Княства: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
'''Кня́ства''' — [[манархія|манархічнае]] [[дзяржава|дзяржаўнае]] ўтварэнне, тэрыторыя ўладанняў [[князь|князя]].
'''Кня́ства''' — [[манархія|манархічнае]] [[дзяржава|дзяржаўнае]] ўтварэнне, на чале якога стаіць [[князь]]. Княствы найбольш тыповыя для перыяду [[Феадальная раздробненасць|феадальнай раздробненасці]]. На [[Усходнія славяне|ўсходнеславянскіх]] землях першыя княствы ўзніклі ў [[X стагоддзе|X]] стагоддзі (гл. [[Полацкае княства|Полацкая]] і [[Кіеўская Русь|Кіеўская]] дзяржавы). У [[XII стагоддзе|XII]] стагоддзі з [[Кіеўская Русь|Кіеўскай Русі]] вылучыўся шэраг зямель-княстваў, якія ў сваю чаргу драбніліся на воласці-княствы, што належалі прадстаўнікам княжацкай сям’і (гл. [[удзельнае княства]]). Важна разумець, што ў [[Высокае Сярэдневякоўе|раннефеадальны перыяд]] тэрмін «княства» не ўжываўся, крыніцы фіксуюць толькі «землі» і «воласці». Называліся яны па [[сталіца|стольнаму гораду]]: [[Смаленскае княства|Смаленская зямля]], [[Чарнігаўскае княства|Чарнігаўская зямля]], [[Разанскае княства|Разанская зямля]], [[Растова-Суздальскае княства|Суздальская зямля]] і інш. У [[Позняе Сярэдневякоўе|познесярэднявечны перыяд]] найбуйнейшыя княствы зваліся «вялікімі» ([[Вялікае Княства Літоўскае]]; гл. [[вялікі князь]]).


Княствы найбольш тыповыя для перыяду [[Феадальная раздробненасць|феадальнай раздробненасці]]. На [[Усходнія славяне|ўсходнеславянскіх]] землях першыя княствы ўзніклі не пазней застагоддзе (гл. [[Полацкае княства|Полацкая]] і [[Кіеўская Русь|Кіеўская]] дзяржавы). У XII стагоддзі з Кіеўскай дзяржавы вылучыўся шэраг зямель-княстваў, якія ў сваю чаргу драбніліся на воласці-княствы, што належалі прадстаўнікам княжацкай сям’і (гл. [[удзельнае княства]]). У [[Высокае Сярэдневякоўе|раннефеадальны перыяд]] паняцце «княства» не ўжываўся, крыніцы фіксуюць толькі «землі» і «воласці». Называліся яны па [[сталіца|стольным горадзе]] -- [[Смаленскае княства|Смаленская зямля]], [[Чарнігаўскае княства|Чарнігаўская зямля]], [[Разанскае княства|Разанская зямля]], [[Растова-Суздальскае княства|Суздальская зямля]] і інш. У [[Позняе Сярэдневякоўе|познесярэднявечны перыяд]] найбуйнейшыя княствы зваліся «вялікімі» ([[Вялікае Княства Літоўскае]]; гл. [[вялікі князь]]).
У іншых дзяржавах княствы ({{lang-de|Fürstentum}}, {{lang-fr|Principauté}} і інш.) таксама з’яўляліся дзяржаўнымі ўтварэннямі, тыповымі для перыяду феадальнай раздробненасці. У [[Германія|Германіі]] так званыя тэрытарыяльныя княствы працягвалі існаваць да яе аб’яднання і ўтварэння [[Германская імперыя|Германскай імперыі]] ([[1871]]). Некаторыя княствы захаваліся да найноўшага часу ([[Ліхтэнштэйн]], [[Манака]], [[Княства Себорга|Себорга]] — у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]]; арабскія княствы ([[эмірат]]ы) раёна [[Персідскі заліў|Персідскага заліва]]; да [[1950]] [[туземнае княства|туземныя княствы]] існавалі ў Індыі).

У іншых дзяржавах княствы ({{lang-de|Fürstentum}}, {{lang-fr|Principauté}} і інш.) таксама былі дзяржаўнымі ўтварэннямі, тыповымі для перыяду феадальнай раздробненасці. У [[Германія|Германіі]] так званыя тэрытарыяльныя княствы існавалі да яе аб’яднання і ўтварэння [[Германская імперыя|Германскай імперыі]] (1871). Некаторыя княствы захаваліся да найноўшага часу ([[Ліхтэнштэйн]], [[Манака]], [[Княства Себорга|Себорга]] — у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]]; арабскія княствы ([[эмірат]]ы) рэгіёна [[Персідскі заліў|Персідскага заліва]]; да 1950 года [[туземнае княства|туземныя княствы]] існавалі ў Індыі).


== Літаратура ==
== Літаратура ==

Версія ад 10:30, 6 красавіка 2022

Кня́ства — манархічнае дзяржаўнае ўтварэнне, тэрыторыя ўладанняў князя.

Княствы найбольш тыповыя для перыяду феадальнай раздробненасці. На ўсходнеславянскіх землях першыя княствы ўзніклі не пазней за X стагоддзе (гл. Полацкая і Кіеўская дзяржавы). У XII стагоддзі з Кіеўскай дзяржавы вылучыўся шэраг зямель-княстваў, якія ў сваю чаргу драбніліся на воласці-княствы, што належалі прадстаўнікам княжацкай сям’і (гл. удзельнае княства). У раннефеадальны перыяд паняцце «княства» не ўжываўся, крыніцы фіксуюць толькі «землі» і «воласці». Называліся яны па стольным горадзе -- Смаленская зямля, Чарнігаўская зямля, Разанская зямля, Суздальская зямля і інш. У познесярэднявечны перыяд найбуйнейшыя княствы зваліся «вялікімі» (Вялікае Княства Літоўскае; гл. вялікі князь).

У іншых дзяржавах княствы (ням.: Fürstentum, фр.: Principauté і інш.) таксама былі дзяржаўнымі ўтварэннямі, тыповымі для перыяду феадальнай раздробненасці. У Германіі так званыя тэрытарыяльныя княствы існавалі да яе аб’яднання і ўтварэння Германскай імперыі (1871). Некаторыя княствы захаваліся да найноўшага часу (Ліхтэнштэйн, Манака, Себорга — у Заходняй Еўропе; арабскія княствы (эміраты) рэгіёна Персідскага заліва; да 1950 года туземныя княствы існавалі ў Індыі).

Літаратура

  • Горский Антон. Средневековая Русь. О чем говорят источники. — Москва: Ломоносовъ, 2016.