Уладзімір Георгіевіч Завадскі

Уладзімір Георгіевіч Завадскі
Дата нараджэння	13 студзеня 1919(1919-01-13)
Месца нараджэння	Чаркасова, Аршанскі павет, Магілёўская губерня, Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Беларусі, РСФСР
Дата смерці	20 чэрвеня 1992(1992-06-20) (73 гады)
Месца смерці	Пэрвамайск, Мікалаеўская вобласць, Украіна
Альма-матар	Харкаўскі нацыянальны эканамічны ўніверсітэт імя Сямёна Кузняца
Грамадзянства	СССР
Прыналежнасць	СССР
Род войскаў	ваенна-паветраныя сілы
Гады службы	1939—1955
Званне	Маёр, Маёр ВПС СССР
Часць	39-ы бліжнябамбардыровачны авіяцыйны полк 511-ы бліжнябамбардыровачны авіяцыйны полк 511-ы асобны разведвальны бліжнябамбардыровачны полк
Бітвы/войны	Вялікая Айчынная вайна
Узнагароды і званні	Медаль «За ўзяцце Будапешта» Медаль «За ўзяцце Вены» Дзяржаўныя ўзнагароды ЗША Крыж лётных заслуг

Завадскі Уладзімір Георгіевіч (1919—1992) — савецкі ваенны лётчык. Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны. Герой Савецкага Саюза (1944). Маёр.

Біяграфія

Нарадзіўся 13 студзеня 1919 года ў вёсцы Чаркасова Аршанскага павета Магілёўскай губерні Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусі (цяпер Аршанскі раён Віцебскай вобласці Рэспублікі Беларусь) у рабочай сям’і. Беларус. Бацькі Уладзіміра Завадзкага былі чыгуначнікамі, што абумовіла яго будучую прафесію. Пасля заканчэння школы ён уладкаваўся працаваць у чыгуначную майстэрню на станцыі Орша. Веданне інфраструктуры чыгуначных станцый дапамагала Уладзіміру Георгіевічу ў гады вайны.

У 1939 годзе яго прызвалі ў рады Рабоча-сялянскай Чырвонай арміі. У арміі ён вырашыў стаць ваенным лётчыкам, і яго накіравалі ў Энгельсское ваенна-авіяцыйнае вучылішча. Пасля яго заканчэння ў 1940 годзе малодшы лётчык Завадскі В. Г. атрымаў прызначэнне ў 39-й ближнябамбардыровачны полк 10-й змяшанай авіяцыйнай дывізіі Заходняй спецыяльнай ваеннай акругі. Лётаў на бамбардыроўшчыку АНТ-40. Падраздзяленне, у якім служыў В. Г. Завадскі, перад вайной дыслакавалася ў Пінску.

22 чэрвеня 1941 года матэрыяльная частка палка была цалкам знішчана, прычым большасць самалётаў нават не паспелі падняцца ў паветра. Асабісты склад палка быў эвакуіраваны ў горад Нагінск у Падмаскоўі, дзе полк быў перафармаваны і ўкамплектаваны самалётамі Пе-2 і Пе-3. У лістападзе 1941 года лейтэнант В. Г. Завадскі ўдзельнічаў у Бітве за Маскву ў складзе Заходняга фронту галоўным чынам у якасці франтавога разведчыка.

У пачатку 1942 года частка, у якой служыў Завадскі, была ператворана ў 511-й ближнябамбардыровачны полк. У студзені — сакавіку 1942 года лейтэнант В. Г. Завадскі здзейсніў 23 паспяховых вылеты, сабраўшы каштоўныя разведданыя аб працы буйных чыгуначных вузлоў, такіх як Смаленск, Вязьма, Бранск, Арол, Гжатск, Калуга. Перад пачаткам Ржэўска-Сычэўскай аперацыі экіпаж Завадскага выявіў сістэму абароны праціўніка і размяшчэнне агнявых сродкаў на рубяжы Сычоўка — Гжатск — Юхнаў. Усяго экіпажам лейтэнанта Завадзкага было заснята 2140 квадратных кіламетраў занятай праціўнікам плошчы. Заслугі Уладзіміра Георгіевіча былі адзначаны ордэнам Чырвонага Сцяга і медалём «За адвагу».

