Маладняк (літаратурнае аб’яднанне): Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія]

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Версія ад 01:03, 25 лістапада 2010

«Маладня́к» — Усебеларускае аб'яднанне паэтаў і пісьменнікаў «Маладняк» — аб'яднанне беларускіх савецкіх пісьменнікаў, якое існавала з лістападу 1923 да лістападу 1928. Аб'яднанне ўзнікла як гурток маладых паэтаў пры часопісе «Маладняк». Заснавальнікі: М. Чарот, А. Вольны, А. Дудар, А. Александровіч, А. Бабарэка, Я. Пушча. Назву «Усебеларускае аб'яднанне…» гурток узяў па стварэнні філіі ў Маскве (май 1924) і ініцыятыўных груп у Віцебску і Магілёве. Меліся філіі ў Мінску, Бабруйску, Барысаве, Віцебску, Гомелі, Клімавічах («Калінінская філія»), Магілёве, Оршы, Полацку, Слуцку, Смаленску, Ленінградзе, Празе, Рызе; студыі і гурткі — у многіх гарадах і мястэчках. У склад аб'яднання ўваходзілі нацыянальныя секцыі рускіх, польскіх, яўрэйскіх, літоўскіх пісьменнікаў.

Кіравальны орган: Прэзідыум, потым — Цэнтральнае Бюро (з лютага 1925). ЦБ у розныя гады ўзначальвалі М. Чарот, А. Вольны, У. Дубоўка, П. Галавач. Друкаваны орган — часопіс «Маладняк» (нумары з 9/1926 да 11/1928). Многія філіі мелі ўласныя часопісы або альманахі. З мая 1925 аб'яднанне выдавала на свае сродкі бібліятэчку («кніжніцу») — невялікія зборнікі твораў сваіх сяброў (выйшла каля 60).

Сябрамі аб'яднання ў розны час былі К. Чорны, З. Бядуля, К. Крапіва, У. Дубоўка, У. Галубок, Я. Журба, А. Гурло, М. Лынькоў, П. Трус, П. Броўка, П. Глебка, М. Зарэцкі, Н. Чарнушэвіч, А. Якімовіч, М. Аляхновіч, Р. Мурашка, І. Барашка, В. Казаль, В. Сташэўскі, А. Звонак, С. Шушкевіч, К. Губарэвіч, У. Жылка, М. Нікановіч, Т. Кляшторны, У. Хадыка, З. Бандарына, Ю. Гаўрук, В. Гарбацэвіч, В. Маракоў, Л. Родзевіч і інш.

З цягам часу ў аб'яднанні выспеў крызіс, вынікам якога стаў расклад арганізацыі і выхад з яе складу ў маі 1926 многіх сяброў (Чорны, Крапіва, Дубоўка, Бабарэка, Глебка, Пушча, Лужанін і інш.) а на мяжы 1927—1928 — і асноўнага кіравальнага ядра (Чарот, Зарэцкі, Вольны, Дудар, Сташэўскі і інш.). Аб'яднанне было рэарганізаванае ў БелАПП.

Дзейнасць

Творчая праграма была сфармуляваная ў дэкларацыі (снежань 1924): «…ідэі матэрыялізму, марксізму і ленінізму ажыццявіць у беларускай мастацкай творчасці»; мастацкі вобраз павінен аб'ектыўна адпавядаць рэальнасці. Праграма ўдакладнялася новымі дэкларацыямі (1925, 1926) у кірунку размежавання творчай і культурна-масавай працы, барацьбы за развіццё марксісцкай крытыкі і інш.

Аб'яднанне праводзіла вялікую выхаваўчую працу сярод моладзі, садзейнічала выяўленню талентаў, наладжвала сувязі з літаратурнымі арганізаццямі іншых ССР (Украінскай, Расійскай, Грузінскай), кнігаабмен з іншымі краінамі.

Савецкая крытыка адзначала, што творчасць маладнякоўцаў была прасякнутая пафасам сцвярджэння сацыялістычнага ладу, вызначалася пошукамі новых мастацкіх форм і сродкаў. Аднак многія з сяброў абвяшчалі літаратурную спадчыну перажыткам старога грамадства, захапляліся арыгінальнічаннем, фармалістычным штукарствам («Шаблон:Вызн2»). У сваёй дзейнасці аб'яднанне кіравалася ўказаннямі кампартыі, было цесна звязанае з камсамолам і стаяла на цвёрдай ідэалагічнай платформе, хоць і дапускала пралікі і памылкі.^[1]

