Леў Мітрафанавіч Тамільчык

Леў Мітрафанавіч Тамільчык
Дата нараджэння	1 красавіка 1931(1931-04-01)
Месца нараджэння	Менск, БССР, СССР
Дата смерці	19 лістапада 2023(2023-11-19) (92 гады)
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Род дзейнасці	навуковец, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	тэарэтычная фізіка
Месца працы	Інстытут фізікі імя Б. І. Сцяпанава НАН Беларусі БДУ
Навуковая ступень	доктар фізіка-матэматычных навук (1980) і член-карэспандэнт НАН Беларусі (1989)
Навуковае званне	прафесар (1985)
Альма-матар	фізіка-матэматычны факультэт БДУ[d]
Навуковы кіраўнік	Фёдар Іванавіч Фёдараў

Леў Мітрафанавіч Тамі́льчык (1 красавіка 1931, Мінск — 19 лістапада 2023, Мінск) — беларускі фізік-тэарэтык, член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1989), доктар фізіка-матэматычных навук (1980), прафесар (1985).

Біяграфія

Нарадзіўся Л. М. Тамільчык ў Мінску. У 1954 годзе з адзнакай скончыў фізіка-матэматычны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта і паступіў у аспірантуру БДУ, дзе займаўся пад кіраўніцтвам акадэміка Ф. І. Фёдарава. Неўзабаве ён абараніў кандыдацкую дысертацыю па тэме «Электрамагнітныя хвалі ў праводных магнітных анізатропных асяроддзях». У 1957 годзе Л. М. Тамільчык перайшоў у Інстытут фізікі Акадэміі навук БССР. У 1987—2004 гадах загадваў Лабараторыяй тэарэтычнай фізікі. З 2004 года галоўны навуковы супрацоўніка Лабараторыі фундаментальных узаемадзеянняў. У 1963—1970 гадах ён таксама займаў пасаду вучонага сакратара Аддзялення фізіка-матэматычных навук АН БССР. У 1979 годзе абараніў доктарскую дысертацыю па тэме «Дуальная інварыянтнасць і магнітны зарад у электрадынаміцы». Адначасова Тамільчык чытае лекцыі ў Беларускім дзяржаўным універсітэце.

Навуковая дзейнасць

Навуковыя інтарэсы Л. М. Тамільчыка звязаныя з тэарэтычнымі пытаннямі электрадынамікі, фізікі элементарных часціц, метадалагічнымі асновамі навукі. У сваіх першых працах ён даў апісанне распаўсюджвання электрамагнітных хваль у асяроддзях, якія валодаюць адвольнай анізатрапіяй дыэлектрычных, магнітных і паглынальных уласцівасцяў.

Вялікае значэнне маюць працы Л. М. Тамільчыка па тэме «магнітны манаполь». У прыватнасці, у 1963 одзе ён паказаў, што гіпотэза аб існаванні магнітнага зарада несумяшчальная з патрабаваннем інварыянтнай электрадынамікі адносна прасторавых адлюстраванняў. У далейшым атрымаў серыю цікавых вынікаў па бесперапыннай дуальнай сіметрыі ўраўненняў электрадынамікі, у 1971 годзе даў першы прыклад пабудовы суперсіметрычнай алгебры. Л. М. Тамільчык прапанаваў арыгінальны метад геаметрычнага апісання класічных і квантавых сістэм з патэнцыяламі, якія залежаць ад хуткасці, разгледзеў эфектыўную геаметрызацыю ўзаемадзеяння часціц на аснове выкарыстання прасторы адмоўнай крывізны.

Аўтар больш за 170 навуковых прац, у тым ліку 2 манграфій.

Таксама Л. М. Тамільчык з’яўляўся членам шэрагу вучоных саветаў, уваходзіць у рэдакцыйныя саветы некалькіх навуковых часопісаў. Пад яго непасрэдным кіраўніцтвам абаронена 11 кандыдацкіх і 1 доктарская дысертацыя.

Літаратура

• Болсун А. І. Тамі́льчык Леў Мітрафанавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 414. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Лев Митрофанович Томильчик (К 70-летию со дня рождения). // Известия НАН Беларуси: Серия физ.-матем. наук, № 1 (2001).
• Биобиблиография ученых Беларуси: Лев Митрофанович Томильчик. — Минск: Институт физики, Центральная научная библиотека им. Я. Коласа, 2006.
• Лев Митрофанович Томильчик (К 75-летию со дня рождения). // Известия НАН Беларуси: Серия физ.-матем. наук, № 2 (2006).

Спасылкі

• Леў Мітрафанавіч Тамільчык: Даведка на сайце НАН Беларусі
• Леў Мітрафанавіч Тамільчык на сайце кафедры тэарэтычнай фізікі БДУ Архівавана 17 студзеня 2008.
• Леў Мітрафанавіч Тамільчык у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
• Памяти Льва Митрофановича Томильчика // Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Том 59. № 4 (2023) (руск.)
• Снежана Михайловская У истоков гениальности (руск.) // Беларуская думка — № 1, 2012. — С. 90—99.
• Льву Митрофановичу Томильчику — 80 (руск.) // Аб’яднаны інстытут ядзерных даследаванняў