Армянскі сабор (Львоў)
| Храм | |
| Армянскі сабор | |
|---|---|
| Вірменський собор | |
 Апсіда сабору і званіца | |
| 49°50′36″ пн. ш. 24°01′51″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Украіна |
| Горад | Львоў, вул. Армянская, 7-13 |
| Канфесія | Армянская апостальская царква |
| Епархія | Украінская епархія |
| Тып будынка | культавы |
| Архітэктурны стыль | традыцыйная армянская архітэктура |
| Архітэктар | Дорынг[d] |
| Дата заснавання | XIV стагоддзе |
| Матэрыял | белы камень[d] |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Армянскі кафедральны сабор Успення Прасвятой Багародзіцы — дзеючы храм Армянскай апостальскай царквы ў Львове ў зоне Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА. Адзіны храм Армянскай апостальскай царквы ў Заходняй Украіне; да 1945 года — кафедральны сабор Львоўскай армяна-каталіцкай архідыяцэзіі, а з 2000 года — кафедральны сабор Украінскай епархіі Армянскай апостальскай царквы.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Армянскую царкву пабудаваў у другой палове XIV стагоддзя (1363—1370 года) майстар Дорынг. На працягу стагоддзяў яна была грамадскім і рэлігійным цэнтрам армянскай дыяспары ў Львове. У 1367 годзе царква стала саборнай — у Львове быў утвораны епархіяльны цэнтр армян Русі і Валахіі. У далейшым вакол царквы склаўся адзін з самых цікавых ансамбляў горада, у які ўвайшлі званіца (1571 год, архітэктар Пётр Красоўскі), палац арцыбіскупа (XVIII стагоддзе), армянскі банк (XVII стагоддзе), манастыр бенедыктынак (1682 год), калона з фігурай Святога Хрыстафора і драўляны алтар з кампазіцыяй «Галгофа» (XVIII стагоддзе), агароджа з брамай (XVII—XIX стагоддзе).
Сам сабор неаднаразова перабудоўваўся: у 1437 годзе вакол яго ўзвялі адкрытую арачную галерэю, пераробленую на паўночным фасадзе ў сакрысцію (1671 год), а пасля ў рызніцу (1731 год). У 1630 годзе прыбудаваны прастакутны заходні неф. Пасля пажару 1712 года інтэр’ер набывае барочны характар. Падчас рэстаўрацыі 1908—1927 гадоў, якая ажыццяўлялася пад кіраўніцтвам архітэктара Францыска Манчынскага, замест разабраных жылых дамоў з боку вул. Кракаўскай пачата будаўніцтва заходняй уваходнай часткі, а сцены апсід дэкараваны стылізаванымі элементамі, запазычанымі са старажытнарымскай архітэктуры, — накладнымі аркамі і арнаментамі. З ужываннем стылізацыі ў інтэр’еры выкананы разьбяная драўляная столь над нефам XVII стагоддзя, фрэскі, арнаментальны роспіс сцен і вітражы (мастак Ян Генрык Розэн), мазаіка ў купалы (мастак Ю. Мехофер). У 1930 годзе па праекце Вітольда Мінкевіча выкананы новы галоўны алтар, прастол і амвон.
У часы СССР сабор быў зачынены. Савецкія ўлады ліквідавалі структуру Армянскай каталіцкай царквы. 26 лістапада 1945 года быў арыштаваны адміністратар архіепіскапіі, айцец Дыянісій Каэтанавіч і тры іншыя святары. Амаль усе армяне з’ехалі ў Польшчу.
Спачатку тут знаходзілася фондасховішча Львоўскай карціннай галерэі, а з 1953 года — музея імя Леніна. У студзені 2000 года храм вярнулі армянскай дыяспары. 6 студзеня 2001 года было здзейснена першае набажэнства, а 28 мая 2003 года сабор асвяціў Каталікос усіх армян Гарэгін II.
