Пётр Тамашавіч Мірановіч

Пётр Тамашавіч Мірановіч
Дата нараджэння	21 верасня 1902(1902-09-21)
Месца нараджэння	Стрэмкі, Піедруйская воласць[d], Латвія
Дата смерці	20 снежня 1990(1990-12-20) (88 гадоў)
Месца смерці	Нью-Ёрк, штат Нью-Ёрк, ЗША
Месца пахавання	Cemetery of the Resurrection[d]
Род дзейнасці	мастак
Вучоба	Дзвінская дзяржаўная беларуская гімназія (1926) Латвійская акадэмія мастацтваў (1937) Венская акадэмія выяўленчых мастацтваў (1945)
Уплыў	Яніс Куга[d] і Гедэрт Эліяс[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пётр (Пётра) Тамашавіч Мірано́віч (21 верасня 1902, в. Стрэмкі Піедруйская воласць Краслаўскі павет, Латвія — 20 снежня 1990, Бруклін, Нью-Ёрк, ЗША) — беларускі мастак.

Біяграфія

Дзвінская ініцыятыўная група па падрыхтоўцы Беларускіх вечароў у 1922. Злева направа: Пётра Мірановіч, Кастусь Александровіч, Язэп Камаржынскі, Алесь Махноўскі

У 1922 годзе скончыў Краслаўскую латышскую асноўную школу, у 1926 годзе Дзвінскую дзяржаўную беларускую гімназію. У 1926 годзе паступіў у Латвійскую акадэмію мастацтваў. З 1928 па 1933 гады навучаўся ў майстэрні дэкаратыўнага жывапісу ў прафесара Яніса Кугі, а з 1933 года да 1937 года — у майстэрні фігуральнага жывапісу ў прафесара Гедэрта Эліяса. У 1937 годзе скончыў акадэмію, дыпломнай працай была карціна «У сялянскай хаце».

Пасля сканчэння акадэміі жыццё мастака было звязана з педагагічнай дзейнасцю, ён працаваў настаўнікам малявання, а пазней інспектарам беларускіх школ, з’яўляўся сябрам Таварыства беларускіх настаўнікаў Латвіі.

Са жніўня 1941 года намеснік Беларускага камітэта (у сакавіку 1942 года пераназваны ў «аб’яднанне»), які заснаваў у Рызе Канстанцін Езавітаў.

У 1944—1945 гадах Мірановіч вучыўся ў Венскай акадэміі мастацтваў у Аўстрыі. З 1950 года разам з сям’ёй жыў у Брукліне, (Нью-Ёрк, ЗША).

Памёр 20 снежня 1990 года ў Брукліне. Пахаваны на могілках Рэсурэкшн на Статэн-Айлендзе.

Праца

Творчасць мастака ў ранні перыяд была прысвечана пейзажам Латгаліі, рацэ Даўгаве, а таксама тэматыцы вясковага жыцця латгальскіх беларусаў, партрэтам беларускай інтэлігенцыі. Пётрам Мірановічам быў намаляваны абраз Божай Маці для алтара Піедруйскага касцёла. На 4-ай мастацкай выставе Фонда культуры Латвіі ў 1937 яго карціны «Латгалачка», «Вяртанне дамоў», «Вандраванне», «Адліга» і «Рака Айвіекстэ» экспанаваліся разам з працамі вядомых латышскіх мастакоў Я. Кугі, Г. Эліяса, В. Пурвіта, Я. Тылберга і інш. Паўстала і цэльная партрэтная галерэя створаных ім вобразаў — Ф. Скарына, Сапега, К. Каліноўскі, Я. Купала, якая пазней была падоўжана выявамі выдатных асоб нашага часу: Н. Арсеннева, Салавей, У. Сядура, С. Сахараў.

У амерыканскі перыяд жыцця Мірановічам было напісана шмат партрэтаў беларускіх эмігрантаў, пейзажаў Латгаліі, намаляваных па накідах і фатаздымках, прывезеных мастаком, а таксама карціна «Беларускія эмігранты», якая экспанавалася на розных амерыканскіх выставах і атрымала вялікую папулярнасць. Да апошніх дзён свайго жыцця мастак удзельнічаў у шматлікіх мастацкіх выставах, чытаў лекцыі, пісаў артыкулы пра беларускую культуру і асвету, афармляў розныя выстаўкі. У 1964 у Нью-Ёрку адбылася яго персанальная мастацкая выстаўка, якую арганізаваў Беларускі інстытут навукі і мастацтва. На гэтай выставе экспанаваліся 63 працы мастака.

У 1952 годзе Уладзімір Сядура так пісаў пра карціны Мірановіча ў «Запісах»:

Яны абуджаюць у кажным з нас салодкія ўспаміны. Стоячы гіерад імі, мы нібы зноў пераносімся на родныя гіалі і сенажаці, лясы і азёры. Мы бачым зноў, як жывуць і працуюць нашыя людзі, якія засяляюць нашыя вёскі і мястэчкі і псрахоў-ваюць нашыя нацыянальныя асаблівасці.

Літаратура

• Трыгубовіч В. А. Мірановіч Пётра // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 496. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — С. 436. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10).

Спасылкі

• Пётра Мірановіч Архівавана 4 сакавіка 2016. // Світанак
• ПЕТРА МІРАНОВІЧ. УЛАДЗІМЕР СЯДУРА