Стражнік вялікі літоўскі: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі |
|||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Стражнік вялікі літоўскі''' (па-лацінску ''exeubiarum vel vigiliarum praefectus'') |
'''Стражнік вялікі літоўскі''' (па-лацінску ''exeubiarum vel vigiliarum praefectus'') — ураднік у [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]], абавязкам якога было ў час знаходжання караля ў войску кіраваць пярэдняй стражай і загадваць каравулам у час пастояў. |
||
Пасада заснавана ў [[1635]] [[вялікі князь літоўскі|вялікім князем]] [[Уладзіслаў Ваза|Уладзіславам Вазам]]. Падобныя функцыі ў дачыненні да павятовага паспалітага |
Пасада заснавана ў [[1635]] [[вялікі князь літоўскі|вялікім князем]] [[Уладзіслаў Ваза|Уладзіславам Вазам]]. Падобныя функцыі ў дачыненні да павятовага паспалітага рушэння мелі павятовыя [[стражнік]]і. |
||
== Спіс вялікіх стражнікаў літоўскіх == |
== Спіс вялікіх стражнікаў літоўскіх == |
||
Радок 17: | Радок 17: | ||
|[[10 сакавіка]] [[1636]]||[[1656]]||[[Рыгор Мірскі]]</br>''(Grzegorz Mirski)''||[[Выява:Herb Światopełk-Mirskich.PNG|70px]]||Пазбаўлены пасады за падтрымку [[Кейданская унія|Кейданскай уніі]] |
|[[10 сакавіка]] [[1636]]||[[1656]]||[[Рыгор Мірскі]]</br>''(Grzegorz Mirski)''||[[Выява:Herb Światopełk-Mirskich.PNG|70px]]||Пазбаўлены пасады за падтрымку [[Кейданская унія|Кейданскай уніі]] |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[8 красавіка]] [[1656]]||[[1668]]||[[Уладзіслаў Юрый Халецкі]]</br>''(Władysław Jerzy Chalecki)''||[[Выява:POL COA Chalecki.svg|70px]]|| |
|[[8 красавіка]] [[1656]]||[[1668]]||[[Уладзіслаў Юрый Халецкі]]</br>''(Władysław Jerzy Chalecki)''||[[Выява:POL COA Chalecki.svg|70px]]||Памёр |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[8 лютага]] [[1668]]||[[22 кастрычніка]] [[1668]]||[[Міхал Леан Абуховіч]]</br>''(Michał Leon Obuchowicz)''||[[Выява:POL COA Jasieńczyk.svg|70px]]|| |
|[[8 лютага]] [[1668]]||[[22 кастрычніка]] [[1668]]||[[Міхал Леан Абуховіч]]</br>''(Michał Leon Obuchowicz)''||[[Выява:POL COA Jasieńczyk.svg|70px]]||Памёр |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[29 верасня]] [[1669]]||студзень [[1676]]||[[Баніфацый Тэафіл Пац]]</br>''(Bonifacy Teofil Pac)||[[Выява:POL COA Gozdawa.svg|70px]]||Паступіў на [[Вялікі абозны літоўскі|вялікага абознага літоўскага]] |
|[[29 верасня]] [[1669]]||студзень [[1676]]||[[Баніфацый Тэафіл Пац]]</br>''(Bonifacy Teofil Pac)||[[Выява:POL COA Gozdawa.svg|70px]]||Паступіў на [[Вялікі абозны літоўскі|вялікага абознага літоўскага]] |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[3 лютага]] [[1676]]||[[13 красавіка]] [[1692]]||[[Кміціц|Самуэль Кміціц]]</br>''(Samuel Kmicic)''||[[Выява:POL COA Radzic II.svg|70px]]|| |
|[[3 лютага]] [[1676]]||[[13 красавіка]] [[1692]]||[[Кміціц|Самуэль Кміціц]]</br>''(Samuel Kmicic)''||[[Выява:POL COA Radzic II.svg|70px]]||Памёр |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[20 мая]] [[1692]]||[[25 чэрвеня]] [[1698]]||[[Міхал Юзэф Сапега]]</br>''(Michał Józef Sapieha)''||[[Выява:Michał Juzef Sapieha. Міхал Юзэф Сапега (XVIII).jpg|70px]]||Паступіў на [[Польныя пісары літоўскія|польнага пісара літоўскага]] |
