Шашачніца Аталія

Шашачніца Аталія
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Шасціногія Клас:  Насякомыя Падклас:  Крылатыя насякомыя Інфраклас:  Навакрылыя насякомыя Надатрад:  Насякомыя з поўным метамарфозам Атрад:  Матылі Падатрад:  Glossata Надсямейства:  Papilionoidea Сямейства:  Німфаліды Падсямейства:  Nymphalinae Трыба:  Melitaeini Падтрыба:  Melitaeina Род:  Melitaea Від:  Шашачніца Аталія
Міжнародная навуковая назва
Melitaea athalia Rottemburg, 1775
Сінонімы
Melitaea neglecta Pfau, 1962 Mellicta athalia (Rottemburg, 1775) Mellicta neglecta Pfau, 1962
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы

Шашачніца Аталія (Melitaea athalia) — від дзённых матылькоў роду Melitaea сямейства Німфаліды (Nymphalidae).

Марфалогія

Размах крылаў 39-47 мм.

• 
  ♂
• 
  ♂ △
• 
  ♀
• 
  ♀ △

Распаўсюджанне

Від распаўсюджаны па ўсім палеарктычным рэгіёне, за выключэннем самых паўночных тэрыторый і Паўночнай Афрыкі. У Цэнтральнай Еўропе, асабліва ў Вялікабрытаніі і Германіі, пад уздзеяннем антрапагенных фактараў, папуляцыя гэтага віду пастаянна скарачаецца, але ў глабальным маштабе яна ў цэлым стабільная.

Жыццёвы цыкл

Яйцо

Самкі адкладаюць яйкі партыямі на кармавыя расліны ў сярэднім па 15 штук у групе, у агульнай складанасці адна жаночая асобіна можа адкласці да 150 яек. Яйкі маюць сферычную, трохі авальную форму з плоскім аснаваннем, дыяметр каля 0,5 мм. У першыя дні пасля адкладкі афарбоўка яек можа вар'іравацца ад цёмных да бледных тонаў жоўтага, а за некалькі дзён да вылуплення вусеняў колер яек набывае цёмна-шэрую афарбоўку. Працягласць паспявання яек складае 2-3 тыдні.

Вусень

Вусені з'яўляюцца ў пачатку вясны. Даўжыня дарослага вусеня 22-25 мм. Афарбоўка цела ў асноўным чорная з дробнымі бледна-шэрымі плямамі, і шыпападобнымі нарастамі бледна-жоўта-аранжавага колеру. Вусені аддаюць перавагу адзіночнаму спосабу жыцця, і толькі зрэдку канцэнтруюцца невялікімі групамі па 15-20 асобін на адной расліне.

Кукалка

Даўжыня цалкам сфармаванай кукалкі 12.4—12.8 см. Афарбоўка белая з чорнымі і памяранцава-карычневымі плямамі. Кукалкі звычайна размешчаны блізка да зямлі або пад апалым лісцем.

Імага

Матылі лётаюць з сярэдзіны мая па жнівень, але істотны ўплыў на працягласць перыяду лета аказвае геаграфічнае размяшчэнне месца пражывання.

Экалогія

Асяроддзе пражывання

У асноўным аддаюць перавагу мясцовасцям з багатай і разнастайнай травяністай расліннасцю, напрыклад, лугам, пашам, але таксама сустракаюцца ў месцах з наяўнасцю хмызняку і маладога парасніку лесу.

Кармавыя расліны

Рацыён вусеняў гэтага віду шмат у чым залежыць ад геаграфічнага размяшчэння ўчастка арэала. У краінах Еўропы гэта:

• Melampyrum pratense
• Digitalis purpurea
• Plantago lanceolata
• Veronica chamaedrys
• Plantago major
• Veronica hederifolia
• Veronica serpyllifolia
• Achillea millefolium
• Plantago alpina
• Veronica montana
• Veronica officinalis
• Veronica spicata
• Melampyrum sylvaticum
• Digitalis ferruginea
• Digitalis lutea
• Linaria vulgaris

Падвіды

Від уключае ў сябе наступныя падвіды:

• Melitaea athalia athalia (Rottemburg, 1775) — шырока распаўсюджаны ў Еўропе, на Каўказе, у Закаўказзі і і Заходняй Сібіры
• Melitaea athalia baikalensis (Bremer, 1861) — з поўдня Сібіры да Амура
• Melitaea athalia celadussa (Fruhstorfer, 1910)
• Melitaea athalia dictynnoides (Hormuzaki, 1898) — Паўднёва-Заходняя Еўропа
• Melitaea athalia hyperborea Dubatolov, 1997 — Магадан і Камчатка
• Melitaea athalia lucifuga (Fruhstorfer, 1917) — Паўднёва-Усходняя Еўропа
• Melitaea athalia norvegica (Aurivillius, 1888) — Утс'ёкі
• Melitaea athalia reticulata Higgins, 1955 — Алтай

Melitaea athalia celadussa

• 
  ♂
• 
  ♂ △
• 
  ♀
• 
  ♀ △