім дзяржаўным універсітэце імя У. І. Леніна.[5]

У 1981 годзе быў прыняты ў Інстытут філасофіі і права Акадэміі навук БССР на пасаду старшага навуковага супрацоўніка ў сектар гістарычнага матэрыялізму і метадалагічных праблем сацыялагічных даследаванняў.

У 1990 годзе адным з першых у Беларусі паспяхова абараніў дысертацыю на суісканне вучонай ступені доктара сацыялагічных навук на тэму «Сацыяльная сфера і матывацыя працы».

У 1991 годзе стаў намеснікам дырэктара Інстытута сацыялогіі АН Беларусі, пры гэтым працуючы загадчыкам аддзела тэорыі, метадалогіі і методыкі сацыялагічных даследаванняў на грамадскіх пачатках. З 1993 па 2002 — загадчык аддзела сацыяльнай палітыкі, 2002—2005 — загадчык сектара тэорыі і метадаў сацыялагічных даследаванняў, якія ўваходзілі у склад Цэнтра аператыўных даследаванняў і сацыяльнага прагназавання, у 2005—2008 гадах — загадчык сектара інавацый гэтага ж Цэнтра.[6] З 2009 года — загадчык Цэнтра сацыякультурнага развіцця і загадчык сектара сацыякультурных інавацый НАН Беларусі. У апошнія гады — загадчык аддзела сацыяльнай тэорыі і метадалогіі.

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Навуковыя працы па праблемах сацыяльнай палітыкі, развіцця сацыяльнай сферы і сацыяльнай структуры грамадства, матывацыі і стымулявання працы і эканамічнай актыўнасці, тэорыі і методыкі сацыялагічных даследаванняў, выяўленні найбольш актуальных сацыяльна-эканамічных праблем насельніцтва пацярпелых ад аварыі на ЧАЭС раёнаў Беларусі; распрацоўцы мерапрыемстваў, накіраваных на павышэнне сацыяльна-эканамічнага дабрабыту і развіцця тэрыторый, якія пацярпелі ад аварыі на ЧАЭС; вывучэнні і аналізе сацыядынамікі грамадскай думкі па выкарыстанні атамнай энергетыкі ў Рэспубліцы Беларусь.

Аўтар больш за 220 навуковых прац, у тым ліку 33 манаграфій.

Асноўныя працы[правіць | правіць зыходнік]