|[[20 мая]] [[1692]]||[[25 чэрвеня]] [[1698]]||[[Міхал Юзэф Сапега]]</br>''(Michał Józef Sapieha)''||[[Выява:Michał Juzef Sapieha. Міхал Юзэф Сапега (XVIII).jpg|70px]]||Паступіў на [[Польныя пісары літоўскія|польнага пісара літоўскага]] |
||
Радок 37: | Радок 37: | ||
|[[4 чэрвеня]] [[1729]]||[[1748]]||[[Антоні Пацей]]</br>''(Antoni Pociej)''||[[Выява:POL COA Waga.svg|70px]]||Адмовіўся ад пасады |
|[[4 чэрвеня]] [[1729]]||[[1748]]||[[Антоні Пацей]]</br>''(Antoni Pociej)''||[[Выява:POL COA Waga.svg|70px]]||Адмовіўся ад пасады |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[26 лістапада]] [[1748]]||студзень [[1771]]||[[Людвік Пацей (сын Аляксандра)|Людвік Пацей]]</br>''(Ludwik Pociej)''||[[Выява:Ludvik Paciej. Людвік Пацей.jpg|70px]]||Пляменнік папярэдняга. </br> |
|[[26 лістапада]] [[1748]]||студзень [[1771]]||[[Людвік Пацей (сын Аляксандра)|Людвік Пацей]]</br>''(Ludwik Pociej)''||[[Выява:Ludvik Paciej. Людвік Пацей.jpg|70px]]||Пляменнік папярэдняга. </br>Памёр |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[7 студзеня]] [[1771]]||[[14 ліпеня]] [[1774]]||[[Леанард Пацей]]</br>''(Leonard Pociej)''||[[Выява:POL COA Waga.svg|70px]]||Брат папярэдняга. </br> |
|[[7 студзеня]] [[1771]]||[[14 ліпеня]] [[1774]]||[[Леанард Пацей]]</br>''(Leonard Pociej)''||[[Выява:POL COA Waga.svg|70px]]||Брат папярэдняга. </br>Памёр |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[1774]]||[[22 чэрвеня]] [[1776]]||[[Антоні Гелгуд]]</br>''(Antoni Gielgud)''||[[Выява:POL COA Giełgud.svg|70px]]||Паступіў на [[Кашталяны жамойцкія|жамойцкага кашталяна]] |
|[[1774]]||[[22 чэрвеня]] [[1776]]||[[Антоні Гелгуд]]</br>''(Antoni Gielgud)''||[[Выява:POL COA Giełgud.svg|70px]]||Паступіў на [[Кашталяны жамойцкія|жамойцкага кашталяна]] |
||
Радок 47: | Радок 47: | ||
|[[23 снежня]] [[1789]]||[[1793]]||[[Ігнацы Гелгуд]]</br>''(Ignacy Giełgud)''||[[Выява:POL COA Giełgud.svg|70px]]||Адмовіўся ад пасады |
|[[23 снежня]] [[1789]]||[[1793]]||[[Ігнацы Гелгуд]]</br>''(Ignacy Giełgud)''||[[Выява:POL COA Giełgud.svg|70px]]||Адмовіўся ад пасады |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[1793]]||[[1795]]||[[Людвік Гелгуд]]</br>''(Ludwik Giełgud)''||[[Выява:POL COA Giełgud.svg|70px]]||Брат папярэдняга. </br>Склаў |
|[[1793]]||[[1795]]||[[Людвік Гелгуд]]</br>''(Ludwik Giełgud)''||[[Выява:POL COA Giełgud.svg|70px]]||Брат папярэдняга. </br>Склаў паўнамоцтвы ў сувязі са спыненнем існавання [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] |
||
|- |
|- |
||
|} |
|} |
||
Радок 57: | Радок 57: | ||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. |
* Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885. |
||
* Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. |
* Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908. |
||
Версія ад 17:20, 12 лютага 2013
Стражнік вялікі літоўскі (па-лацінску exeubiarum vel vigiliarum praefectus) — ураднік у Вялікім Княстве Літоўскім, абавязкам якога было ў час знаходжання караля ў войску кіраваць пярэдняй стражай і загадваць каравулам у час пастояў.
