Піньінь: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 8: Радок 8:


У піньіне выкарыстоўваюцца ўсе літары лацінскага алфавіта, акрамя V, і дададзена літара Ü ([[Ü, лацінка|u-умляўт]]; пры ўводзе ў камп'ютар літара V можа выкарыстоўвацца замест Ü). Абазначэнне [[тон, лінгвістыка|тонаў]] у піньіне прадугледжана з дапамогай [[надрадковыя знакі|надрадковых знакаў]]. Звычайна іх пішуць толькі ў навучальнай літаратуры. У слоўніках нумар тону часам указваецца за словам, запісаным піньінем, напрыклад: ''dong2'' або ''dong²'' (= ''dóng'').
У піньіне выкарыстоўваюцца ўсе літары лацінскага алфавіта, акрамя V, і дададзена літара Ü ([[Ü, лацінка|u-умляўт]]; пры ўводзе ў камп'ютар літара V можа выкарыстоўвацца замест Ü). Абазначэнне [[тон, лінгвістыка|тонаў]] у піньіне прадугледжана з дапамогай [[надрадковыя знакі|надрадковых знакаў]]. Звычайна іх пішуць толькі ў навучальнай літаратуры. У слоўніках нумар тону часам указваецца за словам, запісаным піньінем, напрыклад: ''dong2'' або ''dong²'' (= ''dóng'').

