Рыгор Іванавіч Тарануха

Рыгор Іванавіч Тарануха
руск.: Григорий Иванович Таранухо
Дата нараджэння	25 верасня 1933(1933-09-25) (90 гадоў)
Месца нараджэння	Вазнясенск, Churovichskoe Rural Settlement[d], Клімаўскі раён, Заходняя вобласць, РСФСР, СССР
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Род дзейнасці	навуковец, выкладчык універсітэта
Месца працы	Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія
Навуковая ступень	доктар сельскагаспадарчых навук (1979)
Навуковае званне	прафесар (1980) акадэмік Міжнароднай акадэміі аграрнай адукацыі[d] член-карэспандэнт НАН Беларусі (2003) член-карэспандэнт Акадэміі аграрных навук Беларусі[d] (1996)
Альма-матар	Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія (1962)
Узнагароды	Ганаровая грамата Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь[d] (1995)

Рыгор Іванавіч Тарану́ха (руск.: Григорий Иванович Таранухо; нар 25 верасня 1933, пасёлак Вазнясенск, Клімаўскі раён, Бранская вобласць, РСФСР) — беларускі вучоны ў галіне селекцыі і генетыкі сельскагаспадарчых раслін. Член-карэспандэнт Акадэміі аграрных навук Беларусі (1996—2002), член-карэспандэнт НАН Беларусі (2003). Доктар сельскагаспадарчых навук (1978), прафесар (1980). Акадэмік Міжнароднай акадэміі аграрнай адукацыі (2001). Заслужаны дзеяч навукі БССР (1990). Вынаходнік СССР (1990). Выдатнік адукацыі Рэспублікі Беларусь (1995).

Біяграфія

У 1953 годзе скончыў Навазыбкаўскі сельскагаспадарчы тэхнікум і з 1956 года працаваў галоўным аграномам у расемгасе «Іскра» Клімаўскага раёна Бранскай вобласці. Скончыў Беларускую сельскагаспадарчую акадэмію ў 1962 годзе і працаваў у ёй з 1966 года. У 1966—1976 гадах займаў пасаду загадчыка кафедры генетыкі, з 1976 загадчык кафедры селекцыі і насенняводства. Адначасова з 1974 года загадчык апорнага пункта Усесаюзнага навукова-даследчага інстытута зернебабовых і крупяных культур па генетыцы і селекцыі лубіну.

Навуковая дзейнасць

Аўтар звыш 250 навуковых і вучэбна-метадычных прац па генетыцы і селекцыі лубіну, насенняводства і тэхналогіі вырошчвання сельскагаспадарчых культур. Мае 9 аўтарскіх пасведчанняў на сарты і вынаходствы. Аўтар сартоў жоўтага кармавога лубіну: «Акадэмічны 1», «Акадэмічны 2», «Горацкі», «БСГА-382», «Матыў-369», «Пружанскі» і інш.

Намінацыі і ўзнагароды

Рашэннем Міжнароднага біяграфічнага цэнтра ў Кембрыджскім універсітэце Вялікабрытаніі намініраваны на званне «Міжнародны вучоны 2003 года».

Узнагароджаны ордэнам «Знак Пашаны» (1974), ордэнам Дружбы народаў (1986), Ганаровай граматай Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь (1995), Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Рашэннем Міжнароднага біяграфічнага цэнтра (горад Кембрыдж) атрымаў званне «Міжнародны вучоны 2003 года».

Асноўныя публікацыі

• Селекция и семеноводство люпина. — Мн., 1980.
• Частная селекция и сортоведение зерновых культур. — Горки, 1987.
• Частная селекция и сортоведение зернобобовых культур в Белоруссии. — Горки, 1989.
• Селекция и семеноводство сельскохозяйственных культур. — Мн., 2001.
• Люпин: биология, селекция и технология возделывания. — Горки, 2001.
• Семеноводство: Учебн. (в соавторстве). — Мн., 2004.

Літаратура

• Тарану́ха Рыгор Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 435. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Тарану́ха Рыгор Іванавіч // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — С. 82. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
• Исайчиков Ф. С. Учёные Брянской области. Их вклад в науку / Ф. С. Исайчиков. — Брянск : Десна, 2002. — 92 с. : портр. — 200 экз. — ISBN 5-88757-042-3. (руск.)

Спасылкі

• Члены-карэспандэнты; ТАРАНУХА Рыгор Іванавіч // Нацыянальная акадэмія навук Беларусі
• Таранухо Григорий Иванович (руск.) // Сайт БДСГА
• Рыгор Іванавіч Тарануха ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
• Таранухо, Григорий Иванович (доктор сельскохозяйственных наук; род. 1933) (руск.) // Нацыянальная бібліятэка Беларусі
• Елена Агейчик Семья учёных. В гостях у Таранухо (руск.) // Магілёўскае абласное аб’яднанне прафсаюзаў
• Банк патентов РФ на изобретения и промышленные образцы ФИПС Роспатента (руск.)