У ходзе Ржэўскі-Сычэўскай аперацыі 511-й ближнабамбардыровачны авіяцыйны полк панёс цяжкія страты. Таму было прынята рашэнне аб яго вывадзе ў тыл. Лётчыкі падраздзялення прайшлі перанавучанне на базе 15-га асобнага разведвальнага запаснога авіяцыйнага палка, і ў ліпені 1943 года з іх быў сфармаваны 511-ы асобны выведвальны полк. Падраздзяленне ўвайшло ў склад 5-й паветранай арміі Стэпавага фронту. У яго складзе Уладзімір Георгіевіч удзельнічаў у Белгародска-Харкаўскай аперацыі і Бітве за Дняпро, з рызыкай для жыцця здабываючы каштоўныя разведдадзеныя. За разведку аэрадромаў праціўніка Мікаянаўка, Бессонаўка і Палтава ён быў узнагароджаны ордэнам Айчыннай вайны I ступені, а за разведку абароны праціўніка на Дняпры і выяўленне яго перапраў — другім ордэнам Чырвонага Сцяга.

Прарыў савецкіх войскаў пад Кіраваградам у ходзе Кіраваградскай наступальнай аперацыі быў ажыццёўлены па плане, складзеным на аснове звестак, здабытых экіпажам Завадзкага. Будучы камандзірам звяна, Уладзімір Георгіевіч шмат часу надаваў навучанню маладых лётчыкаў. Ніколі лейтэнант Завадскі не ўхіляўся і ад прамога бою з праціўнікам. У жніўні 1943 года за кошт умелага манеўравання экіпаж Уладзіміра Георгіевіча атрымаў перамогу над двума Ме-109, адзін з якіх быў збіты, а ў верасні таго ж года — над трыма ФВ-190, адзін з якіх таксама быў збіты над вёскай Жамчужныя. Усяго за гады вайны на рахунку экіпажа В. Г. Завадзкага было 4 збітых варожых самалёта.

Напярэдадні Яска-Кішынёўскай аперацыі старшаму лейтэнанту В. Г. Завадскаму даручаліся самыя складаныя і адказныя заданні. Таксама паспяхова дзейнічаў на яскім кірунку і ўвесь 511-ы асобны выведвальны полк. Толькі на працягу ліпеня 1944 года паветраныя разведчыкі зрабілі фотаздымку звыш 12 000 квадратных кіламетраў плошчы, выявіўшы ўсю абарончую лінію праціўніка ў паласе наступлення 2-га Украінскага фронту і выявіўшы звыш 400 доўгачасовых агнявых кропак праціўніка. На асабістым рахунку старшага лейтэнанта В. Г. Завадскага да гэтага часу лічылася 115 паспяховых вылетаў на разведку і 10 738 квадратных кіламетраў заснятых плошчаў.

За выдатныя дзеянні ў Яска-Кішынёўскай аперацыі палку было прысвоена найменне «Яскі», а старшы лейтэнант В. Г. Завадскі быў прадстаўлены да звання Героя Савецкага Саюза. Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР аб прысваенні Уладзіміру Георгіевічу звання Героя Савецкага з уручэннем медалі «Залатая Зорка» і ордэна Леніна быў падпісаны 26 кастрычніка 1944 года.

У далейшым старшы лейтэнант В. Г. Завадскі удзельнічаў у выведцы тэрыторыі Чэхаславакіі і Аўстрыі, па просьбе саюзнікаў збіраў выведдадзеныя ў зоне адказнасці амерыканскіх войскаў, за што ў 1944 годзе быў узнагароджаны амерыканскім Крыжам лётных заслуг.

