Перайсці да зместу

Раман Мікалаевіч Філіпаў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Раман Мікалаевіч Філіпаў
руск.: Роман Николаевич Филипов
Дата нараджэння 13 жніўня 1984(1984-08-13)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 3 лютага 2018(2018-02-03)[1] (33 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Альма-матар
Грамадзянства
Прыналежнасць Расія
Род войскаў Паветрана-касмічныя сілы Расійскай Федэрацыі
Званне маёр
Бітвы/войны
Узнагароды і званні
Герой Расійскай Федэрацыі
Медаль «Удзельніку ваеннай аперацыі ў Сірыі» medal for distinguished military service
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Раман Мікалаевіч Філіпаў[2] (руск.: Роман Николаевич Филипов; 13 жніўня 1984, Варонеж, РСФСР, СССР — 3 лютага 2018, блізу Серакіба, Ідліб, Сірыя) — расійскі ваенны лётчык, намеснік камандзіра эскадрыллі 187-га гвардзейскага штурмавога авіяцыйнага палка, гвардыі маёр. Герой Расійскай Федэрацыі (2018)[3].

Загінуў 3 лютага 2018 г. пры выкананні баявога задання ў Сірыі[3][4][5].

Нарадзіўся 13 жніўня 1984 г. у Варонежы. Бацька Мікалай Серафімавіч Філіпаў — ваенны лётчык, быў штурманам на Су-25[6]. Маці Алена Віктараўна — медсястра. Малодшая сястра — Маргарыта[6][7].

У 2001 годзе скончыў сярэднюю агульнаадукацыйную школу № 85 г. Варонежа[2][7][8]. Добра вучыўся, захапляўся спортам, марыў стаць лётчыкам[6][7]. Праходзіў навучанне ў Армавірскім цэнтры Краснадарскага вышэйшага ваеннага авіяцыйнага вучылішча лётчыкаў імя Героя Савецкага Саюза А. К. Сярова[6][7][8]. На 4 курсе перавёўся ў філіял у Барысаглебску і працягнуў вучобу ў Барысаглебскім навучальным авіяцыйным цэнтры падрыхтоўкі лётнага складу імя В. П. Чкалава[6][9].

З 2006 года служыў у 187-м гвардзейскім штурмавым авіяцыйным палку (вайсковая часць № 13984) у сяле Чарнігаўка Прыморскага краю[2][10]. Прайшоў усе пасады ад старэйшага лётчыка да намесніка камандзіра эскадрыллі штурмавога авіяпалка Усходняй ваеннай акругі[11][12], адкуль і быў адкамандзіраваны ў размяшчэнне авіяцыйнай групы ПКС Расіі ў Сірыі, дзе прымаў удзел у ваенных аперацыях у якасці камандзіра звяна штурмавікоў Су-25СМ[6]. Філіпаў быў лётчыкам-асам штурмавой авіяцыі, неаднаразова прымаў удзел ва ўсерасійскіх ваенных манёўрах «Авіядартс», дзе ў 2013 годзе заняў другое месца сярод штурмавікоў[2][6][8]. З’яўляўся вайсковым лётчыкам першага класа, у агульнай складанасці налётаў 1300 гадзін і здзейсніў каля 80 баявых вылетаў[6].

3 лютага 2018 г. пры выкананні аблёту зоны дээскалацыі «Ідліб» для кантролю рэжыму спынення агню вядучы ў пары расійскі штурмавік Су-25СМ пад кіраваннем маёра Філіпава паблізу горада Серакіб быў збіты[13] стрэлам з пераноснага зенітнага ракетнага комплекса. Журналісты В. М. Баранец і А. І. Коц адзначалі, што, па ацэнцы апытаных імі экспертаў, ПЗРК быў, як мяркуецца, сістэмы «Стынгер»[14]; згодна з іншымі данымі, гэта быў ПЗРК савецкай вытворчасці. Член сірыйскай групоўкі «Джэйш Ідліб Хур» Махмуд Хадж Ісмаіл з пазыўным «Кастра» заявіў, што збіў расійскі штурмавік з зенітнай устаноўкі ЗУ-23-02[15]. Лётчык паспрабаваў утрымаць самалёт у паветры і далажыў, што атакаваны ракетай, пасля чаго катапультаваўся. На зямлі пілот трапіў у акружэнне баевікоў і загінуў у кароткім баі: адстрэльваючыся з пісталета Сцечкiна, быў цяжка паранены, а затым падарваў сябе гранатай са словамі «Гэта вам за пацаноў!»[4][14][16]. Вядомы камандзіра звяна штурмавікоў падтрымліваў камандзіра агнём з паветра, выканаў некалькі атак па машынах, якія набліжаліся да аліўкавага гаю, дзе быў Раман. Знішчыў два аўтамабілі і пакінуў зону толькі калі засталася аварыйная колькасць паліва[17].