== Беларуская транскрыпцыя складоў піньінь ==
{| class="wikitable"
! colspan="4" |А
|-
|а - а
|ai - ай
|an - ань
|ang - ан
|-
|ao – ао
|
|
|
|-
! colspan="4" |В
|-
|ba - ба
|bai – бай
|ban - бань
|bang – бан
|-
|bao – бао
|bei - бэй
|ben – бэнь
|beng – бэн
|-
|bi - бi
|bian - бень
|biao – бяо
|bie - бе
|-
|bin - бiнь
|bing - бiн
|bo - бо
|bu - бу
|-
! colspan="4" |С
|-
|ca - ца
|cai - цай
|can - цань
|cang - цан
|-
|cao – цао
|ce - цэ
|cen - цэнь
|ceng - цэн
|-
|ci - цы
|cong - цун
|cou - цоў
|cu - цу
|-
|cuan - цуань
|cui – цуэй
|cun - цунь
|cuo - цуо
|-
! colspan="4" |СН
|-
|cha - ча
|chai - чай
|chan - чань
|chang - чан
|-
|chao – чао
|che - чэ
|chen - чэнь
|cheng - чэн
|-
|chi - чы
|chong - чун
|chou - чоў
|chu - чу
|-
|chua - чуа
|chuai - чуай
|chuan - чуань
|chuang - чуан
|-
|chui – чуэй
|chun - чунь
|chuo - чуо
|
|-
! colspan="4" |D
|-
|da – да
|dai - дай
|dan – дань
|dang – дан
|-
|dao – дао
|de - дэ
|dei – дэй
|den – дэнь
|-
|deng – дэн
|di - ды
|dian – д’ень
|diao – д’яо
|-
|die – д’е
|ding – дын
|diu – дыў
|dong - дун
|-
|dou – доў
|du – ду
|duan – дуань
|dui – дуэй
|-
|dun – дунь
|duo – дуо
|
|
|-
! colspan="4" |E
|-
|e – э
|ei – эй
|en – энь
|eng – эн
|-
|er – ар
|
|
|
|-
! colspan="4" |F
|-
|fa – фа
|fan - фань
|fang - фан
|fei - фэй
|-
|fen – фэнь
|feng – фэн
|fo - фо
|fou – фоў
|-
|fu - фу
|
|
|
|-
! colspan="4" |G
|-
|ga - га
|gai - гай
|gan – гань
|gang – ган
|-
|gao – гао
|ge - гэ
|gei – гэй
|gen – гэнь
|-
|geng - гэн
|gong – гун
|gou - гоў
|gu - гу
|-
|gua - гуа
|guai – гуай
|guan - гуань
|guang - гуан
|-
|gui – гуэй
|gun - гунь
|guo - гуо
|
|-
! colspan="4" |H
|-
|ha – ха
|hai – хай
|han – хань
|hang – хан
|-
|hao – хао
|he – хэ
|hei – хэй
|hen – хэнь
|-
|heng – хэн
|hong –хун
|hou - хоў
|hu – ху
|-
|hua – хуа
|huai – хуай
|huan - хуань
|huang – хуан
|-
|hui – хуэй
|hun – хунь
|huo – хуо
|
|-
! colspan="4" |J
|-
|ji - дзi
|jia - дзя
|jian – дзень
|jiang - дзян
|-
|jiao - дзяо
|jie - дзе
|jin - дзiнь
|jing - дзiн
|-
|jiong - дзюн
|jiu –дзiў
|ju - дзю
|juan - дзюань
|-
|jue - дзюэ
|jun - дзюнь
|
|
|-
! colspan="4" |К
|-
|ka – ка
|kai – кай
|kan – кань
|kang – кан
|-
|kao – као
|ke – кэ
|kei – кэй
|ken – кэнь
|-
|keng – кэн
|kong - кун
|kou – коў
|ku – ку
|-
|kua – куа
|kuai – куай
|kuan – куань
|kuang - куан
|-
|kui – куэй
|kun – кунь
|kuo – куо
|
|-
! colspan="4" |L
|-
|la – ла
|lai – лай
|lan – лань
|lang – лан
|-
|lao – лао
|le – лэ
|lei – лэй
|leng – лэн
|-
|li – лi
|lia – ля
|lian – лень
|liang – лян
|-
|liao – ляо
|lie – ле
|lin – лiнь
|ling – лiн
|-
|liu – лiў
|long – лун
|lou – лоў
|lu – лу
|-
|lü – лю
|luan – луань
|lüan – люань
|lüe – люэ
|-
|lun – лунь
|luo – луо
|
|
|-
! colspan="4" |M
|-
|ma – ма
|mai – май
|man – мань
|mang – ман
|-
|mao – мао
|me – мэ
|mei – мэй
|men – мэнь
|-
|meng – мэн
|mi – мi
|mian – мень
|miao – мяо
|-
|mie – ме
|min – мiнь
|ming – мiн
|miu – мiў
|-
|mo – мо
|mou - моў
|mu – му
|
|-
! colspan="4" |N
|-
|na – на
|nai – най
