Перайсці да зместу

Шверын

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Горад
Шверын
Schwerin
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна
Каардынаты
Кіраўнік
Заснаваны
1161
Плошча
130,46 км²
Вышыня цэнтра
38 м
Водныя аб’екты
Насельніцтва
96 280 чалавек (2006)
Часавы пояс
Тэлефонны код
0385
Паштовы індэкс
19053, 19055, 19057, 19059, 19061, 19063
Аўтамабільны код
SN
Афіцыйны сайт
schwerin.de (ням.)
Шверын на карце Германіі
Шверын (Германія)
Шверын
Шверын (Германія)
Шверын

Шверын (ням.: Schwerin, лац.: Suerinum, Squirsina, Zuarina) — горад у Германіі, адміністрацыйны цэнтр федэральнай зямлі Мекленбург-Пярэдняя Памеранія. Размяшчаецца сярод сістэмы азёр, галоўным з якіх з'яўляецца Шверынскае возера. Насельніцтва складае 92 138 чалавек (31.12.2014) — гэта найменшы паводле колькасці насельніцтва горад сярод сталіц федэральных земляў Германіі і адзіны з іх, які не мае статус буйнога горада (т.б. насельніцтва складае менш за 100 000 чалавек).

Від з неба на Шверынскі замак і возера

Упершыню горад згадваецца ў 1012 (або ў 1018 г.) у хроніцы біскупа Цітмара Мерзебургскага пад назвай Zuarina. Іншы летапісец — Гельмальд фон Бозаў — згадвае горад у 1160 пад назвамі Zuerin і Zwerin. З XV стагоддзя горад называўся Swerin, а з XVI стагоддзя афіцыйна стаў звацца Schwerin (Шверын). Сама назва горада паходзіць ад палабскага «zvěŕ» — звер.

Тэрыторыя сучаснага Шверыну была заселена даволі рана: прысутнасць чалавека была тут ужо паміж 1000 і 600 г. да н.э. У I стагоддзі тут існавала германскае паселішча. У пачатку VIII стагоддзя на гэтых землях пасяліліся славяне. У 965 тут ужо існаваў замак. У 1018 у ім ратаваўся ад люцічаў бодрыцкі князь Місціслаў, але вымушаны быў здацца. У 1160 бодрыцкі князь Ніклат спаліў замак, каб ён не дастаўся саксонскаму герцагу Генрыху Льву. Але Генрых адбудаваў замак і зрабіў яго сваім фарпостам на землях бодрычаў. Ужо ў 1167 Шверын становіцца цэнтрам графства і біскупства. У 1228 у Шверыне ўжо існаваў гарадскі савет. У 1270 пачалося будаўніцтва сабора.

У 1358 Шверын увайшоў у склад герцагства Мекленбург. Герцаг Альбрэхт II зрабіў горад сваёй сталіцай. У 1531, 1558 і 1651 моцныя пажары знішчылі істотную частку горада. Падчас Трыццацігадовай вайны Шверын пацярпеў у меншай за астатнюю частку герцагства Мекленбург ступені. У 1705 быў пабудаваны квартал Шэльфштат. У 1765 герцаг перанёс сваю рэзідэнцыю ў Людвігслюст.

У XIX стагоддзі горад страчвае свой сярэдневяковы выгляд. У 1837 Вялікі герцаг Паўль Фрыдрых зноў перанёс рэзідэнцыю ў Шверын і ў сувязі з гэтым вырашыў перабудаваць замак (што адбылося, аднак, ужо пасля яго смерці). У 1847 чыгунка злучыла Шверын з мястэчкам Гагенаў, якое знаходзілася на чыгунцы БерлінГамбург. У 1913 з Берліна ў Шверын быў перанесены авіязавод Fokker — менавіта на ім быў пабудаваны самалёт Манфрэда фон Рыхтгофена, аса часоў Першай Сусветнай вайны, больш вядомага як «чырвоны барон». У 1918 герцаг Фрыдрых-Франц IV ад стальцу, і Шверын стаў сталіцай Вольнай дзяржавы Мекленбург-Шверын.

У 1932 у Меклебургу-Шверыне перамаглі нацыянал-сацыялісты. У 1934 Шверын стаў сталіцай правінцыі (гау) Мекленбург. У час Другой Сусветнай вайны горад быў бамбаваны чатыры разы. 2 мая 1945 Шверын бяз бою быў заняты амерыканскімі войскамі, але паводле дагаворы паміж саюзнікамі, увайшоў у савецкую акупацыйную зону.

Пасля ўтварэння ГДР, Шверын становіцца ў 1952 г. адміністрацыйным цэнтрам акругі Шверын.

  • 1930 год — 52 тыс. жыхароў[1].
  • 1975 год — 107,4 тыс. жыхароў[2]
  • 1985 год — 127 тыс. жыхароў[3]
  • 2002 год — 100 тыс. жыхароў[4]

Вядомыя асобы

[правіць | правіць зыходнік]
  • Швери́н // Географический энциклопедический словарь: Географические названия (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев (зам. гл. ред.) и др. — 2-е изд., исправл. и дополн. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 554. — 592 с. — 210 000 экз. — ISBN 5-85270-057-6.
  • Швери́н // Географические названия мира: Топонимический словарь: Ок. 5000 единиц (руск.) / Е. М. Поспелов; Отв. ред. P. A. Агеева. — 2-е изд., стереотип.. — М.: Русские сло­вари: ООО «Издательство Астрель»: ООО «Издательство ACT», 2002. — С. 471. — 512 с. — ISBN 5-17-001389-2 (ООО «Издательство ACT»), ISBN 5-271-00446-5 (ООО «Издательство Астрель»), ISBN 5-93259-014-9 (Издательство «Русские словари»).
  • Швери́н // Словарь современных географических названий : (ru) / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург : У-Фактория, 2006. (руск.)
  • Швери́н // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)