Збіты самалёт Су-25СМ (з бартавым нумарам 06 і вайсковым, рэгістрацыйным нумарам RF-95486) да гэтага быў прыпісаны да авіяпалка на Кубані[18], а затым ў 2014 годзе перадыслакаваны ў Крым, дзе быў у складзе 37-га змешанага авіяцыйнага палка 27-й змешанай авіяцыйнай дывізіі 4-й арміі ВПС і СПА Паўднёвай ваеннай акругі, дыслакаванага на авіябазе «Гвардзейская»[19].

Адказнасць за здарэнне ўзялі на сябе баевікі тэрарыстычнай арганізацыі «Джабхат Фатх аш-Шам» (вядомая раней як «Джабхат ан-Нусра») і паўстанцкай «Сірыйскай свабоднай арміі» (групоўка «Джайш ан-Наср» у ейным складзе)[20][21]. У адказ высокадакладным ударам расійскіх вайскоўцаў у дадзеным квадраце былі знішчаны тры дзесяткі баевікоў[22][23], з наступным правядзеннем зачысткі тэрыторыі падраздзяленнямі спецыяльнага прызначэння Сухапутных войскаў Сірыі пры падтрымцы ПКС Расіі з мэтай эвакуацыі цела лётчыка і дэталяў самалёта для ўстанаўлення тыпу ПЗРК[21]. З гэтай жа мэтай былі праведзеныя і спецаперацыі расійскімі і турэцкімі спецслужбамі[24].

6 лютага цела загінулага лётчыка было дастаўлена на падмаскоўны ваенны аэрадром Чкалаўскі.

Раніцай 8 лютага на аэрадроме Чкалаўскі адбылася цырымонія развітання з удзелам міністра абароны Расійскай Федэрацыі генерала арміі Сяргея Шайгу і членаў калегіі Міністэрства абароны Расійскай Федэрацыі, пасля чаго труна з целам авіятара была дастаўлена спецбортам ваенна-транспартнай авіяцыі ў Варонеж[25].

Развітанне родных, блізкіх, калегаў і жыхароў горада з Раманам Філіпавым прайшло ў Доме афіцэраў у Паўночным жылым раёне Варонежа. У жалобных мерапрыемствах прыняў удзел галоўнакамандуючы ПКС Расіі генерал-палкоўнік Сяргей Суравікін[26]. Адпяванне лётчыка здзейснена мітрапалітам Варонежскім і Ліскінскім Сергіем у царкве іконы Божай Маці «Спагнанне загінулых»[27].

Пахаваны з воінскімі ўшанаваннямі пад зброевыя залпы 8 лютага на Алеі Славы Камінтэрнаўскіх могілак Варонежа[28][29][30][31], побач з брацкай магілай ваенных лётчыкаў[32].

Жонка — Вольга Сяргееўна, родам з Барысаглебска. Дачка — Валерыя (на момант гібелі бацькі ёй было 4 гады)[8].