Зноскі

↑ (Хромчанка 1987)…

Літаратура

К. Р. Хромчанка. Маладняк // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т. / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Т. 3. Карчма — Найгрыш. — 751 с. — 10 000 экз. С.410,411.
- История белорусской советской литературы. — Мн., 1977. С.22-23,46-50.
- Навумовіч У. А. Шляхамі арлянят. — Мн., 1984.
- Чыгрын І. П. Проза «Маладняка». — Мн., 1985.
- Мушынскі М. І. Беларуская крытыка і літаратуразнаўства. 20—30-я гады. — Мн., 1975.
- Гілевіч Н. С. Акрыленая рэвалюцыяй (Паэзія «Маладняка»). — Мн., 1962.
- Пшыркоў Ю. С. Беларуская савецкая проза (20-я — пачатак 30-х гадоў). — Мн., 1960.
- Перкін Н. С. Шляхі развіцця беларускай савецкай літаратуры 20—30-х гг. — Мн., 1960.
- Гарэцкі М. «Маладняк» за пяць гадоў. — Мн., 1928.

[khr-1] (Хромчанка 1987)…

[1]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
-{{вызнч|1=«Маладн{{*|я}}к»}} — {{вызнч|1=Усебеларускае аб'яднанне паэтаў і пісьменнікаў «Маладняк»}}: аб'яднанне [[беларуская літаратура|беларускіх савецкіх пісьменнікаў]], якое існавала з лістападу 1923 да лістападу 1928. Аб'яднанне ўзнікла як гурток маладых паэтаў пры часопісе «[[Маладняк]]». Заснавальнікі: [[М. Чарот]], [[А. Вольны]], [[А. Дудар]], [[А. Александровіч]], [[А. Бабарэка]], [[Я. Пушча]]. Назву «Усебеларускае аб'яднанне...» гурток узяў па стварэнні філіі ў Маскве (май 1924) і ініцыятыўных груп у Віцебску і Магілёве. Меліся філіі ў [[Мінская філія Маладняка|Мінску]], [[Бабруйская філія Маладняка|Бабруйску]], [[Барысаўская філія Маладняка|Барысаве]], [[Віцебская філія Маладняка|Віцебску]], [[Гомельская філія Маладняка|Гомелі]], [[Калінінская філія Маладняка|Клімавічах]] («Калінінская філія»), [[Магілёўская філія Маладняка|Магілёве]], [[Аршанская філія Маладняка|Оршы]], [[Полацкая філія Маладняка|Полацку]], [[Слуцкая філія Маладняка|Слуцку]], [[Смаленская філія Маладняка|Смаленску]], [[Ленінградская філія Маладняка|Ленінградзе]], [[Пражская філія Маладняка|Празе]], [[Рыжская філія Маладняка|Рызе]]; студыі і гурткі — у многіх гарадах і мястэчках. У склад аб'яднання ўваходзілі нацыянальныя секцыі рускіх, польскіх, яўрэйскіх, літоўскіх пісьменнікаў.
+'''«Маладня́к»''' — '''Усебеларускае аб'яднанне паэтаў і пісьменнікаў «Маладняк»''' — аб'яднанне [[беларуская літаратура|беларускіх савецкіх пісьменнікаў]], якое існавала з лістападу 1923 да лістападу 1928. Аб'яднанне ўзнікла як гурток маладых паэтаў пры часопісе «[[Маладняк]]». Заснавальнікі: [[М. Чарот]], [[А. Вольны]], [[А. Дудар]], [[А. Александровіч]], [[А. Бабарэка]], [[Я. Пушча]]. Назву «Усебеларускае аб'яднанне…» гурток узяў па стварэнні філіі ў Маскве (май 1924) і ініцыятыўных груп у Віцебску і Магілёве. Меліся філіі ў [[Мінская філія Маладняка|Мінску]], [[Бабруйская філія Маладняка|Бабруйску]], [[Барысаўская філія Маладняка|Барысаве]], [[Віцебская філія Маладняка|Віцебску]], [[Гомельская філія Маладняка|Гомелі]], [[Калінінская філія Маладняка|Клімавічах]] («Калінінская філія»), [[Магілёўская філія Маладняка|Магілёве]], [[Аршанская філія Маладняка|Оршы]], [[Полацкая філія Маладняка|Полацку]], [[Слуцкая філія Маладняка|Слуцку]], [[Смаленская філія Маладняка|Смаленску]], [[Ленінградская філія Маладняка|Ленінградзе]], [[Пражская філія Маладняка|Празе]], [[Рыжская філія Маладняка|Рызе]]; студыі і гурткі — у многіх гарадах і мястэчках. У склад аб'яднання ўваходзілі нацыянальныя секцыі рускіх, польскіх, яўрэйскіх, літоўскіх пісьменнікаў.