|nan – нань
|nang – нан
|-
|nao – нао
|ne – нэ
|nei – нэй
|nen – нэнь
|-
|neng – нэн
|ni – нi
|nian – нень
|niang – нян
|-
|niao - няо
|nie – не
|nin – нiнь
|ning – нiн
|-
|niu – нiў
|nong – нун
|nou – ноў
|nu – ну
|-
|nü – ню
|nuan – нуань
|nüe – нюэ
|nuo – нуо
|-
! colspan="4" |O
|-
|o – о
|ou – оў
|
|
|-
! colspan="4" |P
|-
|pa – па
|pai – пай
|pan – пань
|pang – пан
|-
|pao – пао
|pei – пэй
|pen – пэнь
|peng – пэн
|-
|pi – пi
|pian – пень
|piao – пяо
|pie – пе
|-
|pin – пiнь
|ping – пiн
|po – по
|pou – поў
|-
|pu – пу
|
|
|
|-
! colspan="4" |Q
|-
|qi – цi
|qia – ця
|qian - цень
|qiang – цян
|-
|qiao – цяо
|qie – це
|qin – цiнь
|qing – цiн
|-
|qiong – цюн
|qiu – цiў
|qu – цю
|quan - цюань
|-
|que – цюэ
|qun – цюнь
|
|
|-
! colspan="4" |R
|-
|ran – жань
|rang – жан
|rao – жао
|re – жэ
|-
|ren – жэнь
|reng – жэн
|ri – жы
|rong – жун
|-
|rou – жоў
|ru – жу
|ruan – жуань
|rui – жуэй
|-
|run – жунь
|ruo – жуо
|
|
|-
! colspan="4" |S
|-
|sa – са
|sai – сай
|san – сань
|sang – сан
|-
|sao – сао
|se – сэ
|sei – сэй
|sen – сэнь
|-
|seng – сэн
|si – сы
|song – сун
|sou – соў
|-
|su – су
|suan – суань
|sui – суэй
|sun – сунь
|-
|suo – суо
|
|
|
|-
! colspan="4" |SH
|-
|sha- ша
|shai – шай
|shan – шань
|shang – шан
|-
|shao – шао
|she – шэ
|shen – шэнь
|sheng –шэн
|-
|shi – шы
|shou – шоў
|shu – шу
|shua – шуа
|-
|shuai – шуай
|shuan – шуань
|shuang - шуан
|shui – шуэй
|-
|shun – шунь
|shuo – шуо
|
|
|-
! colspan="4" |T
|-
|ta – та
|tai – тай
|tan – тань
|tang – тан
|-
|tao – тао
|te – тэ
|tei – тэй
|ten – тэнь
|-
|teng – тэн
|ti – ты
|tian – т’ень
|tiao – т’яо
|-
|tie – т’е
|ting – тын
|tong – тун
|tou – тоў
|-
|tu – ту
|tuan – туань
|tui – туэй
|tun – тунь
|-
|tuo – туо
|
|
|
|-
! colspan="4" |W
|-
|wa – ва
|wai – вай
|wan – вань
|wang – ван
|-
|
|wei – вэй
|wen – вэнь
|weng – вэн
|-
|wo – во
|wu – ву
|
|
|-
! colspan="4" |X
|-
|xi – сi
|xia – ся
|xian – сянь
|xiang – сян
|-
|xiao - сяо
|xie – се
|xin – сiнь
|xing – сiн
|-
|xiong – сюн
|xiu – сiў
|xu – сю
|xuan – сюань
|-
|xue – сюэ
|xun – сюнь
|
|
|-
! colspan="4" |Y
|-
|ya – я
|
|yan – янь
|yang – ян
|-
|yao – яо
|ye – е
|yi – i
|yin – iнь
|-
|ying – iн
|yo – ё
|yong – юн
|you – ёў
|-
|yu – ю
|yuan – юань
|yue – юэ
|yun – юнь
|-
! colspan="4" |Z
|-
|za – дза
|zai – дзай
|zan – дзань
|zang – дзан
|-
|zao – дзао
|ze – дзэ
|zei – дзэй
|
|-
|zen – дзэнь
|zeng – дзэн
|zi – дзы
|zong - дзун
|-
|zou - дзоў
|zu – дзу
|zuan – дзуань
|zui – дзуэй
|-
|zun – дзунь
|zuo – дзуо
|
|
|-
! colspan="4" |ZH
|-
|zha – джа
|zhai – джай
|zhan – джань
|zhang – джан
|-
|zhao – джао
|zhe – джэ
|zhen – джэнь
|zheng – джэн
|-
|zhi – джы
|zhong – джун
|zhou – джоў
|zhu – джу
|-
|zhua – джуа
|zhuai – джуай
|zhuan – джуань
|zhuang – джуан
|-
|zhui – джуэй
|zhun – джунь
|zhuo – джуо
|
|}
Стык складоў: пры перадачы транскрыпцыі двух суседніх складоў, першы з якіх заканчваецца на -н, а другі пачынаецца на галосную, на стыку складоў ставіцца апостраф: 长安 Чан'ань.