  • Герой Расійскай Федэрацыі (6 лютага 2018, пасмяротна) — «за гераізм, мужнасць і адвагу, праяўленыя пры выкананні воінскага абавязку». Узнагарода ўручана Прэзідэнтам Расіі сваякам у Крамлі ў Дзень абаронцы Айчыны 23 лютага 2018 года[3][12],
  • Медаль «За адзнаку ў вайсковай службе» 2-й ступені (2016),
  • Медаль «За адзнаку ў вайсковай службе» 3-й ступені (2011),
  • Медаль «Удзельніку ваеннай аперацыі ў Сірыі».
Штурмавік Су-25СМ «Раман Філіпаў»
  • У родным Варонежы яго імя прысвоена школе № 85, 10 лютага 2018 года на будынку школы ўсталявана мемарыяльная дошка, а 15 чэрвеня 2018 года адкрыты бронзавы бюст героя. Таксама імя лётчыка прысвоена новай вуліцы ў Цэнтральным раёне Варонежа.
  • Вуліцы імя героя з’явіліся ў Цюмені, Барысаглебску, Уладзівастоку. Таксама прапанавана назваць імем Рамана Філіпава вуліцы ў Калінінградзе і Новасібірску.
  • У сакавіку 2018 года імя Героя Расіі маёра Рамана Філіпава прысвоена штурмавіку Су-25СМ 187-га гвардзейскага штурмавога авіяцыйнага палка. Бартавы нумар 06.
  • Авіяцыйна-транспартная кампанія «Ямал» назвала адзін са сваіх бартоў Sukhoi Superjet 100 (бартавы нумар RA-89073) імем лётчыка.
  • У Краснадары на алеі славы лётнага вучылішча, якое скончыў Філіпаў, 18 ліпеня 2018 года адкрыты яго бронзавы бюст.
  • Бюст Рамана Філіпава быў адкрыты 2 лютага 2019 года на тэрыторыі 187-га гвардзейскага штурмавога авіяцыйнага палка ВПС у прыморскім пасёлку Чарнігаўка.
  • У Барысаглебску на базе 3-га авіяцыйнага факультэта Краснадарскага вышэйшага ваеннага авіяцыйнага вучылішча лётчыкаў імя А. К. Сярова 27 кастрычніка 2018 года адкрыты бюст Рамана Філіпава.
  • У Чарамхова Іркуцкай вобласці ў кастрычніку 2018 года адкрыты манумент у памяць аб загінулым лётчыку. Помнік уяўляе ўзніманне ў неба самалёта.
  • У Хабараўску на тэрыторыі штаба 11-й арміі ВПС і СПА Усходняй ваеннай акругі ў жніўні 2019 года адкрыты бюст Рамана Філіпава.
  • У памяць пра свайго земляка Рамана Філіпава група «Бутырка» выканала песню «Адлятаюць яны». Песня, упершыню прадстаўленая 14 лютага 2018 года, распавядае пра подзвіг лётчыка і адрозніваецца ад асноўнай творчасці калектыву, які працуе ў жанры рускі шансон.
  • Аляксей Коркін напісаў песню пра подзвіг Рамана Філіпава.
  • У мадыфікацыі Cold war да кампутарнай гульні «У тыле ворага: Штурм 2» гістарычная місія «Прысвячэнне» апісвае подзвіг Рамана Філіпава.
  • Разанскі калектыў «Благія думкі» прысвяціў подзвігу Рамана Філіпава песню «Каменем», словы і музыка І. Сінельнікаў (Ілья Cry). Песня ўпершыню была прадстаўлена 22 лютага 2019 года.
  • Музычная група «Джані Радары» прысвяціла подзвігу Рамана Філіпава песню «Муджахедзін» .
  • Расійскі спявак і кампазітар Сяргей Росі прысвяціў песню подзвігу Рамана Філіпава «Гэта вам за пацаноў».
  1. а б в https://regnum.ru/news/2376454.html
  2. а б в г Поликарпов В.. «Вечного тебе полета»: пилот сбитого в Сирии Су-25 служил в Приморском крае (руск.)(недаступная спасылка). Комсомольская правда (5 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 5 лютага 2018. Праверана 5 лютага 2018.
  3. а б в * Указ Президента Российской федерации № 55 от 06.02.2018 «О присвоении Героя Российской Федерации майору Филипову Р. Н.» (руск.) (6 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 18 лютага 2018. Праверана 6 лютага 2018.
  4. а б Пилот Су-25 докладывал, что атакован ракетой (руск.)(недаступная спасылка). ИА REGNUM (5 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 6 лютага 2018. Праверана 5 лютага 2018.
  5. Минобороны рассказало об обстоятельствах гибели пилота Су-25 в Сирии (руск.)(недаступная спасылка). РБК (5 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2018. Праверана 5 лютага 2018.
  6. а б в г д е ё ж А. Колотило, К. Лобков, А. Александров, В. Сосницкий, Д. Семёнов. Уходи в облака...(недаступная спасылка). Красная звезда (6 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 10 лютага 2018. Праверана 11 лютага 2018.
  7. а б в г «Мечтал стать лётчиком»: каким был погибший в Сирии Роман Филипов (руск.). ИА REGNUM (5 лютага 2018). Праверана 5 лютага 2018.