  • Социальная сфера общества и личность. Мн., 1988
  • Социальная политика современной Беларуси. Мн., 1996 (разам з Р.А. Смірновай)
  • Тенденции изменения социальной структуры Беларуси. Мн., 1996
  • Шавель С. А., Смирнова Р. А. Социальная реабилитация населения, пострадавшего в результате Чернобыльской аварии // НАН РБ, НИИ радиологии МЧС РБ. Минск, 1997. – 119 с.
  • Социальная структура, мобильность, идентификация. Мн., 1998 (разам з А.У. Рубанавым, Р.А. Смірновай)
  • Трудовой коллектив и рынок: опыт социологического анализа. Мн., 1999 (разам з В.В.Бушчыкам)
  • Политические элиты России и Белоруссиию М.; Мн., 2000 (у сааўт.)
  • Методологическое обоснование республиканской репрезентативной выборки / С.А. Шавель, Е.М. Бородачева, Н.Н. Леонов. – Мн.: «БТН-информ», 2001. – С. 35–38.– ISBN 985-6595-06-1
  • Энергетика Беларуси: Состояние. Проблемы. Перспективы: монография / Бобров В.В. [и др.]; под ред. М.Н. Хурса. – Минск: ФУАинформ, 2006. – 344 с. ISBN 985-6721-48-2
  • Атомная энергетика: общественное мнение Беларуси / А.М. Забаровский [и др.]; под ред. М.Н. Хурса. – Минск: Беларуская навука, 2009. – 183 с. ISBN 978-985-08-1100-4
  • Социальный капитал как фактор развития человеческого потенциала / Человеческий потенциал белорусской деревни / Смирнова Р. А. [и др.] – Минск : Белорусская наука, 2009. – С. 221-249. - ISBN 978-985-08-1025-0
  • Социальная политика и ее императивы // Беларусь на пути в будущее: социологическое измерение / И.В. Котляров (гл. ред.) [и др.]; Ин-т социологии Нац. акад. наук Беларуси. – Минск: Беларуская навука, 2015. – С.242-260. – ISBN 978-985-08-1923-9
  • Философско-социологический анализ феномена воображения // Знать, чтобы предвидеть… Социологические этюды / Шавель С.А., А.Н. Данилов и др./ под общ.ред А.Н. Данилова. - Минск. Издательство БГУ, 2015. – 359 с. С. 190-215
  • Перспективы развития социума. – Минск: Беларуская навука, 2015. – 507 с.
  • Инновационное развитие отраслей социальной сферы / С. А. Шавель, В. Р. Шухатович, О. Н. Ображей [и др.] ; под общ. ред. С. А. Шавель ; Национальная академия наук Беларуси, Институт социологии. – Минск : Беларуская навука, 2017. – 349 с. Библиогр. в кн. – ISBN 978-985-08-2184-3
  • Белорусское общество в контексте цивилизационно-культурного кода: социологическое измерение / И. В. Котляров, С. А. Шавель, В. Э. Смирнов [и др.] ; Национальная академия наук Беларуси, Институт социологии. – Минск : Беларуская навука, 2017. – 394 с. ISBN 978-985-08-2147-8
  • Современные подходы к исследованию мотивации творческой активности: межстрановой аспект, колл. авт. под. науч. рук. А.А. Шабуновой. – Вологда: ФГБУН ВолНЦ РАН, 2018 – 184 с.
  • Шавель С. А. Реактуализация социальной защиты пенсионеров: социологический анализ // Социальная защита и социальное страхование: баланс коллективной и индивидуальной ответственности: сб. науч. ст. / Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т социологии ; редкол.: А.С. Шавель (гл. ред.) – Минск: Беларуская навука – 2018. С. 13-29
  • Россия и Беларусь в начале XXI века: общество и экономика в зеркале социологии / колл, авт.; под ред. А.А. Шабуновой и С.А. Шавеля. – Вологда : ФГБУН ВолНЦ РАН, 2019. – 191 с.
  • Рекомендации по формированию установок самореализации и закрепления молодежи в районах, наиболее пострадавших от аварии на ЧАЭС / С.А. Шавель, Е.В. Мартищенкова, Д.В. Назарова [и др.]. – Минск: Институт социологии НАН Беларуси, 2019 – 44 с. – ISBN 978-985-7246-02-1
  • Неэкономические факторы устойчивого развития общества / С. А. Шавель, В. Р. Шухатович, Н. А. Барановский; под общ. ред. С. А. Шавеля ; Национальная академия наук Беларуси, Институт социологии. – Минск : Беларуская навука, 2020. – 364 с. ISBN 978-985-08-2671-8.
  • Социосферная стратегия развития общества. – Минск : Беларуская навука, 2022. – 387 с.

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ а б в https://socio.bas-net.by/shavel-sergej-aleksandrovich/
  2. ↑ https://bis.nlb.by/ru/documents/132101
  3. ↑ Социология: Энциклопедия (2003). ШАВЕЛЬ СЕРГЕЙ АЛЕКСАНДРОВИЧ. sociology.niv.ru. Праверана 23 мая 2022.
  4. ↑ С. А. ШАВЕЛЮ – 75 (руск.). gazeta-navuka.by. Праверана 23 мая 2022.
  5. ↑ а б Шавель Сергей Александрович — ИС НАН Беларуси (руск.). Праверана 24 сакавіка 2023.
  6. ↑ У эпіцэнтры навукі - Шавель Сергей Александрович (руск.).

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Сяргей_Аляксандравіч_Шавель&oldid=4720319"