У снежні 1944 года В. Г. Завадскі атрымаў званне капітана і быў прызначаны камандзірам эскадрыллі. Пад яго камандаваннем эскадрылля здзейсніла 106 паспяховых баявых вылетаў без адзінай страты падчас Будапешцкай і Пражскай аперацый. За умелае кіраўніцтва падраздзяленнем капітан В. Г. Завадскі быў прадстаўлены да ордэна Аляксандра Неўскага.

Пасля вайны Георгіевіч працягнуў службу ў Ваенна-паветраных войсках у 511-м асобным выведвальным палку, які быў перабазаваны на аэрадром Буялык Адэскай ваеннай акругі. Стаў намеснікам камандзіра палка.

У 1955 годзе маёр В. Г. Завадскі звольніўся ў запас. Пасля адстаўкі ён скончыў Харкаўскі інжынерна-эканамічны інстытут. Працаваў эканамістам на Машынабудаўнічым заводзе імя 25-га Кастрычніка ў горадзе Першамайск Мікалаеўскай вобласці УССР (цяпер Першамайск-на-Бугу Мікалаеўскай вобласці Украіны).

Памёр 20 чэрвеня 1992 года. Пахаваны ў горадзе Першамайск-на-Бугу.

Узнагароды і званні

Савецкія дзяржаўныя ўзнагароды:

• Медаль «Залатая Зорка» (26.10.1944);
• ордэн Леніна (26.10.1944);
• ордэн Чырвонага Сцяга — двойчы (20.01.1942; 01.04.1944);
• ордэн Аляксандра Неўскага (16.06.1945);
• ордэн Айчыннай вайны I ступені — двойчы (18.11.1943; 06.04.1985);
• ордэн Чырвонай Зоркі (05.11.1954).
• Медалі:
  • медаль «За адвагу» (22.03.1942);
  • медаль «За баявыя заслугі» (19.11.1951);
  • медаль «За абарону Масквы»;
  • медаль «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»;
  • медаль «За ўзяцце Будапешта»;
  • медаль «За ўзяцце Вены».

Дзяржаўныя ўзнагароды ЗША:

• Крыж лётных заслуг (1944).

Дакументы

• Общедоступный электронный банк документов «Подвиг Народа в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.» (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 13 сакавіка 2012. Праверана 22 студзеня 2017.

Герой Светского Союза (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 24 мая 2013. Праверана 22 студзеня 2017.

Орден Красного Знамени (1944) (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 24 мая 2013. Праверана 22 студзеня 2017.

Орден Александра Невского (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 24 мая 2013. Праверана 22 студзеня 2017.

Орден Отечественной войны 1-й степени (1943) (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 24 мая 2013. Праверана 22 студзеня 2017.

Орден Отечественной войны 1-й степени (1985) (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 24 мая 2013. Праверана 22 студзеня 2017.

Медаль «За отвагу» (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 24 мая 2013. Праверана 22 студзеня 2017.

Літаратура

• Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
• Навечно в сердце народном. 3-е изд., доп. и испр. / редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред) и др. — Минск: Белорусская советская энциклопедия, 1984. — С. 176. — 607 с.
• Давтян С. М. Пятая воздушная. Военно-исторический очерк боевого пути 5-й воздушной армии в годы Великой отечественной войны. — М: Воениздат, 1990. — С. 256. — ISBN 156, 163.

Спасылкі

• Уладзімір Георгіевіч Завадскі на сайце «Героі краіны»
• Завадский Владимир георгиевич на www.az-libr.ru (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 15 снежня 2012. Праверана 22 студзеня 2017.
• В. Г. Завадский на официальном сайте Оршанского районного исполнительного комитета (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 24 мая 2013. Праверана 22 студзеня 2017.
• Завадскі Уладзімір Георгіевіч (нявызн.).(недаступная спасылка)