Герберт Уэлс

Герберт Уэлс
Herbert Wells
(1920)
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Герберт Джордж Уэлс Herbert George Wells
Псеўданімы	H. G. Wells, Reginald Bliss, Septimus Browne і Sosthenes Smith
Дата нараджэння	21 верасня 1866(1866-09-21)[…]
Месца нараджэння	Bromley[d], Бромлі[d], графства Вялікі Лондан, Вялікі Лондан, Англія, Злучанае каралеўства Вялікабрытаніі і Ірландыі[…]
Дата смерці	13 жніўня 1946(1946-08-13)[…] (79 гадоў)
Месца смерці	Лондан, Лонданскае графства, Англія, Вялікабрытанія
Грамадзянства	Вялікабрытанія
Бацька	Джозеф Уэлс[d]
Маці	Sarah Neal[d]
Жонка	Isabel Mary Wells[d] і Catherine Wells[d]
Дзеці	Anthony West[d], George Philip Wells[d] і Frank Wells[d]
Альма-матар	Royal College of Science[d] Лонданскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, гісторык, журналіст, ідыст, пісьменнік навуковай фантастыкі, раманіст, сацыёлаг, сцэнарыст
Гады творчасці	з 1895
Жанр	навуковая фантастыка, біяграфія і эсэ
Мова твораў	англійская
Грамадская дзейнасць
Партыя	Лейбарысцкая партыя, Вялікабрытанія
Член у	Фабіянскае таварыства[d]
Узнагароды	Зала славы навуковай фантастыкі і фэнтэзі[d] (1997)
Подпіс
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Герберт Джордж Уэлс (англ.: Herbert George Wells; 21 верасня 1866 — 13 жніўня 1946) — брытанскі пісьменнік і публіцыст. Аўтар вядомых навукова-фантастычных раманаў «Машына часу», «Чалавек-невідзімка», «Вайна светаў» і іншых, дзякуючы якім і стаў сусветна вядомым празаікам. Акрамя гэтага, менавіта з-за сваёй творчасці ў сферы навукова-фантастычнай літаратуры і застаўся ў памяці наступных пакаленняў. Фактычна, з'яўляецца адным з "бацькоў" літаратурнага жанра, як і Жуль Верн з Х'югам Гернсбекам. Прыхільнік фабіянства, а таксама, згодна некаторым крыніцам, крытычнага сацыялізму.

Скончыў Лонданскі ўніверсітэт (1888). Доктар біялагічных навук (1942).

Першы літаратурны твор — аповесць «Арганаўты хронасу» (1888; накід рамана «Машына часу», 1895). Аўтар сацыяльна-палітычных твораў, напісаных у навукова-фантастычным жанры: «Востраў доктара Мора» (1896), «Чалавек-невідзімка» (1897), «Вайна светаў» (1898), «Першыя людзі на Месяцы» (1901), «Ежа багоў» (1904), «У дні каметы» (1906) і інш.; сацыяльна-бытавых раманаў: «Колы фартуны» (1896), «Каханне і містэр Люішэм» (1900), «Кіпс» (1905), «Анна-Вероніка» (пра эмансіпацыю жанчыны), «Тона-Бенге» (абодва 1909), «Білбі» (1915) і інш.; .раманаў-трактатаў: «Сучасная утопія» (1905), «Новы Макіявелі» (1911) і інш. У рамане «Вызвалены свет» (1914) узнята праблема выкарыстання атамнай энергіі ў ваенны і мірны час, у кнізе артыкулаў «Вайна, якая скончыць з войнамі» (1914) і рамане «Містэр Брытлінг п’е чашу да дна» (1916) адлюстраваны супярэчлівыя адносіны да І сусветнай вайны. Выступіў з антыфашысцкімі раманамі: «Напярэдадні» (1927), «Самадзяржаўе містэра Паргема» (1930), аповесцю «Гулец у кракет» (1936) і інш. Прапаганда рэлігіі ў аповесцях «Бог — нябачны кароль», «Душа епіскапа» (абедзве 1917) і інш. Аўтар навукова-папулярнай кнігі «Навука жыцця» (т. 1—3, 1930; з Дж. Хакслі), шматлікіх п’ес, кінасцэнарыяў і інш. Уражанні ад паездак у Расію ў кнігах «Расія ў змроку» (1920), «Вопыт аўтабіяграфіі» (1934).

На беларускую мову яго асобныя раманы перакладалі Т. Тамашэвіч і інш. Многія яго творы экранізаваны.

Беларускія пераклады

• Вайна ў паветры. — Мн., 1931;
• Першыя людзі на Месяцы / Гербэрт Уэльс; / Пер. з руск. Ц. Зарэчнага. — Мн.: БДВ, 1931. — 144 с.
• На дне акіяна. — Мн., 1939;
• Вайна сусветаў; Чалавек-невідзімка / Г. Уэлс; Пер. з руск. В. Тамашэвіча, М. Зарэмбы. — Мн.: Юнацтва, 1997. — ISBN 985-05-0135-9
• Чалавек, які ўмеў рабіць цуды

Літаратура

• Уэлс // БЭ у 18 т. Т. 16. Мн., 2003.