Адносіны Расіі з краінамі Афрыкі
Расійская Федэрацыя падтрымлівае з дзяржавамі Афрыкі адносіны на дыпламатычным, ваенным, палітычным і эканамічным узроўнях.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]У савецкія часы Масква актыўна ўдзельнічала ў палітычным жыцці кантынента — садзейнічала нацыянальна-вызваленчым рухам, а затым аказвала падтрымку маладым афрыканскім дзяржавам. У першыя гады пасля распаду СССР меў месца спад дзейнасці Расіі ў гэтай частцы свету[1][2][3].
Постсавецкія гады характарызаваліся паслабленнем увагі да Афрыкі і зніжэннем уплыву на кантынент. У гэты час тут ліквідаваны 9 дыпламатычных прадстаўніцтваў Расіі. У больш позні перыяд палітычны і эканамічны інтарэс да Афрыкі з боку Масквы ўзмацняўся, у прыватнасці, у сувязі з жаданнем буйных расійскіх кампаній выйсці на рынкі афрыканскай сыравіны. Актывізаваліся кантакты на вышэйшым узроўні[2]. Крэмль ажыццявіў спісанне даўгоў на суму больш за 20 млрд долараў, што звязваюць з неплацежаздольнасцю шэрагу краін і зацікаўленасцю Расіі ў карысных выкапняў Афрыкі (у прыватнасці, марганца, хрому і ўрану)[1].
23 і 24 кастрычніка 2019 года ў Сочы прайшоў першы саміт «Расія—Афрыка». У ім прынялі ўдзел дэлегацыі ўсіх 54 дзяржаў кантыненту, больш за 40 з іх былі прадстаўлены на ўзроўні першых асоб[4][5][6].
У пачатку 2020-х ўзмацненне ролі краіны вызначалася ваеннай і паліттэхналагічнай дапамогай, а таксама выкарыстаннем спадчыны Савецкага Саюза і мадэлі палітычнага ўзаемадзеяння, заснаванай на заступніцтве[7].
27—28 ліпеня 2023 года ў Санкт-Пецярбургу праведзены другі саміт «Расія—Афрыка». Яго наведалі прадстаўнікі 49 з 54 афрыканскіх краін, 27 з якіх — першыя альбо другія асобы дзяржаў. У форуме прынялі ўдзел кіраўнікі Афрыканскага саюза і шэрагу іншых арганізацый кантынента[8].
Уплыў
[правіць | правіць зыходнік]Паводле Афрыканскага цэнтру стратэгічных даследаванняў, у найбольшай ступені расійскі ўплыў выяўляецца ў ЦАР, Малі, Судане і Зімбабвэ[9]. Паводле Financial Times, у найбольшай ступені ўзмацненне расійскага ўплыву выявілася ў Сахелі: ЦАР, Малі, Судан, Буркіна-Фасо. Гэта выклікана ваеннай дапамогай, якая аказвалася дзяржавам рэгіёну расійскімі прыватнымі ваеннымі кампаніямі[10].
Ваенная сфера
[правіць | правіць зыходнік]Расія пашырае ўплыў на афрыканскія краіны ў ваеннай сферы за кошт павелічэння аб’ёмаў продажаў зброі, заключэння пагадненняў у сферы бяспекі, а таксама развіццё праграм падрыхтоўкі ваенных кадраў для краін рэгіёну[11]. У перыяд росквіту Савецкага Саюза ён валодаў моцным уплывам на кантынент. Многія краіны ў перыяд пасля здабыцця незалежнасці атрымлівалі савецкую дыпламатычную або ваенную падтрымку[12]. Паводле BBC, першай афрыканскай дзяржавай, якая наладзіла ўзаемадзеянне з расійскімі ПВК, стала ЦАР у 2017 годзе. Мэтай байцоў была дапамога ўраду ў грамадзянскай вайне. Расійскія ваенныя спецыялісты дзейнічалі таксама ў Лівіі, Судане, Мазамбіку і Малі. Афрыка стала ключавым рынкам збыту для ваеннай прамысловасці для расіян. Па даных Дзяржаўнага агенцтва краіны па экспарце ўзбраенняў, амаль палова ўсёй зброі, якая паступае ў Афрыку, была з Расіі. Асноўныя імпарцёры расійскіх узбраенняў сталі Алжыр і Егіпет, новыя рынкі — Нігерыя, Танзанія і Камерун[13].
Эканамічная сфера
[правіць | правіць зыходнік]Расійскія прамысловыя кампаніі ў Афрыцы ажыццяўляюць дзейнасць прыкладна па 100 напрамках, якія можна падзяліць на пяць груп:
- дзеючыя прамысловыя прадпрыемствы, створаныя на аснове расійскіх праектных рашэнняў. У праектах выкарыстоўваецца абсталяванне расійскай вытворчасці. Часцей за ўсё гэта кампаніі сыравіннага, энергетычнага і тэлекамунікацыйнага сектараў;
- прамысловыя аб’екты з расійскімі тэхналогіямі, якія знаходзяцца ў будаўніцтве;
- пастаўкі расійскай прамысловай прадукцыі;
- аказанне навукова-інжынірынгавых паслуг;
- набыццё мясцовых прадпрыемстваў.