-Кіравальны орган: Прэзідыум, потым — Цэнтральнае Бюро (з лютага 1925). ЦБ у розныя гады ўзначальвалі [[М. Чарот]], [[А. Вольны]], [[У. Дубоўка]], [[Платон Раманавіч Галавач|П. Галавач]]. Друкаваны орган — часопіс «[[Маладняк (1923)|Маладняк]]» (нумары з 9/1926 да 11/1928). Многія філіі мелі ўласныя [[часопіс]]ы або [[альманах]]і. З мая 1925 аб'яднанне выдавала на свае сродкі бібліятэчку («кніжніцу») — невялікія зборнікі твораў сваіх сяброў (выйшла каля 60).
+Кіравальны орган: Прэзідыум, потым — Цэнтральнае Бюро (з лютага 1925). ЦБ у розныя гады ўзначальвалі [[М. Чарот]], [[А. Вольны]], [[У. Дубоўка]], [[Платон Раманавіч Галавач|П. Галавач]]. Друкаваны орган — часопіс «[[Маладняк (1923)|Маладняк]]» (нумары з 9/1926 да 11/1928). Многія філіі мелі ўласныя [[часопіс]]ы або [[альманах]]і. З мая 1925 аб'яднанне выдавала на свае сродкі бібліятэчку («кніжніцу») — невялікія зборнікі твораў сваіх сяброў (выйшла каля 60).
 Сябрамі аб'яднання ў розны час былі [[К. Чорны]], [[З. Бядуля]], [[К. Крапіва]], [[У. Дубоўка]], [[У. Галубок]], [[Я. Журба]], [[А. Гурло]], [[М. Лынькоў]], [[П. Трус]], [[П. Броўка]], [[П. Глебка]], [[М. Зарэцкі]], [[Н. Чарнушэвіч]], [[А. Якімовіч]], [[М. Аляхновіч]], [[Р. Мурашка]], [[І. Барашка]], [[В. Казаль]], [[В. Сташэўскі]], [[А. Звонак]], [[С. Шушкевіч]], [[К. Губарэвіч]], [[У. Жылка]], [[М. Нікановіч]], [[Т. Кляшторны]], [[У. Хадыка]], [[З. Бандарына]], [[Ю. Гаўрук]], [[В. Гарбацэвіч]], [[В. Маракоў]], [[Л. Родзевіч]] і інш.
-З цягам часу ў аб'яднанні выспеў крызіс, вынікам якога стаў расклад арганізацыі і выхад з яе складу ў маі 1926 многіх сяброў (Чорны, Крапіва, Дубоўка, Бабарэка, Глебка, Пушча, Лужанін і інш.) а на мяжы 1927–1928 — і асноўнага кіравальнага ядра (Чарот, Зарэцкі, Вольны, Дудар, Сташэўскі і інш.). Аб'яднанне было рэарганізаванае ў [[БелАПП]].
+З цягам часу ў аб'яднанні выспеў крызіс, вынікам якога стаў расклад арганізацыі і выхад з яе складу ў маі 1926 многіх сяброў (Чорны, Крапіва, Дубоўка, Бабарэка, Глебка, Пушча, Лужанін і інш.) а на мяжы 1927—1928 — і асноўнага кіравальнага ядра (Чарот, Зарэцкі, Вольны, Дудар, Сташэўскі і інш.). Аб'яднанне было рэарганізаванае ў [[БелАПП]].
 {{сюды|Гісторыя}}
-==Дзейнасць==
+== Дзейнасць ==
-{{сюды|Праграма}}Творчая праграма была сфармуляваная ў дэкларацыі (снежань 1924): «''...ідэі [[матэрыялізм]]у, [[марксізм]]у і [[ленінізм]]у ажыццявіць у беларускай мастацкай творчасці''»; мастацкі вобраз павінен аб'ектыўна адпавядаць рэальнасці. Праграма ўдакладнялася новымі дэкларацыямі (1925, 1926) у кірунку размежавання творчай і культурна-масавай працы, барацьбы за развіццё марксісцкай крытыкі і інш.
+{{сюды|Праграма}}Творчая праграма была сфармуляваная ў дэкларацыі (снежань 1924): «''…ідэі [[матэрыялізм]]у, [[марксізм]]у і [[ленінізм]]у ажыццявіць у беларускай мастацкай творчасці''»; мастацкі вобраз павінен аб'ектыўна адпавядаць рэальнасці. Праграма ўдакладнялася новымі дэкларацыямі (1925, 1926) у кірунку размежавання творчай і культурна-масавай працы, барацьбы за развіццё марксісцкай крытыкі і інш.