Транскрыпцыя падаецца паводле "Кітайска-беларускі слоўнік. Беларуска-кітайскі слоўнік, Мінск, 2020"


{{зноскі}}
{{зноскі}}

Версія ад 15:46, 5 сакавіка 2021

Сістэмы транскрыпцыі кітайскіх іерогліфаў
 
Путунхуа
Лацінкай

Кірыліцай

Іншае

Кантонская
Лацінкай
  • Ютпхін
  • Ельская
  • Ганконская традыцыйная
  • Інстытута мовы ў адукацыі (SCP)
  • Кірыліцай

    Фуцзяньская
    Лацінкай
  • Pe̍h-ōe-jī
  • Піньі́нь (кіт.: 拼音, pīnyīn; больш афіцыйна: 汉语拼音, Hànyǔ pīnyīn, Ханьюй піньінь, гэта значыць «Запіс гукаў кітайскай мовы») — сістэма раманізацыі для кітайскай мовы. У Кітайскай Народнай Рэспубліцы (КНР) піньінь мае афіцыйны статус[1]. З 1 студзеня 2009 г. піньінь стаў афіцыйным стандартам раманізацыі на Тайвані[2][3]. У ліпені 2009 г. прэзідэнт астраўной дзяржавы Ма Інцзю на пасяджэнні Форума па эканоміцы, гандлю і культуры паміж бакамі Тайваньскага праліва (г. Чанша, правінцыя Хунань) прапанаваў таксама перайсці на спрошчаныя іерогліфы.

