Амур

Амур
Амур
	кіт.: 黑龙江; руск.: Амур; маньчж. ᠰᠠᡥᠠᠯᡳᠶᠠᠨ ᡠᠯᠠ
Характарыстыка
Даўжыня	2824 (4359 з Анонам і Шылкай; 4400 з Аргунню) км
Басейн	1 855 000 км²
Расход вады	10 900 м³/с
Вадацёк
Выток	Анон
• Вышыня	304 м
• Каардынаты	53°20′00″ пн. ш. 121°28′53″ у. д.HGЯO
Вусце	Амурскі ліман Японскага мора
• Каардынаты	52°59′28″ пн. ш. 141°02′48″ у. д.HGЯO
Размяшчэнне
Водная сістэма	Ціхі акіян
Краіна	Расія; Кітай;
Код у ДВР	20030300112118100000012
	;
	— выток, — вусце
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аму́р — рака ва Усходняй Азіі, у Расійскай Федэрацыі (большая частка) і КНР. Па Амуры праходзіць частка граніцы Расіі і Кітая. Утвараецца ад зліцця рэк Шылка і Аргунь. Упадае ў Амурскі ліман Ахоцкага мора.

Даўжыня 4440 км (з Аргунню). Плошча вадазбору 1855 тыс. км² (10-е месца ў свеце^[1]).

Басейн[правіць | правіць зыходнік]

У верхнім цячэнні (да вусця Зеі) цячэ ў вузкай даліне. Справа да ракі падыходзяць адгор’і Вялікага Хінгана. У сярэднім цячэнні (ад вусця Зеі да Хабараўска) даліна шырокая, толькі ў месцы перасячэння хрыбта Малы Хінган ператвараецца ў цясніну. У нізоўях рака выходзіць на Ніжнеамурскую нізіну, мае шырокую даліну, рэчышча разгаліноўваецца на рукавы.

Асноўныя прытокі: Зея, Бурэя, Амгунь (злева), Сунгары, Усуры, Анюй (справа). Сярод прытокаў: Шылка, Япан, Урка, Алма, Ульмін, Тунгуска, Гуран, Хінган і інш.

У басейне Амура больш за 60 тыс. азёраў агульнай плошчай каля 9,7 тыс. км². Сярод іх азёры Чля, Арэль, Сіндзінскае, Эварон і інш.

Жыўленне, водны і лядовы рэжым[правіць | правіць зыходнік]

Жыўленне пераважна (2/3 сцёку) ад летне-восеньскіх мусонных дажджоў. Разводдзе э ліпеня да верасня, утвараецца дажджавымі паводкамі. У суткі па Амуры праходзіць 41 тыс. тон наносаў. Замярзае ў лістападзе, крыгаход у красавіку—маі. Сярэднегадавы расход вады ў вусці 10 900 м³/с (максімальны 40 000 м³/с). На ніжняе цячэнне ўплываюць прылівы і адлівы.

Гаспадарчае выкарыстанне[правіць | правіць зыходнік]

Вядзецца рыбалоўства. Асноўныя прамысловыя рыбы: кета, гарбуша, таўсталобік, калуга, амурскі сом і інш. Значныя гідраэнергетычныя рэсурсы. Суднаходны на ўсім працягу. На Амуры стаяць гарады Благавешчанск, Хабараўск, Айхой і інш. У сярэднім цячэнні Хінганскі, ніжэй — Камсамольскі запаведнік.