 Аб'яднанне праводзіла вялікую выхаваўчую працу сярод моладзі, садзейнічала выяўленню талентаў, наладжвала сувязі з літаратурнымі арганізаццямі іншых ССР (Украінскай, Расійскай, Грузінскай), кнігаабмен з іншымі краінамі.
-Савецкая крытыка адзначала, што творчасць маладнякоўцаў была прасякнутая пафасам сцвярджэння сацыялістычнага ладу, вызначалася пошукамі новых мастацкіх форм і сродкаў. Аднак многія з сяброў абвяшчалі літаратурную спадчыну перажыткам старога грамадства, захапляліся арыгінальнічаннем, фармалістычным штукарствам ({{сюды|Бурапена}}«{{вызн2|1=бурапена}}»). У сваёй дзейнасці аб'яднанне кіравалася ўказаннямі кампартыі, было цесна звязанае з камсамолам і стаяла на цвёрдай ідэалагічнай платформе, хоць і дапускала пралікі і памылкі.<ref name=khr>(Хромчанка 1987)...</ref>
+Савецкая крытыка адзначала, што творчасць маладнякоўцаў была прасякнутая пафасам сцвярджэння сацыялістычнага ладу, вызначалася пошукамі новых мастацкіх форм і сродкаў. Аднак многія з сяброў абвяшчалі літаратурную спадчыну перажыткам старога грамадства, захапляліся арыгінальнічаннем, фармалістычным штукарствам ({{сюды|Бурапена}}«{{вызн2|1=бурапена}}»). У сваёй дзейнасці аб'яднанне кіравалася ўказаннямі кампартыі, было цесна звязанае з камсамолам і стаяла на цвёрдай ідэалагічнай платформе, хоць і дапускала пралікі і памылкі.<ref name=khr>(Хромчанка 1987)…</ref>
 {{зноскі}}
-{{літ
+== Літаратура ==
-|[[К. Р. Хромчанка]]. Маладняк // {{крыніцы/ЭЛіМБел|3}} С.410,411.
+* [[К. Р. Хромчанка]]. Маладняк // {{крыніцы/ЭЛіМБел|3}} С.410,411.
-|*История белорусской советской литературы. — Мн., 1977. С.22–23,46–50.
+** История белорусской советской литературы. — Мн., 1977. С.22-23,46-50.
-|*[[У. А. Навумовіч|Навумовіч У. А.]] Шляхамі арлянят. — Мн., 1984.
-|*[[І. П. Чыгрын|Чыгрын І. П.]] Проза «Маладняка». — Мн., 1985.
+** [[У. А. Навумовіч|Навумовіч У. А.]] Шляхамі арлянят. — Мн., 1984.
-|*[[М. І. Мушынскі|Мушынскі М. І.]] Беларуская крытыка і літаратуразнаўства. 20—30-я гады. — Мн., 1975.
+** [[І. П. Чыгрын|Чыгрын І. П.]] Проза «Маладняка». — Мн., 1985.
+** [[М. І. Мушынскі|Мушынскі М. І.]] Беларуская крытыка і літаратуразнаўства. 20—30-я гады. — Мн., 1975.
-|*[[Н. С. Гілевіч|Гілевіч Н. С.]] Акрыленая рэвалюцыяй (Паэзія «Маладняка»). — Мн., 1962.
+** [[Н. С. Гілевіч|Гілевіч Н. С.]] Акрыленая рэвалюцыяй (Паэзія «Маладняка»). — Мн., 1962.
-|*[[Ю. С. Пшыркоў|Пшыркоў Ю. С.]] Беларуская савецкая проза (20-я — пачатак 30-х гадоў). — Мн., 1960.
+** [[Ю. С. Пшыркоў|Пшыркоў Ю. С.]] Беларуская савецкая проза (20-я — пачатак 30-х гадоў). — Мн., 1960.
-|*[[Н. С. Перкін|Перкін Н. С.]] Шляхі развіцця беларускай савецкай літаратуры 20—30-х гг. — Мн., 1960.
+** [[Н. С. Перкін|Перкін Н. С.]] Шляхі развіцця беларускай савецкай літаратуры 20—30-х гг. — Мн., 1960.
-|*[[Максім Гарэцкі|Гарэцкі М.]] «Маладняк» за пяць гадоў. — Мн., 1928.
+** [[Максім Гарэцкі|Гарэцкі М.]] «Маладняк» за пяць гадоў. — Мн., 1928.
-}}
 {{DEFAULTSORT:Маладняк}}