Янка Казека

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Янка Казека
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні Іван Дарафеевіч Казека
Дата нараджэння 31 жніўня 1915(1915-08-31)
Месца нараджэння
Дата смерці 3 сакавіка 2000(2000-03-03) (84 гады)
Месца смерці
Грамадзянства БССР
Беларусь
Альма-матар
Месца працы
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці літаратуразнаўца, крытык
Мова твораў беларуская
Дэбют 1935
Грамадская дзейнасць
Партыя
Член у
Прэміі
Дзяржаўная прэмія БССР
Узнагароды
ордэн Айчыннай вайны II ступені медаль «За баявыя заслугі» медаль «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
Заслужаны работнік культуры Беларускай ССР

Я́нка (Іва́н Дарафе́евіч) Казе́ка (31 жніўня 1915, вёска Кострычы, цяпер у Кіраўскім раёне Магілёўскай вобласці — 3 сакавіка 2000) — беларускі савецкі літаратуразнаўца, крытык. Заслужаны работнік культуры Беларускай ССР (1975). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларускай ССР (1976). Член Саюзу пісьменнікаў СССР (1954).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся 31 жніўня 1915 года ў сялянскай сям’і. З верасня 1931 года працаваў на Бабруйскім дрэваапрацоўчым камбінаце, у 1933—1934 гадах — у рэдакцыі газеты «За ўдарныя тэмпы». Адначасна навучаўся на вячэрнім аддзяленні ляснога тэхнікума.

У 1938 годзе скончыў літаратурны факультэт Мінскага педагагічнага інстытута імя М. Горкага. Выкладаў беларускую мову і літаратуру ў Дукорскай сярэдняй школе Пухавіцкага раёна.

У 1939—1954 гадах служыў у Чырвонай арміі. У Вялікую Айчынную вайну — армейскі палітработнік. У 1941 годзе быў паранены пад Ельняй.

У 19541957 гадах — супрацоўнік рэдакцыі газеты «Літаратура і мастацтва», у 19571967 — галоўны рэдактар Дзяржаўнага выдавецтва Беларускай ССР (з 1963 года — выдавецтва «Беларусь»).

З 1967 года — загадчык рэдакцыі народнай адукацыі і друку, у 19691979 гадах — намеснік галоўнага рэдактара, з 1980 года — старэйшы навуковы рэдактар выдавецтва «Беларуская савецкая энцыклапедыя імя Петруся Броўкі»[1].

Памёр 3 сакавіка 2000 года.

Бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]

  • Казека, Я. З невычэрпных крыніц : Літаратурна-крытычныя артыкулы / Я. Казека. — Мінск : Дзяржвыд БССР, 1958. — 187 с.
  • Казека, Я. Беларуская байка / Я. Казека. — Мінск : Дзяржвыд БССР, 1960. — 203 с.
  • Казека, Я. Натхненне і майстэрства : Літаратурна-крытычныя артыкулы / Я. Казека. — Мінск : Дзяржвыд БССР, 1963. — 178 с.
  • Казека, Я. Кандрат Крапіва : Крытыка-біяграфічны нарыс / Я. Казека. — Мінск : Беларусь, 1965. — 168 с.
  • Казека, Я. Няходжанай дарогай : Крытычныя нарысы / Я. Казека. — Минск : Мастацкая літаратура, 1973. — 272 с.
  • Казека, Я. Голас часу : артыкулы, літаратурныя партрэты / Я. Казека. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1975. — 380, [2] с.
  • Казека, Я. Кузьма Чорны : Старонкі творчасці / Я. Казека. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1980. — 133, [2] с.
  • Казека, Я. Падарожжа ў маладосць : артыкулы, літаратурныя партрэты, успаміны / Я. Казека. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1984. — 139, [2] с.
  • Казека, Я. Гартаванне слова : Выбранае / Я. Казека. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1985. — 431, [1] с.

Зноскі

  1. Янка Казека // Беларускія пісьменнікі (1917—1990) : Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі; нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — С. 242—243.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Александровіч, С. Кніга крытычных артыкулаў / С. Александровіч. — Полымя. — 1958. — № 6.
  • Навуменка, І. Манаграфія пра беларускую байку / І. Навуменка. — Полымя. — 1961. — № 3.
  • Бугаёў, Д. Зацікаўленая размова / Д. Бугаёў. — Полымя. — 1963. — № 10.
  • Памяць : гісторыка-дакументальная хроніка Кіраўскага раёна. — Мінск : Вышэйшая школа, 1997. — С. 414.
  • Казека Янка (Іван Дарафеевіч) // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 353. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.