    Піньінь быў прыняты ў 1958 г.[1], з 1979 ён выкарыстоўваецца ва ўсім свеце ў якасці афіцыйнай лацінскай транскрыпцыі імёнаў і назваў з КНР. Яна замяніла транскрыпцыі Уэйда—Джайлза і чжуінь, якія існавалі раней.

    Транскрыпцыя была ўхвалена Міжнароднай арганізацыяй па стандартызацыі (ISO) у якасці асноўнай лацінскай транскрыпцыі кітайскай мовы.

    У піньіне выкарыстоўваюцца ўсе літары лацінскага алфавіта, акрамя V, і дададзена літара Ü (u-умляўт; пры ўводзе ў камп'ютар літара V можа выкарыстоўвацца замест Ü). Абазначэнне тонаў у піньіне прадугледжана з дапамогай надрадковых знакаў. Звычайна іх пішуць толькі ў навучальнай літаратуры. У слоўніках нумар тону часам указваецца за словам, запісаным піньінем, напрыклад: dong2 або dong² (= dóng).

    Беларуская транскрыпцыя складоў піньінь

    А
    а - а ai - ай an - ань ang - ан
    ao – ао
    В
    ba - ба bai – бай ban - бань bang – бан
    bao – бао bei - бэй ben – бэнь beng – бэн
    bi - бi bian - бень biao – бяо bie - бе
    bin - бiнь bing - бiн bo - бо bu - бу
    С
    ca - ца cai - цай can - цань cang - цан
    cao – цао ce - цэ cen - цэнь ceng - цэн
    ci - цы cong - цун cou - цоў cu - цу
    cuan - цуань cui – цуэй cun - цунь cuo - цуо
    СН
    cha - ча chai - чай chan - чань chang - чан
    chao – чао che - чэ chen - чэнь cheng - чэн
    chi - чы chong - чун chou - чоў chu - чу
    chua - чуа chuai - чуай chuan - чуань chuang - чуан
    chui – чуэй chun - чунь chuo - чуо
    D
    da – да dai - дай dan – дань dang – дан
    dao – дао de - дэ dei – дэй den – дэнь
    deng – дэн di - ды dian – д’ень diao – д’яо
    die – д’е ding – дын diu – дыў dong - дун
    dou – доў du – ду duan – дуань dui – дуэй
    dun – дунь duo – дуо
    E
    e – э ei – эй en – энь eng – эн
    er – ар
    F
    fa – фа fan - фань fang - фан fei - фэй
    fen – фэнь feng – фэн fo - фо fou – фоў
    fu - фу
    G
    ga - га gai - гай gan – гань gang – ган
    gao – гао ge - гэ gei – гэй gen – гэнь
    geng - гэн gong – гун gou - гоў gu - гу
    gua - гуа guai – гуай guan - гуань guang - гуан
    gui – гуэй gun - гунь guo - гуо
    H
    ha – ха hai – хай han – хань hang – хан
    hao – хао he – хэ hei – хэй hen – хэнь
    heng – хэн hong –хун hou - хоў hu – ху
    hua – хуа huai – хуай huan - хуань huang – хуан
    hui – хуэй hun – хунь huo – хуо
    J
    ji - дзi jia - дзя jian – дзень jiang - дзян
    jiao - дзяо jie - дзе jin - дзiнь jing - дзiн
    jiong - дзюн jiu –дзiў ju - дзю juan - дзюань
    jue - дзюэ jun - дзюнь
    К
    ka – ка kai – кай kan – кань kang – кан
    kao – као ke – кэ kei – кэй ken – кэнь
    keng – кэн kong - кун kou – коў ku – ку
    kua – куа kuai – куай kuan – куань kuang - куан
    kui – куэй kun – кунь kuo – куо
    L
    la – ла lai – лай lan – лань lang – лан
    lao – лао le – лэ lei – лэй leng – лэн
    li – лi lia – ля lian – лень liang – лян
    liao – ляо lie – ле lin – лiнь ling – лiн
    liu – лiў long – лун lou – лоў lu – лу
    lü – лю luan – луань lüan – люань lüe – люэ
    lun – лунь luo – луо
    M
    ma – ма mai – май man – мань mang – ман
    mao – мао me – мэ mei – мэй men – мэнь
    meng – мэн mi – мi mian – мень miao – мяо
    mie – ме min – мiнь ming – мiн miu – мiў
    mo – мо mou - моў mu – му
    N
    na – на nai – най nan – нань nang – нан
    nao – нао ne – нэ nei – нэй nen – нэнь
    neng – нэн ni – нi nian – нень niang – нян
    niao - няо nie – не nin – нiнь ning – нiн
    niu – нiў nong – нун nou – ноў nu – ну
    nü – ню nuan – нуань nüe – нюэ nuo – нуо
    O
    o – о ou – оў
    P
    pa – па pai – пай pan – пань pang – пан
    pao – пао pei – пэй pen – пэнь peng – пэн
    pi – пi pian – пень piao – пяо pie – пе
    pin – пiнь ping – пiн po – по pou – поў
    pu – пу
    Q
    qi – цi qia – ця qian - цень qiang – цян
    qiao – цяо qie – це qin – цiнь qing – цiн
    qiong – цюн qiu – цiў qu – цю quan - цюань
    que – цюэ qun – цюнь
    R
    ran – жань rang – жан rao – жао re – жэ
    ren – жэнь reng – жэн ri – жы rong – жун
    rou – жоў ru – жу ruan – жуань rui – жуэй
    run – жунь ruo – жуо
    S
    sa – са sai – сай san – сань sang – сан
    sao – сао se – сэ sei – сэй sen – сэнь
    seng – сэн si – сы song – сун sou – соў
    su – су suan – суань sui – суэй sun – сунь
    suo – суо
    SH
    sha- ша shai – шай shan – шань shang – шан
    shao – шао she – шэ shen – шэнь sheng –шэн
    shi – шы shou – шоў shu – шу shua – шуа
    shuai – шуай shuan – шуань shuang - шуан shui – шуэй
    shun – шунь shuo – шуо
    T
    ta – та tai – тай tan – тань tang – тан
    tao – тао te – тэ tei – тэй ten – тэнь
    teng – тэн ti – ты tian – т’ень tiao – т’яо
    tie – т’е ting – тын tong – тун tou – тоў
    tu – ту tuan – туань tui – туэй tun – тунь
    tuo – туо
    W
    wa – ва wai – вай wan – вань wang – ван
    wei – вэй wen – вэнь weng – вэн
    wo – во wu – ву
    X
    xi – сi xia – ся xian – сянь xiang – сян
    xiao - сяо xie – се xin – сiнь xing – сiн
    xiong – сюн xiu – сiў xu – сю xuan – сюань
    xue – сюэ xun – сюнь
    Y
    ya – я yan – янь yang – ян
    yao – яо ye – е yi – i yin – iнь
    ying – iн yo – ё yong – юн you – ёў
    yu – ю yuan – юань yue – юэ yun – юнь
    Z
    za – дза zai – дзай zan – дзань zang – дзан
    zao – дзао ze – дзэ zei – дзэй
    zen – дзэнь zeng – дзэн zi – дзы zong - дзун
    zou - дзоў zu – дзу zuan – дзуань zui – дзуэй
    zun – дзунь zuo – дзуо
    ZH
    zha – джа zhai – джай zhan – джань zhang – джан
    zhao – джао zhe – джэ zhen – джэнь zheng – джэн
    zhi – джы zhong – джун zhou – джоў zhu – джу
    zhua – джуа zhuai – джуай zhuan – джуань zhuang – джуан
    zhui – джуэй zhun – джунь zhuo – джуо

    Стык складоў: пры перадачы транскрыпцыі двух суседніх складоў, першы з якіх заканчваецца на -н, а другі пачынаецца на галосную, на стыку складоў ставіцца апостраф: 长安 Чан'ань.

    Транскрыпцыя падаецца паводле "Кітайска-беларускі слоўнік. Беларуска-кітайскі слоўнік, Мінск, 2020"

    Зноскі

    1. а б Pinyin celebrates 50th birthday. Сіньхуа (11 лютага 2008). Архівавана з першакрыніцы 23 жніўня 2011. Праверана 20 верасня 2008.
    2. Hanyu Pinyin to be standard system in 2009. Taipei Times (18 верасня 2008). Архівавана з першакрыніцы 23 жніўня 2011. Праверана 20 верасня 2008.
    3. Gov't to improve English-friendly environment. The China Post (18 верасня 2008). Архівавана з першакрыніцы 23 жніўня 2011. Праверана 20 верасня 2008.

    Спасылкі