Каля 70 % алмазнай прадукцыі Анголы паступае ад сумеснага расійска-ангольскага прадпрыемства «Катока», чый горнарудны комплекс дазваляе здабываць да 10 млн тон руды ў год. Гвінейская Рэспубліка з’яўляецца адным з ключавых рэгіёнаў дзейнасці кампаніі «Русал», якая ўклала ў эканоміку краіны больш за 500 млн долараў. Тут знаходзіцца каля 50% сусветных запасаў баксітаў — асноўнай сыравіны для алюмініевай прамысловасці. Адзначана, што расійскія бізнесмены схільны ўваходзіць у краіну выключна праз падтрымку расійскай дзяржавы і міжурадавыя адносіны з афрыканскімі ўрадамі[14].
Апытанні і ацэнкі
[правіць | правіць зыходнік]Паводле вынікаў апытання Фонду «Грамадская думка», праведзеным у жніўні 2023 года, 37 % грамадзян РФ упэўненыя ў тым, што Масква мае найбольшы ўплыў у Афрыцы ў параўнанні з іншымі краінамі, па 12 % лічаць найбольшым уплыў КНР або еўрапейскіх дзяржаў, 11 % — ЗША.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Заўвагі
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б Кузьмин Сергей Федорович Россия и африка в XXI веке // Актуальные проблемы современных международных отношений. — 2013. — В. 1. — P. 54–58. — ISSN 2311-8113. Архівавана з першакрыніцы 17 жніўня 2023.
- ↑ а б Желтов Александр Юрьевич Россия и Африка — история и современность // Вестник Санкт-Петербургского университета. Востоковедение и африканистика. — 2012. — В. 4. — P. 3–13. — ISSN 2074-1227. Архівавана з першакрыніцы 17 жніўня 2023.
- ↑ Желтов Александр Юрьевич Россия и Африка — история и современность // Вестник Санкт-Петербургского университета. Востоковедение и африканистика. — 2018. — В. 6 (22). — P. 128–133. — ISSN 2587-8204. Архівавана з першакрыніцы 17 жніўня 2023.
- ↑ Gershkovich, Evan. At Russia's Inaugural Africa Summit, Moscow Sells Sovereignty (англ.). The Moscow Times (26 кастрычніка 2019). Архівавана з першакрыніцы 3 мая 2023. Праверана 16 жніўня 2023.
- ↑ Most African nations will attend Russia’s second Africa-Russia summit in St Petersburg (англ.). www.intellinews.com (14 сакавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 23 мая 2023. Праверана 16 жніўня 2023.
- ↑ AfricaNews. LIST: African presidents, PMs attending Russia - Africa summit (англ.). Africanews (23 кастрычніка 2019). Архівавана з першакрыніцы 16 жніўня 2023. Праверана 16 жніўня 2023.
- ↑ politicalviolenceataglance. Russia’s Growing Influence in Africa (англ.). Political Violence at a Glance (14 ліпеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 16 жніўня 2023. Праверана 16 жніўня 2023.
- ↑ Pietromarchi, Virginia. Putin on a charm offensive as Russia-Africa Summit kicks off (англ.). www.aljazeera.com. Архівавана з першакрыніцы 27 ліпеня 2023. Праверана 16 жніўня 2023.
- ↑ Fact check: Russia's influence on Africa // DW, 7/27/2023 (англ.). dw.com. Архівавана з першакрыніцы 16 жніўня 2023. Праверана 16 жніўня 2023.
- ↑ Pilling, David (2023-02-07). "How Moscow bought a new sphere of influence on the cheap". Financial Times. Архівавана з арыгінала 2023-08-16. Праверана 2023-08-16.
- ↑ Schmitt, Eric (2020-01-28). "Russia Exerts Growing Influence in Africa, Worrying Many in the West". The New York Times [амерыканская англійская]. 0362-4331. Архівавана з арыгінала 2023-08-11. Праверана 2023-08-16.
- ↑ Column: Russia's Influence in Africa Serves as a Warning (англ.). Time (5 красавіка 2022). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2023. Праверана 16 жніўня 2023.
- ↑ "Ukraine conflict: How Russia forged closer ties with Africa". BBC News [брытанская англійская]. 2022-02-27. Архівавана з арыгінала 2023-08-16. Праверана 2023-08-16.
- ↑ Российская прикладная наука в Африке: опыт и перспективы (руск.). Коммерсантъ (17 мая 2021). Архівавана з першакрыніцы 9 лютага 2023. Праверана 17 жніўня 2023.