  8. а б в г Сушинова Я.. Минобороны рассказало об обстоятельствах гибели пилота Су-25 в Сирии (руск.). Аргументы и факты (5 лютага 2018). Праверана 5 лютага 2018.
  9. CIT обнародовала документы погибшего в Сирии пилота Су-25 (руск.)(недаступная спасылка). RTVI (4 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2018. Праверана 6 лютага 2018.
  10. Иванова А.. «До последнего держал самолёт в воздухе»: погибший в Сирии пилот Су-25 докладывал о попавшей в штурмовик ракете (руск.). RT (5 лютага 2018). Праверана 5 лютага 2018.
  11. а б Петров И.. Шойгу представил погибшего в Сирии пилота Су-25 к званию Героя России (руск.)(недаступная спасылка). Российская газета (5 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 6 лютага 2018. Праверана 5 лютага 2018.
  12. Главкомандующий ВКС РФ рассказал о подвиге лётчика Романа Филипова, самолет которого сбит в Сирии (руск.)(недаступная спасылка). PlainNews (5 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 6 лютага 2018. Праверана 5 лютага 2018.
  13. а б
  14. Астахов С.. опубликовано видеоинтервью с террористом, якобы сбившим Су-25 (руск.). Московский комсомолец (7 лютага 2018). Праверана 7 лютага 2018.
  15. «Это вам за пацанов»: Что успел сказать лётчик Су-25 Роман Филипов перед смертью (руск.). ИА REX (5 лютага 2018). Праверана 5 лютага 2018.
  16. Ведомый пилота Филипова рассказал, что поддерживал командира во время боя на земле (руск.). RT (7 лютага 2018). Праверана 8 лютага 2018.
  17. Дым В.. Кубанский авиаполк: сбитый в Сирии российский самолет несколько лет назад базировался у нас (руск.). Комсомольская правда (5 лютага 2018). Праверана 5 лютага 2018.
  18. СМИ назвали имя погибшего в Сирии пилота Су-25 (руск.)(недаступная спасылка). Ридус (5 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2018. Праверана 5 лютага 2018.
  19. Сидоркова И., Казарновский П., Басисини А.. В Сирии сбили российский штурмовик Су-25 (руск.). РБК (3 лютага 2018). Праверана 7 лютага 2018.
  20. а б Джорджевич А., Беленькая М., Сафронов И.. Лётчик принял бой на земле (руск.). Коммерсантъ (5 лютага 2018). Праверана 7 лютага 2018..
  21. Минобороны РФ подтвердило самоподрыв лётчика сбитого в Сирии Су-25 (руск.). Интерфакс (5 лютага 2018). Праверана 5 лютага 2018.
  22. Российские военные уничтожили более 30 боевиков в районе атаки на Су-25 (руск.). Интерфакс (3 лютага 2018). Праверана 6 лютага 2018.
  23. Сафронов И.. Тело Романа Филипова вернули в Россию (руск.). Коммерсантъ (7 лютага 2018). Праверана 7 лютага 2018.
  24. Церемония прощания с погибшим в Сирии лётчиком Филиповым прошла на аэродроме Чкаловский (руск.)(недаступная спасылка). RT (8 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 9 лютага 2018. Праверана 8 лютага 2018.
  25. Воронеж проводил в последний путь погибшего в Сирии летчика-героя Романа Филипова (руск.)(недаступная спасылка). mil.ru (8 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 9 лютага 2018. Праверана 8 лютага 2018.
  26. "«Принял смерть геройски». В Воронеже простились с погибшим в Сирии летчиком". РИА Воронеж. 2018-02-08. Архівавана з арыгінала 12 лютага 2018. Праверана 2018-02-12.
  27. В Россию доставили тело погибшего в Сирии пилота Су-25 Романа Филипова (руск.)(недаступная спасылка). РБК (6 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 9 лютага 2018. Праверана 6 лютага 2018.
  28. Тело погибшего в Сирии пилота Су-25 доставили в Россию (руск.)(недаступная спасылка). RT (6 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2018. Праверана 6 лютага 2018.
  29. Тело погибшего в Сирии пилота Су-25 Романа Филипова доставили в Россию (руск.)(недаступная спасылка). Эхо Москвы (6 лютага 2018). Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2018. Праверана 6 лютага 2018.
  30. Писаненко О., Светлова А. (2018-02-08). "СМИ: проститься с майором Филиповым в Воронеже пришли более 30 тысяч человек". MOЁ! Online. Архівавана з арыгінала 9 лютага 2018. Праверана 2018-02-08.
  31. "Митрополит воронежский Сергий совершил отпевание погибшего в Сирии лётчика Романа Филипова". Православие.ру. 2018-02-09. Архівавана з арыгінала 28 лютага 2018. Праверана 2018-02-21.