Акерманскі павет

Акерманскі павет
Акерманскі павет
	Герб
Краіна	Расійская імперыя
Уваходзіць у	Бесарабская губерня
Адміністрацыйны цэнтр	Акерман
Дата ўтварэння	1818
Дата скасавання	1918
Насельніцтва (1897)	265 247
Плошча	7 282,7 кв. вёрст

Акерма́нскі павет (да 1828 года — цынут, руск.: Аккерманский уезд) — адміністрацыйная адзінка ў Бесарабскай вобласці (з 1873 года — Бесарабскай губерні) Расійскай імперыі (1818—1917), у Малдаўскай Дэмакратычнай Рэспубліцы (1917—1918) і ў губернатарстве Бесарабія Румынскага каралеўства (1918—1940, 1941—1944).

Павятовы горад — Акерман. Насельніцтва (1897) — 265 247 чалавек.

Геаграфія

Па плошчы павет займаў тэрыторыю ў 7 282,7 квадратных вёрст (8 287,9 кв. км). Размяшчаўся на тэрыторыі Арцызскага, Білгарад-Дністроўскага, Кілійскага, Сарацкага, Тарутынскага, Татарбунарскага раёнаў (станам на пачатак 2020) Адэскай вобласці Украіны і Штэфан-Водскага раёна (дакладней Валанціраўскага і Алэнешцкага) Малдовы.

Гісторыя

Павет быў утвораны ў 1818 годзе ў складзе Бесарабскай вобласці (з 1873 года губерні) Расіі.

29 снежня 1819 года частка Акерманскага павета адышла да асобай адміністрацыйнай адзінкі — Буджацкай акругі. Пазней, на тэрыторыях, занятых нямецкімі калоніямі, былі ўтвораны нямецкія акругі.

У 1829 годзе Бесарабіі перададзена дэльта Дуная, якая першапачаткова была ўключана ў Акерманскі павет, але ўжо праз год, пасля ўтварэння Ізмаільскага граданачальства, тэрыторыя дэльты адышла да апошняга.

У 1856 года амаль усё прычарнаморскае ўзбярэжжа павета разам з большымі часткамі Ізмаільскага і Кахульскага паветаў было перададзена Малдаўскаму княству. Аднак ужо ў 1857—1858 годзе ў склад павета перададзена паўднёвая частка Камрацкага павета (Ніжне-Буджацкая і Ізмаільская акругі), утворанага з часткі Кахульскага павета, якая не адышла Малдавіі.

У перыяд 1918—1940гадоў Акерманскі павет з’яўляўся часткай каралеўства Румынія, у 1938—1940 гадах уваходзіў у склад цынута Ністру. Пры гэтым з Ізмаільскага павета ў склад Акерманскага была перададзена тэрыторыя на ўсход ад возера Сасык, а тэрыторыі, якія раней належалі да Кахульскага павета, вернутыя ў склад апошняга.

У жніўні 1940 года Бесарабія была вернутая СССР, пры гэтым Акерманскі і Ізмаільскі паветы перададзены ў склад Украінскай ССР і ўтварылі Акерманскую (Ізмаільскую) вобласць. Аднак у лістападзе 1940 года, паводле указа Прэзідыума ВС СССР, частка тэрыторыі паветаў вернутая Малдаўскай ССР і перададзена ў склад Бендэрскага (Валанціраўскі раён Акерманскага жудзеца (Чэтаця Албэ)) і Кахульскага паветаў (Джурджулешць, Етулія, Куза-Вада, Кышліца-Прут, Вялікая Слабазія і Чышмікіёй пласы Рэні Ізмаільскага жудзеца) адпаведна.

У перыяд другой румынскай акупацыі 1941—1944 гадоў граніцы павета былі адноўлены па стане на 1918 год, а крыху пазней большая частка заходняй паловы павета ўвайшла ў новы Кілійскі павет, а меншая яе частка перададзена Ізмаільскаму павету.

Пасля заканчэння акупацыі, адміністрацыйны падзел быў адноўлены па стане на 4 лістапада 1940 года. 15 лютага 1954 года Ізмаільская вобласць была ліквідавана, яе тэрыторыя ўвайшла ў Адэскую вобласць.