Латыфундыя: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія]

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Актуальная версія на 12:52, 13 снежня 2018

Латыфундыя (лац.: lātus "прасторны" + лац.: fundus, "ферма, уладанне") — вельмі вялікае прыватнае зямельнае ўладанне. Латыфундыі ў рымскай гісторыі былі вялікімі маёнткамі, якія спецыялізаваліся на вытворчасці ў галіне сельскай гаспадаркі, прызначаных для экспарту: збожжа, аліўкавы алей, або віно. Яны былі характэрныя Вялікай Грэцыі і Сіцыліі, Егіпта і паўночнаафрыкага Магрыба і Бетыкі на поўдні Іспаніі. Старажытныя латыфундыі былі максімальна набліжаны да індустрыяльнай сельскай гаспадаркі, і іх эканоміка залежала ад рабскай працы.

Падчас каланіяльнага перыяду партугальскія і іспанскія манархі часта ўзнагароджвалі за ваенную службу вялікімі зямельнымі ўладаннямі у Бразіліі, Балівіі, Мексіцы, Венесуэле, Уругваі, Кубе, Чылі і Аргенціне. Прымусовая вярбоўка мясцовых жыхароў у якасці рабочых, дазволеных каланіяльнымі законамі, зрабіў гэтыя зямельныя ўладанні асабліва прыбытковымі для сваіх уладальнікаў. Гэтыя маёнткі: фазенды (па-партугальску) або асьенды (на іспанскай мове), былі запазычанымі ад слова "латыфундыя".

Гэтыя буйныя зямельныя ўладанні-працягвалі існаваць пасля здабыцця краінамі незалежнасці; аграрныя рэформы, накіраваныя на спыненне дамінавання сістэмы латыфундыяў былі папулярныя у некаторых нацыянальных урадаў у Лацінскай Амерыкі. Сёння, латыфундыі існуюць у некаторых краінах Лацінскай Амерыкі, на поўдні Іспаніі і Італіі.

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 [[Выява:Fazenda Piedade.jpg|thumb|Фазенда кавы ў [[Бразілія|Бразіліі]]. Гаспадарскі дом 18 ст. утварае частку вялікай латыфундыі.]]
-'''Латыфундыя''' ({{lang-la|lātus}} "прасторны" + {{lang-la|fundus}}, "ферма, уладанне") - вельмі вялікае прыватнае зямельнае ўладанне. Латыфундыі ў [[Рымская імперыя|рымскай гісторыі]] былі вялікімі маёнткамі, якія спецыялізаваліся на вытворчасці ў галіне сельскай гаспадаркі, прызначаных для экспарту: збожжа, аліўкавы алей, або віно. Яны былі характэрныя [[Вялікая Грэцыя|Вялікай Грэцыі]] і [[Сіцылія|Сіцыліі]], [[Егіпет|Егіпта]] і паўночнаафрыкага [[Магрыб]]а і [[Бетыка|Бетыкі]] на поўдні [[Іспанія|Іспаніі]]. Старажытныя латыфундыі былі максімальна набліжаны да індустрыяльнай сельскай гаспадаркі, і іх эканоміка залежала ад [[Рабства|рабскай]] працы.
+'''Латыфундыя''' ({{lang-la|lātus}} "прасторны" + {{lang-la|fundus}}, "ферма, уладанне") — вельмі вялікае прыватнае зямельнае ўладанне. Латыфундыі ў [[Рымская імперыя|рымскай гісторыі]] былі вялікімі маёнткамі, якія спецыялізаваліся на вытворчасці ў галіне сельскай гаспадаркі, прызначаных для экспарту: збожжа, аліўкавы алей, або віно. Яны былі характэрныя [[Вялікая Грэцыя|Вялікай Грэцыі]] і [[Сіцылія|Сіцыліі]], [[Егіпет|Егіпта]] і паўночнаафрыкага [[Магрыб]]а і [[Бетыка|Бетыкі]] на поўдні [[Іспанія|Іспаніі]]. Старажытныя латыфундыі былі максімальна набліжаны да індустрыяльнай сельскай гаспадаркі, і іх эканоміка залежала ад [[Рабства|рабскай]] працы.
 Падчас [[гісторыя каналіялізму|каланіяльнага перыяду]] партугальскія і іспанскія манархі часта ўзнагароджвалі за ваенную службу вялікімі зямельнымі ўладаннямі у [[Бразілія|Бразіліі]], [[Бразілія|Балівіі]], [[Мексіка|Мексіцы]], [[Венесуэла|Венесуэле]], [[Уругвай|Уругваі]], [[Куба|Кубе]], [[Чылі]] і [[Аргенціна|Аргенціне]]. Прымусовая вярбоўка мясцовых жыхароў у якасці рабочых, дазволеных каланіяльнымі законамі, зрабіў гэтыя зямельныя ўладанні асабліва прыбытковымі для сваіх уладальнікаў. Гэтыя маёнткі: [[фазенда|фазенды]] ([[партугальская мова|па-партугальску]]) або [[асьенда|асьенды]] ([[іспанская мова|на іспанскай мове]]),  былі запазычанымі ад слова "латыфундыя".