Пасада заснавана ў 1635 вялікім князем Уладзіславам Вазам. Падобныя функцыі ў дачыненні да павятовага паспалітага рушэння мелі павятовыя стражнікі.
Спіс вялікіх стражнікаў літоўскіх
Год прыняцця пасады |
Год складання пасады альбо смерці |
Асоба | Выява | Заўвагі |
---|---|---|---|---|
Вялікія стражнікі літоўскія | ||||
10 сакавіка 1636 | 1656 | Рыгор Мірскі (Grzegorz Mirski) |
Пазбаўлены пасады за падтрымку Кейданскай уніі | |
8 красавіка 1656 | 1668 | Уладзіслаў Юрый Халецкі (Władysław Jerzy Chalecki) |
Памёр | |
8 лютага 1668 | 22 кастрычніка 1668 | Міхал Леан Абуховіч (Michał Leon Obuchowicz) |
Памёр | |
29 верасня 1669 | студзень 1676 | Баніфацый Тэафіл Пац (Bonifacy Teofil Pac) |
Паступіў на вялікага абознага літоўскага | |
3 лютага 1676 | 13 красавіка 1692 | Самуэль Кміціц (Samuel Kmicic) |
Памёр | |
20 мая 1692 | 25 чэрвеня 1698 | Міхал Юзэф Сапега (Michał Józef Sapieha) |
Паступіў на польнага пісара літоўскага | |
10 ліпеня 1698 | 1703 | Людвік Канстанцін Пацей (Ludwik Konstanty Pociej) |
Паступіў на вялікага падскарбія літоўскага | |
27 лістапада 1703 | 26 кастрычніка 1710 | Казімір Заранка-Гарбоўскі (Kazimierz Zaranek-Horbowski) |
Паступіў на жамойцкага старосту | |
1708 | 1709 | Казімір Крышпін-Кіршанштэйн (Kazimierz Kryszpin-Kirszensztein) |
Прызначаны Станіславам Ляшчынскім | |
1710 | 25 мая 1729 | Станіслаў Уладзіслаў Патоцкі (Stanisław Władysław Potocki) |
Паступіў на белзскага ваяводу | |
4 чэрвеня 1729 | 1748 | Антоні Пацей (Antoni Pociej) |
Адмовіўся ад пасады | |
26 лістапада 1748 | студзень 1771 | Людвік Пацей (Ludwik Pociej) |
Пляменнік папярэдняга. Памёр | |
7 студзеня 1771 | 14 ліпеня 1774 | Леанард Пацей (Leonard Pociej) |
Брат папярэдняга. Памёр | |
1774 | 22 чэрвеня 1776 | Антоні Гелгуд (Antoni Gielgud) |
Паступіў на жамойцкага кашталяна | |
14 ліпеня 1776 | 1789 | Юзэф Юдзіцкі (Józef Judycki) |
Адмовіўся ад пасады | |
23 снежня 1789 | 1793 | Ігнацы Гелгуд (Ignacy Giełgud) |
Адмовіўся ад пасады | |
1793 | 1795 | Людвік Гелгуд (Ludwik Giełgud) |
Брат папярэдняга. Склаў паўнамоцтвы ў сувязі са спыненнем існавання Рэчы Паспалітай |
Глядзіце таксама
Літаратура
- Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
- Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.